Panamalılar anayurtlarını terketmek zorunda

T24- Küresel ısınma ve mercan madenciliği nedeniyle yükselen sular, binlerce Panama yerlisini anayurtlarını terke zorluyor.

Mevsimlik yağışlar, fırtınalar ve yüksek gel-git dalgalarının etkileri, düşük rakımlı adaların sular altında kalmasına sebep oluyor.

Carti Sugdub adasının lideri Pablo Preciado, eskiden sel olduğunda suların ayaklarını bile geçmediğini, ancak artık durumun çok farklı ve ciddi olduğunu söylüyor.

Preciado’nun 64 yıllık hayatı boyunca su seviyesinin yavaş yavaş artmasındaki en önemli nedenlerden birisi de dalgaların önünün kesilmesinde yardımcı olan mercan resiflerinin madencilik sebebiyle tahrip edilmesi.

Carti Sugdub, Panama takımadalarının kuzeydoğusunda bir ada grubu. Bölgenin yönetimi; burada yarı otonom bir hayat süren, 32bin kişilik Kuna halkının yarısını tahliye etmek zorunda olduklarını açıkladı.

Carti Sugdub’lu 2000 yerli,Panama anakarasının Kuna otonom bölgesinin sınırları içerisinde bulunan kıyılarına, yerleşmeyi planlıyor.Bir süredir, köy halkından bir grupla birlikte, ormanlık arazide yerleşmek için uygun bir yer bulmaya çalışan Preciado; su seviyesinin yükseldiğini ve tahliyenin kaçınılmaz olduğunu söyledi.

Dünya liderleri, küresel ısınmanın en büyük sebebi olarak gösterilen sera gazlarının salınımını engellemek adına herhangi bir gelişme kaydedebilmiş değiller. Bu yıl Meksika’da yapılacak olan iklim değişikliği konferansında konuyla ilgili kararlar alınması umuluyor.

Eğer adalılar planlandığı gibi evlerini terk ederlerse, bu göç  küresel ısınma ve su seviyesinin yükselmesi sebebiyle gerçekleşen ilk göç olacak.

Bilim insanları, su seviyesinin bu şekilde yükseldiği bir sonraki ülkede, milyonlarca insanın göç etmek zorunda kalabileceğini; Papua Yeni Gine, Vanuatu ve Fiji gibi bazı ülkelerin de benzer tehlikelerle karşı karşıya olduğunu bildirdiler.

Panama’daki Smithson Tropikal Araştırma Enstitüsü’nde sualtı biyoloğu ve mercan uzmanı olarak görev yapan Hector Guzman “Bu artık sadece bir bilim adamının çıkıp da ‘küresel ısınma sebebiyle su seviyesi yükselecek ve insanların evlerini su basacak’ demesi yle ilgili bir durum değil. Bu şu anda, gerçek dünyada oluyor!” diyerek olayın vehametini ortaya koydu.Küresel Isınma Mültecileri

Kuna halkı, adayı genişletmek ve yeni yapay adalar ve dalgakıranlar inşa etmek için mercan madenciliği yaparak kendi kaderlerini hızlandırdılar.Panama City yakınlarında araştırmalarını sürdüren Guzman, Reuters’a; “Kuna halkı; fırtınalara, dalga hareketlerine ve hepsinin ötesinde, denizin yükselmesine karşı çaresizliklerini kendisi arttırdı.”dedi

Kuna halkı kendi aralarında kendi dillerinde konuşurken kullandıkları yabancı kelimelerden birisi de İspanyolca’da küresel ısınma anlamına gelen kelimeler. Halkın yaşlılarından bazıları deniz seviyesinin gittikçe kötüleştiğini düşünürken, halkın önemli bir kısmı da Tanrı’nın kendilerini koruyacağınıdüşünüyor.

60 yaşındaki Evangelina, “Adanın batacağını ve hepimizin taşınması gerektiğini kim nerden çıkardı bilmiyorum ama isteyen gidebilir, ben kalıyorum” şeklinde konuştu. Yaşlı kadın, göçe karşı olduğunu hükümetin öğrenmesini istemediği için soyadını söylemedi.

Deniz seviyesi geçtiğimiz yüzyılda 17 santimetre yükseldi, uzmanlar yükselme hızının arttığını söylüyorlar. 2007’de Birleşmiş Milletler 2100’e kadar 18 ila 59 santimetre arasında bir yükseliş tahmini yapmıştı ancak bu tahmine Grönland ve Antarktika’da eriyen buzulların yükselen erime hızı dahil edilmemişti.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-Moon, bu yüzyılın sonunda deniz seviyesinin 2 metre yükselebileceğini ve bunun;  Tokyo, Şangay ve New Orleans’ın da içinde bulunduğu bir çok şehirde milyonlarca insanın taşınmasına sebep olabileceğini söyledi.