Pandemi İzolasyon Takip Projesi nedir, Covid-19 salgını kapsamında nasıl kullanılacak?

Sağlık Bakanlığı, Covid-19 salgınının yayılma hızının yavaşlatılması ve hastaların izolasyonunun sağlanması için Pandemi İzolasyon Takip Projesi (İTP) geliştirdiğini duyurdu.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada Sağlık Bakanlığı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanlığı ile tüm GSM operatörlerinin işbirliğiyle bu uygulamanın hayata geçirildiği belirtildi.

Proje kapsamında koronavirüs testleri pozitif çıkanların, kendilerinin, yakınlarının ve toplumun sağlığı için gerekli izolasyon kuralına uyup uymadıklarının takip edilmesi planlanıyor.

Açıklamada böylelikle karantina altındaki kişilerin ve bölgelerin hareketliliğinin gözlemlenebileceği ve salgının yayılmasını önleyici analizlerin yapılabileceği aktarıldı.

Pandemi İzolasyon Takip Projesi kapsamında şu uygulamalar hayata geçecek:

• Covid-19 riski nedeniyle evde izolasyon altında bulunması gereken kişiler evlerini terk ederse, telefonlarına uyarı mesajı gelecek.
• Otomatik çağrı teknolojisi aracılığıyla bu kişilerle anında iletişime geçilecek ve kendilerinden izolasyon altında bulunmaları gereken yere dönmeleri istenecek.
• Uyarıya riayet etmeyen ve ihlale devam edenlerin durumu emniyet birimleriyle paylaşılacak, gerekli idari önlem ve yaptırım uygulanması sağlanacak.
• Yol kontrolü yapan emniyet ekipleri, kişinin bilgilerini sorgulayarak izolasyon ihlali yapıp yapmadığını öğrenebilecek.

“Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na uyuyor”

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, proje kapsamında elde edilen verilerin salgınla mücadele dışında kullanılmayacağını ve salgın riski sona erdiğinde imha edileceğini vurguladı.

Açıklamada verilerin başka hiçbir amaçla kullanılamamasının devlet güvencesinde olacağı ve sistemin güvenliğinin sıkı bir şekilde kontrol edileceği belirtildi.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'nın açıklamasında ayrıca "Amaç, kamu sağlığının korunması Pandemi İzolasyon Takip Projesi, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na kesinlikle aykırılık teşkil etmiyor" ifadesi yer aldı:

“6698 sayılı Kanunun “Özel nitelikli verilerin işlenme şartları” başlıklı 6. maddesinin üçüncü fıkrasında özel nitelikli kişisel verilerin ilgililerin açık rızası olmaksızın işlenmesini mümkün kılan istisnai amaçlar düzenleniyor.

“Buna göre, kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbi teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından özel nitelikli kişisel verilerin ilgililerin açık rızası aranmaksızın işlenebileceği öngörülüyor."

Başka ülkelerde de var

Dünyanın başka yerlerinde de benzer uygulamalar kullanılıyor.

Koronavirüs salgınıyla mücadelede Çin, Güney Kore, Singapur, Rusya gibi bazı ülkeler, cep telefonu uygulamaları ve yazılımlarla dijital teknolojinin sağladığı izleme yöntemlerini kullandı.

Halkın hareketlerini, adımlarını izleyerek Covid-19 haritası çıkaran ülkeler böylece salgını kontrol altına almayı ve gerekli müdahaleyi yapmayı planlıyor.

Bu yöntemin önüne geçilemeyen salgına karşı faydalı bir yöntem olduğunu düşünenler var; ancak halkın devlet kontrolüyle izleniyor olmasının bireysel özgürlükleri ve veri gizliliğini ihlal ettiği yorumları da yapılıyor.

Konuyla ilgili BBC Türkçe’ye konuşan internet gizliliği ve dijital istihdam konularında uzman sosyolog Antonio Casilli, bu yöntemin başarılı olmadığını vurgulayarak “kitlesel gözetim politikalarına” uygun olduklarını söylemişti.