Parti kapatmayı zorlaştıran teklif Meclis'te

AKP'li grup başkanvekilleri ve milletvekilleri siyasi partiler yasasının değiştirilmesi için Meclis Başkanlığı'na başvurdu.

AKP grup başkanvekilleri Mustafa Elitaş, Mahir Ünal, Belma Satır, Ahmet Aydın ve Naci Bostancı ile 223 milletvekilinin imzasıyla sunulan teklife göre, siyasi partilen kapatılmasına ilişkin davalar, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nın talebi üzerine, talebin Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) ulaştığı tarihte Meclis'te grubu bulunan her siyasi partinin beşer üyeyle temsil edildiği komisyonun kararına bağlanıyor.

Teklife göre komisyonun üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ve gizli oyla vereceği izin üzerine kapatma davası açılabilmesi öngörülüyor.

Meclis Başkanı'nın komisyona başkanlık edeceği ancak oy kullanamayacağı kaydediliyor.

İzin çıkması halinde davanın Anayasa Mahkemesi tarafından kesin olarak karara bağlanacağı belirtiliyor.

Ayrıca komisyon kararlarının yargı denetimi dışında tutulacağı ifade ediliyor.

BBC Türkçe'de yayımlanan habere göre, teklifte şu ayrıntılar yer alıyor:

İzin talebinin Meclis'e ulaşmasından itibaren 30 gün içinde komisyon oluşturulacak.

Komisyon, kararını izin talebinin Meclis'e ulaşmasından itibaren en geç 60 gün içinde verecek.

Komisyonun oluşumu, izin talebinin görüşülme usul ve esasları Meclis İçtüzüğüyle düzenlenecek.

'Temelli kapatma hükmü kaldırılsın'

Teklife göre, kapatma dışında devlet yardımının kısmen veya tamamen kesilmesi yönünde de karar verilmesinin önü açılıyor.

Buna göre Anayasa Mahkemesi, kapatma yerine, dava konusu fiillerin ağırlığına göre ilgili siyasi partinin devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasına karar verebilecek. Devlet yardımından yoksun bırakılma, bağlı olduğu kapatma davasının ve kararının usulüne tali olup, tek başına dava konusu yapılamayacak.

Anayasa'nın 69. maddesinde yer alan siyasi partilerin "temelli" kapatılması ve temelli kapatılan bir partinin başka ad altında kurulamayacağı yönündeki hükümlerin yürürlükten kaldırılması öngörülüyor.

Bir siyasi partinin kapatılmasına beyan veya faaliyetleriyle sebep olan kurucuları dahil üyeleri için öngörülen siyaset yasağı süresi ise beş yıldan üç yıla inecek.

Teklifin gerekçesinde, Türkiye'de siyasi partilerin bağlı olduğu hukuki değişimin, yapılan tüm iyileştirmelere rağmen siyasi partilerin aleyhine işlemesinin önlenemediği ve bu rejimin ağırlıklı olarak özgürlükleri daraltıcı nitelikte işlediği belirtildi.

1961 Anayasası'ndan bugüne Anayasa Mahkemesi kararıyla 25 siyasi partinin kapatıldığı hatırlatılarak, bu sayıya askeri müdahale dönemlerinde kapatılan partilerin dahil olmadığı ifade edildi. Gerekçede, bugüne kadar Avrupa ülkelerinin tamamında altı siyasi partinin kapatıldığına işaret edildi ve "Yaşanan bunca tecrübe, Türkiye'nin istikrarı ve ülkemizin muhatap olduğu ihlal kararları gözetildiğinde, parti kapatma rejimini sistemin taşıyamayacağı yük olmaktan çıkaracak nitelikte reform yapılmasına ihtiyaç olduğu açıkça görülmektedir" denildi.