Partiler reklamlarında ne mesaj verdi?
Sosyoloji Öğretim Görevlisi Rüya Yüksel Güven, 24 Haziran Milletvekilliği ve Cumhurbaşkanlığı Seçimleri'ne altı gün kala partilerin reklamlarında vurgu yaptıkları tamaları inceledi. Güven'e göre AKP kampanyalarında 'süreklilik' vurgusu yaparken CHP'de 'adalet' ve 'barış' temaları ön planda. HDP ve Saadet Partisi'nin 'değişim' üzerinde durduğu propaganda sürecinde İyi parti ve MHP 'birlik' olgusuna dikkat çekiyor.
Siyasi partilerin 24 Haziran Seçimleri için hazırladığı reklamların sosyolojik okumasını yapan Güven, seçim reklamlarında ilk göze çarpan konunun tüm partilerin kliplerde kadınlara geniş yer vermesi olduğunu belirtti.
Bu durumun, son yıllarda giderek artan kadına yönelik şiddet ve kadın cinayeti vakalarının yarattığı toplumsal tepkinin bir yansıması olduğunu söylemek mümkün” diyen Güven, “Partiler kadın seçmeni önemsediklerini göstermek istiyorlar. HDP ve İYİ Parti dışındaki tüm seçim şarkılarında yalnızca erkek vokal tercih edilmesi dikkat çekiyor. Yine hemen hemen tüm filmlerde toplumun farklı kesimlerini temsil etmek üzere farklı bölge ve illerden görüntülere yer verilmiş. Genel olarak muhalefet partilerinin seçim şarkılarında değişim vurgusu ön planda” açıklamasında bulundu.
Öğretim Görevlisi Rüya Yüksel Güven, partilerin reklamlarını şöyle analiz etti:
AKP’de ana tema istikrar
“Adalet ve Kalkınma Partisi hükümet olarak 16 yıllık iktidarının ardından “hasat” ve “şahlanma” gibi temaların yer aldığı şarkısı ve arka planda 3. Köprü gibi projelerinin göründüğü sahnelerle istikrar ve süreklilik ve ‘yarım bırakmama’ mesajları veriyor. AK Parti’nin süreklilik vurgusu, Osmanlı’dan başlayarak, Adnan Menderes ve Turgut Özal’ın ardından Recep Tayyip Erdoğan’ın görüldüğü, İstanbul’un Fethi yıldönümü için İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin hazırladığı filmde de mevcut. Bu süreklilik vurgusu, her iki reklamda da yoğun şekilde kullanılan Türk bayrakları ile birlikte düşünüldüğünde AK Parti’nin Osmanlı’dan bu yana olan devleti temsil ettiği mesajını verdiğini söylemek mümkün. Aynı vurgu Cumhurbaşkanı adayı Erdoğan için ayrıca hazırlanan seçim şarkısında da duyuluyor. Barış Manço, Tatar Ramazan, Turist Ömer, Adile Naşit, Mahmut Hoca gibi figürlerle süslenen reklam filmi ise diğer reklam filmlerinden tamamen ayrılıyor. Burada, eskiye özlem öne çıkıyor, süreklilik ve devamlılık temasının geri planda kaldığı görülüyor. Eski güzel günlerde özlenen şeylere de AK Parti hükümeti ile yeniden kavuşulabileceğinin vurgulandığı bu filmin AK Parti seçmeni olmayan seçmenlere yönelik hazırlandığı söylenebilir. “
CHP Adalet Yürüyüşü'nü sürdürüyor
“Cumhuriyet Halk Partisi’nin seçim reklamında adalet teması dikkat çekiyor. Bu vurgu hemen, geçtiğimiz yıl CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun gerçekleştirdiği Adalet Yürüyüşü’nü hatırlatıyor. Burada da o dönem muhalefetten pek çok farklı kesimin desteğini sunduğu yürüyüşün yine muhalefetin farklı kesimlerine hitap etmesinin amaçlandığı söylenebilir. İkinci olarak ise, her ne kadar doğrudan bu kelime kullanılmasa da “barış” temasının öne çıktığını görmek mümkün. “Millet için geliyoruz” sloganın da kullanıldığı CHP’nin seçim şarkısında mutluluk ve gelecek mesajları dikkat çekiyor. Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce için hazırlanan şarkı ise pek çok farklı konuda hükümete eleştiri içeren sözlerden oluşuyor. Burada, parti reklamlarında CHP’nin vaatlerine odaklanılırken, cumhurbaşkanlığı reklamında mevcut durumun eleştirisinin öne çıkması kararsız seçmene ve CHP seçmeni olmayıp hükümeti eleştiren seçmenlere yönelik bir mesaj olarak okunabilir. Yine “Herkesin Cumhurbaşkanı” sloganı ile verilmek istenen mesajla örtüşüyor.”
HDP ve SP değişimi vurguluyor
HDP’nin reklamları ve seçim şarkısına değişim teması hakim. Yer verilen görsellerde toplumun farklı kesimlerini temsil eden insanlar ve sahneler görmek mümkün. Görsellerde işçiler, kadınlar, gençler ve Alevilere yönelik mesajlar dikkat çekiyor. Kadınların sıklıkla öne çıktığı görülüyor. Cezaevinde bulunan Cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş’ın eski miting ve seçim çalışmalarından görüntülerinden oluşan klipte de yine toplumun farklı kesimleri ile bir arada olduğu sahneler yer alıyor. Burada “Senle değişir” sloganının seçilmesi önemli. Partilerin genellikle kendi güçlü yönlerini ve vaatlerini öne çıkardıkları seçim reklamlarında doğrudan seçmenin önemine vurgu yapılması alışılmışın dışında bir ses getiriyor. Saadet Partisi’nin seçim şarkısında da yine değişim ön planda. Yanı sıra huzur ve güven temaları dikkat çekiyor. Cumhurbaşkanı adayı Temel Karamollaoğlu için, sıklıkla tercih edilen “güçlü” sıfatının çok dışında Bilge Başkan tabiri tercih ediliyor. Yine “Değiştir” sloganı seçmenin gücüne ve önemine vurgu yapması bakımından önemli. “
İyi Parti ve MHP’de gençlik ve birlik temaları
“İYİ Parti’nin sosyal medya çalışmaları oldukça ses getiriyor. Bu kanallar üzerinden duyurdukları seçim şarkılarındaki temalar ve görüntülerin tamamında gençler ön planda. Gerek görüntüler, gerek sözler tamamen gençlerin bakış açısı ve sesi ile sunulmuş. Bu anlamda ilk kez oy kullanacak ve nesil itibariyle aslında Cumhurbaşkanı adayı Meral Akşener’i tanımayan seçmeni önemsediğini gösteriyor. Klipte genç kadınlar ön planda.” Milliyetçi Hareket Partisi reklamında ülkenin farklı “renklerinin” Karadeniz, Güneydoğu, Ege gibi farklı yerlerinden bir araya gelerek Türkiye’yi oluşturduğunu vurguluyor. Şarkı sözlerinde birlik ve beraberlik temasının öne çıktığı filmde MHP’nin AK Parti ile kurduğu Cumhur İttifakı ön plana çıkarılmış. Bu anlamda MHP’nin reklam filmi tüm filmler arasında ittifakın vurgulandığı tek film olarak dikkat çekiyor.”