Patlak lastiklere çevreci çözüm

Otomobil lastiklerinin başa bela değil de aranır bir madde olması saçma gelebilir. Fakat dünyanın birçok ülkesinde yeni girişimciler bu lastikleri hammadde olarak kullanıp terlik, mobilya, döşeme malzemesi gibi ürünlere dönüştürüyor.

Kenya’dan Hindistan’a, Detroit’ten İsveç’e kadar çevre bilinciyle hareket eden bu yeni girişimciler, gelişmiş ülkelerde bertaraf edilmesi en zor maddeler arasında görülen kauçuk lastikleri işe yarar hale getiriyor. Yılda 1,5 milyar adet lastik atıldığı tahmin ediliyor.

Kenya’da bu şekilde terlik yapımı küçük ev sanayi halini almış artık. Bu terliklerin özel bir adı bile var: Akala sandaletleri. Başkent Nairobi sokaklarında bir çifti 2-5 dolar arasında satılıyor. Mağazalarda satılan terliklerden kat kat ucuz ve daha dayanıklı.

Ken Wysocky'in BBC Türkçe'de yayımlanan haberine göre, Kenya’nın güneyi ile Tanzanya’nın kuzeyindeki Masai Mara bölgesindeki kabileler bu şekilde yapılmış sandaletleri on yıllardır giyiyor aslında. “Bin mil terliği” olarak da bilinen sandaletler çalılarla dolu bu bölgede bile oldukça dayanıklı. Fakat artık daha yaygın kullanılıyorlar.

Bir de Detroit Treads terlikleri var. Otomobil fabrikalarıyla ünlü Detroit’te, kiliseye bağlı bir işletmede çalışan onlarca işçi yılda 35 bin lastik kullanarak 25 dolarlık parmak arası terlikler üretiyor. Tasarımlarını öğrencilerin yaptığı bu terlikler, piyasadaki aynı görünümlü ürünlerden bıkmış ve dayanıklılık arayan hipsterler tarafından rağbet görüyor.

Mumbai’de ise Retyrement Plan adlı şirket eski lastikleri mobilya üretiminde kullanıyor. İplerle ve farklı döşeme malzemeleriyle kaplanan lastikler, açık havada kullanıma uygun renkli ve dayanıklı mobilyalara dönüşüyor.

İsveç’teki Apokalyps Labotek adlı firma ise eski lastiklerden kauçuk parke üretiyor. Toz haline gelecek şekilde öğütülen lastikler, geri dönüşüm yapılmış plastikle karıştırılarak renkli ve dayanıklı yer döşemesine dönüştürülüyor.

Bridgestone gibi firmalar, kauçuk lastiklerin çevreye zarar vermeden ortadan kaldırılması sorununa çözüm olarak havasız, geri dönüşümlü lastikler üretilmesini hedefleyen çalışmalar yürütüyor. Zira kauçuk lastikleri ortadan kaldırması aracın kendisini ortadan kaldırmaktan daha zor. Yani akala sandaletlerin sonu gelecek diye bir kaygıya kapılmak yersiz.