Peter R de Vries: Silahlı saldırıya uğrayan Hollandalı araştırmacı gazeteci kimdir, saldırıya nasıl tepkiler geldi?
Yusuf Özkan
Hollanda'nın tanınmış araştırmacı gazetecilerinden Peter R de Vries'e, Salı akşamı Amsterdam'da düzenlenen silahlı saldırının, "planlı bir mafya eylemi" olduğu düşünülüyor.
Yakın mesafeden silahla kafasına 5 el ateş edilen ve durumu ağır olduğu bildirilen Hollandalı gazetecinin hastanedeki yaşam savaşı sürüyor.
De Vries'in vurulmasından kısa bir süre sonra, Amsterdam - Lahey otoyolunda bir araç içinde yakalanan 3 şüphelinin sorgusu sürüyor. Zanlılardan birinin, olay sonrası görgü tanıkları tarafından teşhis edilen saldırganla örtüştüğü belirtildi.
Amsterdam Savcılığı, kapsamlı bir soruşturma ekibi oluşturdu. Olayın yaşandığı bölgedeki güvenlik kameraları ve civardaki vatandaşların olay sırasında çektiği cep telefonu görüntüleri de inceleniyor.
Hollanda medyasına göre saldırı, planlı bir mafya eylemine işaret ediyor. De Vries, Hollanda'nın en büyük organize suç örgütü davası olan ve "Morengo davası" olarak bilinen sürecin danışmanıydı.
Gazeteci Peter R de Vries, mafya soruşturmasıyla bağlantılı olarak Pazartesi günü başlayacak avukat Derk Wiersum cinayeti davası ile de yakından ilgiliydi.
Amsterdam'da 2019 yılında öldürülen Derk Wiersum, 17 sanıklı Hollanda'nın büyük mafya davasının kilit tanığı olan ve de Vries'in de danışmanlık yaptığı Nabil B.'nin avukatıydı.
Aralık ayında Dubai'de yakalanan ve Hollanda'ya iade edilen Fas kökenli uyuşturucu kaçakçısı Ridouan Taghi'nin baş sanık olduğu mafya davasının gizli tanığı Nabil B.'nin polise bilgi verdiğinin anlaşılması üzerine, erkek kardeşi Amsterdam'da öldürülmüştü.
Ardından, Nabil B.'nin avukatı Wiersum, 2019 yılında evinin önünde vurularak öldürüldü. İtiraf sürecinde Nabil B.'ye danışmanlık yapan gazeteci de Vries de, uyuşturucu kaçakçısı Taghi'nin ölüm listesinde olduğunu açıklamıştı.
De Vries'in vurulmasının ardından, Wiersum'un öldürülmesinden sonra Nabil B.'nin savunmasını üstlenen avukat Peter Schouten da koruma altına alındı.
"Hukukun üstünlüğüne saldırı"
Peter R de Vries'in vurulmasına yönelik tepkiler de sürüyor. Hollanda Kralı Willem -Alexander, Peter R. de Vries'in vurulmasını "hukukun üstünlüğüne bir saldırı" olarak değerlendirdi.
Saldırıyı Almanya'daki resmi ziyareti sırasında öğrenen Kral, bunun gazeteciliğe de bir saldırı olduğunu vurgulayarak, bütün gazetecilerle dayanışma içinde olduğunu söyledi.
Avrupa Birliği Komisyonu Üyesi Věra Jourová da, Twitter mesajında "Bu, basın özgürlüğüne ve demokrasiye bir saldırıdır. Gazeteciler güvenli bir şekilde çalışabilmelidir" görüşüne yer verdi.
Belçika'nın Anvers Belediye Başkanı ve ana muhalefetteki Yeni Flaman İttifakı Partisi ( N - VA) lideri Bart De Wever, benzer olayların ülkesin de de yaşanabileceğini belirterek, uyuşturucu mafyasıyla daha ciddi şekilde mücadele edilmesini istedi. De Wever, "Bugün Hollanda'da yaşananlar, yarın Belçika'da da olacak" dedi.
Hangi dosyalarla ilgileniyordu?
Suç dosyaları konusunda uzmanlaşan 64 yaşındaki Peter R. de Vries, uzun süre çözülemeyen olayları aydınlatılması ile de dikkatleri üzerine çeken bir isimdi.
De Vries, 1994 yılında, ormanlık alanda 23 yaşındaki bir kadının öldürülmesiyle ilgili olarak 10'ar yıl hapis cezasın çarptırılan 2 kişinin suçsuz olduğunu ortaya çıkarmıştı.
Yaptığı televizyon programında polisin eksik soruşturma yaptığını gündeme getiren Hollandalı gazeteci, sanıkların 2002 yılında beraat ermelerini sağladı. Haksızı yere hapis yattığı belirlenen 2 kişi, devletten 900 biner euro tazminat almıştı.
Heineken biralarının sahibi Freddy Heineken'in fidye için kaçırılması olayını yakından izleyen de Vries'in bu olaya ilişkin yazdığı roman, Anthony Hopkins'in oynadığı "Kidnapping Freddy Heineken" filmine uyarlandı.
De Vries, Heineken'i kaçıranlardan biri olan Hollanda'nın tanınmış suç örgütü lideri Willem Holleeder'in kız kardeşlerini gizlice savcılıkla temasa geçirerek, mafya liderinin ömür boyu hapis cezasına çarptırılmasında önemli rol oynadı.
De Vries, Willem Holleeder tarafından da ölümle tehdit edilmişti.
Emmy ödülü kazandı
Hollandalı gazeteci, 1998'de taciz edilerek öldürülen 11 yaşındaki Nicky Verstappen'in ailesine yardım ederek, cinayetinin sanığı Jos B.'nin yıllar sonra yakalanmasını sağladı.
Peter R de Vries, 2005 yılında Karayipler'deki Aruba adasında ABD'li Natalee Holloway adlı genç kadının kaybolmasını da araştırdı. Halloway'ın kaybolmasında Hollandalı Joran van der Sloot'un parmağı olduğunu ortaya çıkaran de Vries, bu programla Emmy Ödülü kazandı.
De Vries, son olarak 1993 yılında 18 yaşındayken kaybolan ve bir daha haber alınamayan Tanja Groen adlı genç kadının davası ile ilgileniyordu. Hollandalı gazeteci, Groen olayının aydınlatılması için 1 milyon euro ikramiye ödemeye hazırlanıyordu. Bu paranın toplanması için de bir yardım kampanyası başlatmıştı.
Parool gazetesine göre, De Vries, başarılı gazeteciliğinin yanı sıra, aynı zamanda bir dedektif, sırdaş, hevesli bir politikacı, bir hukuk firmasının yöneticisi, futbol komisyoncusu, medya fenomeni ve Hollanda'daki şimdiye kadarki en büyük suç örgütü davasında kilit tanığın danışmanıydı.
Meslektaşlarına göre o her zaman kararlı, kendinden emin ve korkusuzdu. Bu nedenle de bütün tehdit ve uyarılara rağmen, koruma istemedi.
Asıl adı Peter de Vries olan gazeteci, bunun Hollanda'da çok yaygın bir isim olması ve aynı addan çok sayıda meslektaşının bulunması nedeniyle adının sonuna "R" harfini eklemişti.