Türkiye ekonomisi, ABD'li papaz Andrew Brunson'ın yaklaşık 2 yıllık tutukluluğun ardından serbest bırakılmamasıyla ivmelenen Ankara-Washington geriliminin de etkisiyle zor günler geçiriyor.
Türk Lirası, yıl başından bu yana ABD Doları karşısında en çok değer kaybeden para birimlerinden biri olurken; kredi derecelendirme kuruluşları Standard & Poors' ve Moody's' de hafta sonunda Türkiye'nin zaten yatırım yapılabilir seviyenin altında olan notunu daha da indirdi.
Kurban Bayramı sebebiyle bugün öğle saatlerinden itibaren piyasalar tatile girdi ancak piyasaların yarım gün açık olduğu bugün de TL'de zayıf seyir sürdü.
Dünya gazetesinin, Reuters'tan derlediği verilerle hazırladığı ve piyasalardaki son durumu anlatan haberi şöyle:
Cuma günü ABD piyasalarının kapanışında 6.01 seviyesinde olan dolar/TL bu sabah erken saatlerde 5.9950 seviyesinde iken bir ara 6.1607'ye kadar yükseldi.
Dolar/TL saat 12.37'de 6.08 seviyesinden işlem gördü. Aynı saatte sepet bazında TL 6.52, euro/TL ise 6.95 civarında seyretti.
S&P ve Moody's'in not indirimleri hisse senetleri üzerinde önemli bir etki yaratmazken; BIST-100 endeksi pay geri alım kararı açıklayan İş Bankası hisselerindeki yükselişin de etkisiyle seans boyunca pozitif bir görünüm sergiledi.
BIST-100 endeksi yarım günlük işlemlerde yüzde 1.64 yükselişle 90,185.99 puanda kapandı. İş Bankası hisseleri ise seans içinde bir ara yüzde 5'e yakın yükselmesinin ardından kazanımlarının bir kısmını geri vererek yüzde 2.33 primle 3.95 liradan günü tamamladı.
Türkiye piyasalarının kapalı olacağı haftanın kalanında ise, küresel piyasalardaki gelişmeler nedeniyle kurda yukarı hareketlerin gözlenebileceği belirtiliyor.
ABD Merkez Bankası (Fed) çarşamba akşamı son faiz toplantısı tutanaklarını açıklayacak. Öte yandan cuma günü Jackson Hole'da yapılacak yıllık küresel merkez bankaları toplantısına Fed başkanı dahil birçok ülkenin merkez bankası başkanı katılacak ve verilecek mesajlar izlenecek. Diğer taraftan ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşlarına ilişkin gelişmeler yakından takip ediliyor.
TCMB ve BDDK'nın geçen hafta attığı adımlar, önde gelen bankaların genel müdürlerinin yaptıkları açıklamaların geçen haftalarda piyasalardaki tansiyonu azalttığı belirtiliyor. Bu çerçevede swap işlemlerinin özkaynak toplamına oranını geçen hafta yüzde 25'e indiren BDDK, Cuma günü ise sınırlama kapsamına, bankaların vadede TL alım yönünde gerçekleştirecekleri forward, opsiyon ve bu gibi swap dışındaki türev işlemlerinin de dahil edilmesine karar verildiğini duyurdu.
Dolar/TL geçen hafta 7.24 seviyesinden BDDK'nın swap adımı ve TCMB'nin likidite adımlarıyla piyasaya sağladığı fonlamayı yüzde 19.25'e yükseltmesiyle birlikte sert geriledi ancak bankacılar Halkbank'a verilebilecek bir ceza başta olmak üzere ABD'nin yeni yaptırımlarından endişe duyuyorlar.
ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, Türkiye'de ev hapsinde bulunan rahip Andrew Brunson'ın serbest bırakılmaması halinde ABD'nin Türkiye'ye daha fazla yaptırım getirmeye hazır olduğunu belirtti. Mnuchin, "Onlar (Türkiye) Brunson'ı serbest bırakmazlarsa yapmayı planladığımız daha fazla şey var" dedi.
Öte yandan ABD Başkanı Donald Trump Cuma günü yaptığı açıklamada Brunson'ın Türkiye'de ev hapsinde tutulmasını ABD'nin kabul etmeyeceğini söyledi.
ABD'den yeni yaptırım geleceği endişesinin yanı sıra uzun tatilde yatırımcıların risk almak istememesi ve S&P açıklamaları öncesi tedirginlikle dolar/TL Cuma günü 6.3523'ü test etmiş, TL'nin dolar karşısındaki değer kaybı da bir ara yüzde 8'i aşmıştı.
Tahvil piyasasında ise TCMB'nin son sıkılaştırma adımları ardından gösterge 10 yıllık tahvilin getirisinde düşüş 150 baz puanı aştı. İki yıllık gösterge tahvil ise aynı dönemde 250 baz puan civarında yükseldi. Bankacılar bu hareketin TCMB'nin gecelik piyasada faizi yüzde 19.25 ile koridorun üst bandına yönlendirmesinin ardından geldiğini belirttiler.
Gösterge 10 yıllık tahvilde cuma günü spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 21.99 seviyesinden gerçekleşirken, valörde son işlem yüzde 22.12 oldu. Bugün ise yüzde 21.94 seviyesinden açıldıktan sonra spot kapanışta son işlemde yüzde 22 seviyesindeydi.
İki yıllık eski göstergede ise ortalama bileşik faiz yüzde 27.87 seviyesinde gerçekleşirken valörde son işlem yüzde 27.45 oldu.