Prof. Dr. Mehmet Öz: 8 saat hiçbir şey yememe ilkesine dayanan 'aralıklı oruç' şekeri düşürmeden yağ yakımını hızlandırıyor
Kalp Cerrahı Prof. Dr. Mehmet Öz, Hollywood'un en meşhur spor eğitmenlerinin uyguladığı en az 8 saat hiçbir şey yememe ilkesine dayanan ve son yıllarda popüler olan 'aralıklı orucun' şekeri düşürmeden yağ yakımını hızlandırmaya kadar birçok faydası olduğunu belirtti.
Sözcü'den Hande Zeyrek'in sorularını yanıtlayan Prof. Öz'ün açıklamaları şöyle:
– Vücut saatinin öneminin farkına varıldığını söylediniz. Bu ne anlama geliyor?
Bugüne kadar bilim hep “ne” sorusuna odaklanıyordu. Hastalığı tedavi etmek için “ne” ilaç vereceğiz?, Kilo vermek için “ne” yiyeceğiz?.. Ancak, “ne zaman” sorusuna pek odaklanılmadı. Artık yavaş yavaş görüyoruz ki “ne zaman” sorusu da “ne” sorusu kadar, hatta belki de daha önemli… Evrendeki her şey bir döngü halinde gerçekleşir. Vücudumuzun da günlük döngüleri var ve bu döngüde hormonlar, gen ekspresyonu ve hatta içimizde yaşayan bakteriler yani mikrobiyom bile 24 saatlik döngüde değişerek vücudumuzu günün spesifik saatlerinde en etkili şekilde kendini kullanmaya hazırlar.
– Örnek verebilir miyiz?
Yapılan büyük bir çalışma, sabah saatlerinde yapılan grip aşısının, öğleden sonra yapılana oranla daha fazla antikor ortaya çıkardığını gösterdi. Hücreler, sirkediyen (vücut saati) döngüde büyür ve ölür. Bu kanser hücreleri için de geçerlidir. Kanser kemoterapisi büyüyen hücrelere hızla saldırılmasıyla gerçekleşir. Kanserin ritmini belirleyebilmek, kanserin ilacın etkilerine en savunmasız olduğu zamanda ilacı verebilme ihtimalini sağlar. Kanser ve vücudun saati senkronize değilse yan etkileri de en aza indirgeyebilirsiniz. Örneğin, genellikle tansiyon ilaçlarını her gün aynı saatte alırız. Ancak son zamanlarda yapılan çalışmalar 24 saatlik tansiyon verilerine dayanan tansiyon ilacı kullanımının kimyasal buhar çökeltimi ve felç riskini azaltabileceğini öne sürüyor.
– Sizin de önerdiğiniz aralıklı oruç olarak bilinen beslenme sisteminin faydaları neler?
Yapılan birçok çalışma “ne zaman” yediğinizin sağlığınız, yaşam süreniz ve hatta kilo vermeniz için büyük önem taşıdığını gösteriyor. Aralıklı orucun birçok çeşidi var. Gün aşırı orucu, 5 gün normal yiyip 2 gün ciddi kalori sayımı yapılan 5/2 orucu, her ay veya birkaç ayda bir 5 gün boyunca düşük kalorili özel bitkisel besinlerle beslenilen Longo orucu ve yeme zamanını 8 saate indirme gibi örnekleriyle zaman kısıtlayıcı beslenme şeklidir aralıklı oruç.
"Hormonları düzenler"
Benim en sevdiğim metot, her gün yemek yediğiniz zamanı biraz kısıtlamakla uygulanan gün aşırı orucu. Bunun sekiz saat olması şart değil. 12 saatle başlayın. Diyelim ki sabah 07.00'de kalktınız, akşam yemeğiniz 19.00'dan önce bitmeli. Akşam yemeğiniz 22.00'de bitiyorsa, sabah kahvaltınızı 10.00'dan önce yapmayın; vücudunuz 12 saat dinlensin. Aralıklı oruç, vücudun sindirim ve boşaltımla ilgilenmekten fırsat bulup dinlenmesini sağlıyor. Bu süreçte hormonlar çok daha sağlıklı bir şekilde salgılanmaya başlayabiliyor ve zaman içinde hormonların düzenlenmesi sağlanmış oluyor.
"Sabah kahvaltımı 8'den önce yaparım"
– Herkes sizin nasıl yaşadığınızı merak ediyor. Mehmet Öz ne yer, ne içer?
İyi yağlarla dolu besinler yemeyi tercih ederim. Şeker ve un gibi basit karbonhidrat içeren gıdalardan sakınırım. Gün boyunca eğer bir iş ile meşgulsem bir şey yemem. Hem açlığımı yatıştıran hem de bana enerji veren badem gibi antioksidan açısından yüksek atıştırmalıklar tercih ederim. Güne protein ağırlıklı besinlerle başlarım. Bağırsak dostu yoğurt ve kırmızı meyveler yerim. Süper gıda olarak nitelendirilen kırmızı meyveler, beslenme tarzımın omurgasını oluşturuyor. Özellikle somon olmak üzere bol bol balık yerim. Bağırsaklarımı 12 saat boyunca dinlendirmek için sabah kahvaltımı 8'den önce akşam yemeğimi ise saat 20'den önce yemeye özen gösteririm. Bu kısa süreli kendini aç bırakma tekniği vücut geliştiriciler ve beni ziyaret eden aktörler tarafından çok kullanılır. Bu program çok kolay ve iyi işliyor.
"Karaciğeri korur bunamayı geciktirir"
– Ünlüler de çok kullanıyor bu sistemi değil mi?
Hollywood'un en meşhur spor eğitmenleri aralıklı oruç metodunu uyguluyor. Hayatınız boyunca uygulayabileceğiniz bir teknik aslında. Kısıtlı bir zaman diliminde bile olsa istediğin kadar yemek yiyorsun ama süre kısıtlı olduğu için eskisi kadar çok yiyemiyorsun. Bu oruçla hem hormonlarınızın seviyesi düzenleniyor hem de vücudunuzca fazla şeker varsa, onu düşürüyor. Erken bunama yani demansı geciktiriyor, bağırsakları rahatlatıyor, karaciğer ve şeker hastalıklarına karşı savaşıyor, eklem ağrılarını da dindiriyor. Yeter ki bir şeyler yediğiniz zaman dilimi 12 saati geçmesin. Kilo kaybetmek isterseniz, sekiz saat içinde yemeniz gerekir. Kilo vermek istemiyorsanız 12 saatte kalın. Aslında burada en önemli amaç kilo kaybetmek değildir. Hormonları düzeltmek çok daha mühim. Aralıklı oruç bunu sağlıyor.