Prof. Dr. Topkaya: Sağlık Bakanlığı’nın dağıttığı antikor testleri kuşkulu

T24 Haber Merkezi

Türk Tabipleri Birliği Covid-19 İzleme Grubu üyesi ve Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Başkanı Prof. Dr. Aynur Eren Topkaya, Sağlık Bakanlığı’nın yetkili laboratuvarlara ücretsiz olarak dağıttığı hızlı antikor testlerinin verifikasyon işlemlerinin kuşkulu olduğunu ifade etti.

Prof.Dr.Topkaya, TTB İzleme Grubu’nun hazırladığı “Covid-19 Pandemisi 4. Ay değerlendirme Raporu’nda yer alan yazısında bakanlığın dağıttığı hızlı antikor testlerinin Covid-19 hastalığının tanısı ve plazma donörlerinin seçiminde kullanılmasının önerilmediğini vurguladı. Prof.Dr.Topkaya yazısında antikor testleriyle ilgili şu görüşlere yer verdi:

"Farklı marka testler farklı sonuç veriyor"

"Hızlı testlerin duyarlılık ve özgüllüğü değişkenlik göstermektedir. Üretici firmalar bu testlerin üretiminde kullanılan antijenlerin yapısını bildirmemiştir. Testler kalitatif sonuç vermektedir ve diğer koronavirüsler, bazı hormonlar ve vitaminlerle çapraz reaksiyon verebilmektedir.

Farklı markalara ait ELISA ve CLIA yöntemiyle çalışılan kitler farklı antikorları ölçmektedir. Bugünkü bilgilerimize ve mevcut antikor testlerinin sonuçlarına göre, semptomlardan ortalama bir hafta sonra antikorlar serumda saptanabilir düzeye erişmektedir. Ancak IgA, IgM ve IgG akut enfeksiyon döneminde hep birlikte pozitif saptanabilmektedir. Asemptomatik ve semptomatik kişilerde bağışıklığın ne kadar sürdüğü konusu hala aydınlanmamıştır."

"Testleri uygulama kolay ama…"

Artan hasta sayıları, moleküler test laboratuvarlarının kapasitesi ve her laboratuvarda moleküler tanı için gerekli yetkin personel ve donanımın olmadığı düşünüldüğünde tanı için hızlı ve kullanımı kolay testlere ihtiyaç duyulmaktadır.

Kullanıma ilk giren antikor testleri Sağlık Bakanlığı tarafından yetkili laboratuvarlara ücretsiz olarak verilen hızlı antikor testleridir. Bunlar IgM ve IgG’yi ayrı ayrı saptayabilen uygulama ve değerlendirmesi kolay testlerdir. Ancak kullanıma sunulmadan önce yapılması gereken validasyon (yöntemin bekleneni gerçekleştirdiğinin kanıtlanması) ve verifikasyon (doğrulama) işlemleri kuşkuludur.

Hastalığın tanısı için kullanılamaz

"Covid-19 hastalığının tanısı ve plazma donörlerinin seçiminde hızlı antikor testlerinin kullanımı önerilmemektedir. Sürveyans çalışmaları ve epidemiyolojik araştırmalarda bu testlerin kullanılması DSÖ tarafından teşvik edilmektedir.

Geliştirilmesi hızlı testlere göre daha uzun süren enzim ELISA ve CLIA testler, Mayıs 2020 itibariyle ülkemizde kullanılmaya başlamıştır. Bu testlerde sıklıkla Nükleokapsid (N) proteini ve Spike (S) ne karşı sentezlenen antikor cevapları ölçülmektedir.

Bu testler özellikle RT-PZR negatif ancak kuvvetli COVID-19 enfeksiyonu şüphesi olan hastalarda geçirilmiş enfeksiyonun doğrulanması için kullanılabilir.  Hızlı testlerde olduğu gibi bu testlerin de analitik performansları netlik kazanmamıştır.