Söküm yapılmak üzere İzmir’in Aliağa İlçesi’ndeki, tesislere getirilen radyoaktif atık yüklü ’Kuito’ gemisi, 6 mil açığa demirlendi.
Radyasyonlu olduğu gerekçesiyle çevrecilerin karşı çıktığı gemide, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’ndan, Gümrük Muhafaza’dan ve Çevre İl Müdürlüğü’nden ekipler, incelemelerde bulundu. Uzmanların raporlarına göre de geminin sökümüne izin verilip verilmeyeceğinin belirleneceği açıklandı. Taylan Yıldırım’ın DHA’da yer alan haberine göre, Angola açıklarında 2000 yılından bu yana ham petrol işlemek üzere kullanılan 7391185 IMO numaralı ’Kuito FPSO’ gemisinin sökümü için 2014 yılında ihale açıldı. İhaleyi kazanan Türk firması da, gemiyi söküm için İzmir Aliağa’daki Gemi geri dönüşüm merkezine getirmek üzere yüzdürmeye başladı. Geminin Türkiye’ye yaklaşmaya başlamasıyla birlikte, çevreciler tepki gösterdi. Gemide yüksek miktarda, radyasyon bulunduğunu söyleyen çevreciler, geminin Türkiye’ye kabul edilmeden geri gönderilmesini istedi.
Ancak Gemi Geri Dönüşüm Sanayiciler Derneği Başkanı Adem Şimşek ise gemide iddia edildiği gibi, radyasyonun bulunmadığını, çevreye zararlı olmadığını, Basel sözleşmelerindeki kurallara uygun olarak, belgelerin hazırlandığını söyledi. Bugün, söküme izin vermesi gereken kurumlar, 6 mil açıkta demirlenmiş olan gemiye çıktı. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Gümrük Muhafaza ve Çevre İl Müdürlüğü’nden ekipler incelemelerini tamamladıktan sonra geri döndü. Uzmanların, raporlarına göre de, geminin sökümüne izin verilip verilmeyeceğinin belirleneceği, bu konudaki açıklamanın da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca yapılacağı belirtildi.
İddialar üzerine açıklama yapan Aliağa Kaymakamı Bayram Yılmaz, gemide radyoaktif madde olduğuna dair herhangi bir belgenin mevcut olmadığını, Kuito'nun ülke için büyük bir ekonomik kazanç olacağını söyledi. Aliağa Kaymakamı Bayram Yılmaz bir açıklama yaptı. Yılmaz, Kuito isimli geminin Aliağa'ya bugüne kadar gelmiş olan diğer gemilerden farklı olmadığını belirtti. Gemide radyoaktif madde olduğuna dair bir belgenin mevcut olmadığını ifade eden Yılmaz, şöyle konuştu: “Bu tür durumlarda gemiye iki ekip çıkar. Birinci ekip Türkiye Atom Enerjisi Kurumu uzmanlarıdır. Bu ekip gemide radyoaktif bir sızıntı olup olmadığını inceler. Bu inceleme geminin büyüklüğüne göre bazen saatleri bazen ise günleri haftaları bulabilir. Birinci ekibin raporu olumlu olursa, ikinci ekip devreye girer. İkinci ekip Çevre ve Şehircilik Bakanlığı uzmanlarından oluşur. Onlarda öncelikle denize olmak üzere gemide çevreye zarar veren bir kimyasal madde olup olmadığına dair bir araştırma yapar. Birinci ve ikinci ekibin verdiği raporlarda mevzuatta yer alan değerlerin altında bir sonuç çıkarsa gemi ülkeye alınır. Bundan 6 yıl önce sökülmek üzere Aliağa'ya gelen bir gemide aspes olduğu tespit edilmiş ve gemi geri gönderilmiştir. Aynı durum Kuito'da da gerçekleşebilir. Sonuçlar olması gereken değerlere yakın ya da üstünde çıkarsa gemi geri gönderilir.”
Gemi sökümü yapılan her ülkenin, böyle bir gemiye sahip olmak isteyeceğini belirten Yılmaz, "Çünkü 56 bin ton saf çelik bulunan bu gemi, sökülen ülke için ortalama 2,5 ile 3 milyar dolar katkı sağlayacak bir servet. Birçok firmanın talip olduğu uluslararası bir ihale sonucu Türkiye'den bir firma satın aldı. Umarım incelemeler olumlu çıkar. Çünkü Kuito, ülkemiz için müthiş bir ekonomik kazanım olacaktır" diye konuştu.