Rakka'da zafer neden henüz ufukta görünmüyor?

Gabriel Gatehouse/BBC, Ayn İsa-Suriye

Rakka Savaşı'nda zafer henüz ufukta görünmüyor.

Ancak, cepheye 56 kilometre mesafedeki Ayn İsa kenti ise gözünü çoktan Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) sonrasındaki döneme dikmiş durumda.

ABD'nin IŞİD ile Mücadele Özel Temsilcisi Brett McGurk, Çarşamba günü, Rakka Sivil Konseyi'nin Ayn İsa kentinde bulunan karargahında, yerel grupların liderleriyle bir araya geldi.

McGurk, "Önümüzde devasa sıkıntılar var... ABD, DAEŞ'i (IŞİD) yenmeye kararlı. Bu nedenle buradayız. Ve IŞİD'den sonra ortaya çıkacak şeyin istikrar olmasını sağlamak istiyoruz" dedi ve ekledi:

"Bugüne kadar koalisyonun desteklediği operasyonlar sonucunda Irak ve Suriye'de 60 bin kilometrekareden büyük bir alan temizlendi. 4 milyondan fazla insanı özgürleştirdik."

Özel Temsilci'nin Ayn İsa'ya gelmesi, Rakka operasyonunun başını çeken ve çoğunluğunu Kürtlerin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) destek veren ABD'nin buradaki mücadeleye giderek daha fazla dahil olmaya başladığını gösteriyor.

Kente doğru ilerleme sürdükçe, insanlar aileleriyle birlikte buradan kaçıyor. Bu kişilerin çoğu Ayn İsa'nın dışında kurulan kampa geliyor.

6 yıldan fazla bir süredir devam eden savaş nedeniyle bu insanların geleceği de, en az Suriye'ninki kadar belirsiz.

Kısa bir süre öncesine kadar IŞİD'in katı kuralları altında yaşayan bu insanlar şimdi yerleştirildikleri çadırlarda, yaz sıcağında, çölün tozu toprağı içinde hayatlarını sürdürmeye çalışıyor.

Cihatçı eşlerinin köşesi

Ancak Ayn İsa kampında kendi rızasıyla IŞİD yönetimi altında yaşamayı tercih etmiş olanlar da var.

Kampın bir köşesi IŞİD savaşçılarının eşleri ve çocuklarına ayrılmış. Haliyle, bu grup kamptaki en sevilen kişiler arasında yer almıyor.

Nur, Rakka'da IŞİD için savaşan eşine katılabilmek için Lübnan'dan iki yıl önce ayrılmış. Eşi öldüğünde de Tunuslu biriyle evlenmiş.

Ve böylece bir nevi ayrıcalıklı olan bir grubun arasına katılmış: Yabancı savaşçıların eşleri.

IŞİD'in esir aldığı binlerce Ezidi kadını seks kölesi yapmasından ise hiç hazzetmemiş görünüyor:

"Eşler ve seks köleleri arasında tansiyon her zaman yüksekti.

"Hatta bazıları bu yüzden boşandı. Seks köleleri için çok fazla para harcıyorlardı, onlara en iyi makyaj malzemesini, kıyafetleri, aksesuarları alıyorlardı.

"İlk eşimin cep telefonunda bir uygulama vardı. Seks köleleri için bir pazardı. Seks kölelerinin en güzel makyajlı ve kıyafetli fotoğraflarını paylaşıyorlar ve 2 bin dolar, 3 bin dolar gibi fiyatlar koyuyorlardı. Bir bakirenin değeri ise 10 bin dolardı."

Halifelik çatlıyor olmasına karşın IŞİD anlayışı varlığını sürdürüyor.

'Kesin ve dikkatli'

Eğer IŞİD'in kendi kendine ilan ettiği başkenti düşerse, bu, büyük oranda SDG'nin ABD ve İngiltere gibi ülkelerin katılımıyla uluslararası alandan aldığı destek sayesinde olacak.

ABD ordusuna ait bir nakliye uçağı, bir tepenin yamacında inşa edilen gizli bir piste iniyor. Bu, Suriye'nin kuzeyindeki ABD misyonunun ana lojistik merkezi.

Bu üsten, hem sahadaki ABD askerlerine destek veriliyor hem de SDG'ye silah tedarik ediliyor.

ABD, Suriye'deki varlığının boyutlarını açıklama konusunda çok istekli değil. Yüzlerce askeri olduğu biliniyor. Ancak tam sayının ne olduğu açıklanmıyor.

Özel güçler, sahada birebir çatışmalarda yer alırken, ABD savaş uçakları da Rakka'yı havadan vuruyor.

BM savaş suçları soruşturma kurulu, bu ay başında "sarsıcı düzeyde can kaybı yaşanabileceği" uyarısında bulundu. IŞİD karşıtı koalisyon, Rakka'ya yönelik başını Kürt güçlerin çektiği taarruzu havadan ve top ateşiyle desteklerken, Mart ayından bu yana da yüzlerce sivil hayatını kaybetti.

Irak ve Suriye'deki uluslararası koalisyonun komutanı Korgeneral Stephen Townsend, ABD'nin bombardıman sırasında gerekli özeni göstermediği yönündeki suçlamaları reddetti.

BBC'ye konuşan Townsend, "Bu dünyanın savaş harp tarihinde daha duyarlı ve dikkatli bir operasyon olduğunu söyleyen olursa buna itiraz ederim" dedi.

Townsend, "Bence olmamız gerektiği kadar ve olabileceğimiz kadar dikkatliyiz ve sivil ölümlerin sarsıcı olduğu yönündeki bu abartılı ifadeyi kullanan BM yetkilisine hodri meydan diyorum. Bana bunun kanıtını göstersinler" diye konuştu.

Şimdilik ortak düşman

ABD'nin Suriye'nin kuzeyindeki lojistik merkezi, bu bölgedeki askeri üslerinden birini oluşturuyor. Altyapının büyük bir bölümü son 6 ayda tamamlandı.

ABD'nin Afganistan ve Irak'ta tecrübe ettiği gibi, girmek çoğunlukla çıkmaktan daha zordur. Suriye de bir istisna olmayabilir.

Korgeneral Townsend, Musul veya Rakka'nın alınmasının IŞİD'in de mağlup edildiği anlamına gelmeyeceğini savundu.

Townsend, "Yerine getirilmesi gereken çok zor görevler var. Musul ve Rakka nihai zafere giden yolda araç" diye konuştu.

Kesin zaferin neye benzediği ise halen bilinmiyor. Hilafetin sonu Suriye'de savaşın sona erdiği anlamına gelmeyecek.

Bu ay, ABD'li bir savaş uçağı, Rusya'nın desteklediği Suriye hükümetine ait bir jeti düşürdü.

Şimdilik, Washington ve Moskova'nın ortak bir düşmanı var.

Ancak IŞİD gittiğinde, iki büyük güç bitmemiş bir savaşta farklı tarafları destekleyen güçler olarak kalacak.

Bu iki gücün karşı karşıya gelme ihtimali ise yüksek.