Reuters'a konuşan bakanlık yetkilisi: Doğalgazda artık daha esnek kontratlar istiyoruz, eski moda anlaşmalar piyasa gerçekleriyle uyumsuz
Reuters ajansına konuşan Enerji Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkili Türkiye'nin 2021 sonuna kadar sona erecek 16 milyar metreküp doğalgaz alım kontratını yenileyecekse daha rekabetçi fiyatlar ve daha esnek kontratlar görmek istediğini söyledi.
Yetkili Karadeniz'de bulunan ve 320 milyar metreküp rezerv bulunduğu açıklanan sahanın iki katmanında daha sondaj çalışmaları yürütüldüğünü belirtirken, Ekim içinde tamamlanması olası sondaj çalışmaları sonucunda sahanın rezerv miktarının yukarı revize edilebileceğini belirtti.
'Eski moda kontratlar piyasa gerçekleriyle uyumsuz'
Yılda yaklaşık 45 milyar metreküp doğalgaz tüketen Türkiye bunun neredeyse tamamını ithal ediyor. Türkiye'nin Rusya ve Azerbaycan'dan boru hattı ile, Nijerya'dan ise LNG olarak gemiyle ithal ettiği doğalgazın uzun vadeli alım kontratları gelecek yıl sona erecek.
Yetkili, ABD'den gelen ucuz sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ve Türkiye'nin doğalgaz üreticisi haline gelme potansiyelinin piyasalardaki dinamikleri değiştirdiğini ifade etti.
Genelde petrol fiyatlarına endeksli ve alıcıyı sabit miktar gaz almaması halinde cezaya çarptıran "eski moda" kontratların artık piyasa gerçekleriyle uyumsuz olduğunu söyleyen yetkili, artık kontratlardaki fiyatların uluslararası doğalgaz "hub" limanlarındaki fiyatlara göre belirlenmesi gerektiğini söyledi.
'Mevcut kontratlar devam etmeyecektir'
Basına açıklamada bulunan adının açıklanmasını istemeyen yetkili, "Kontratları yenileyecek miyiz (yoksa) alternatif bir arz kanalı mı arayacağızı görüşmeye başladık" dedi. Yetkili kontrat yenileme kararının doğalgaz satan ülkelerin "esnek olmayan, rekabetçi fiyattan yoksun eski yaklaşıma" sahip olup olmayacağına bağlı olduğunu söyledi.
Yetkili "(Eski alışkanlıkların) devamı halinde mevcut kontratların devam etmeyeceğini düşünüyorum" dedi.
Türkiye tükettiği doğalgazın neredeyse tamamını Rusya, İran ve Azerbaycan'dan boru hatlarıyla sağlıyordu. Ancak 2017 yılından bu yana ithalatta LNG'nin payı artıyor. Bu yılın ilk altı ayında Rusya ve İran'dan alınan doğalgaz miktarı azalırken, LNG'nin ithalattan aldığı pay yüzde 46'ya çıktı. ABD'den alınan LNG miktarı da yaklaşık iki buçuk kat arttı.
Yetkili, "Yılın ilk yarısında ABD bir anda Türkiye'nin ikinci büyük (LNG) tedarikçisi haline geldi. Bunun ana sebebi çok rekabetçi olmaları" dedi.
'Üretime geçilmesi iki üç yıl daha alabilir'
Türkiye'nin Karadeniz'de gaz keşfettiği saha 320 milyar metreküp çıkarılabilir rezerv içeriyor. Enerji Bakanı Fatih Dönmez, devam eden sondaj çalışmalarından gelen verilerin rezerv miktarının yukarı revize edilebileceğine daha önce işaret etmişti.
Yetkili, "Büyük ihtimalle yukarı revizyon potansiyeli var, ümit ediyorum yakında açıklayacağız... (mevcut sahada) iki katmanda daha analiz yürütüyoruz, takvim büyük ihtimalle Ekim olacak" dedi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan sahadan üretimin 2023 yılında başlayacağını söylemişti. Yetkili tam ölçekli üretimin daha uzun süreceğini ifade ederek, "Açıklanan takvim ilk gaz sevkiyatı için... plato üretime geçilmesi iki veya üç yıl daha alabilir” dedi.