Rus general tabutunun bulunduğu mahalleden: Eşyalarım esrarengiz biçimde kayboluyor!
Ardahan’da inşaat kazısı sırasında Rus General Vasiliy Geyman’a ait olduğu iddia edilen tabutunun bulunması, çevredeki birçok insanı etkiledi. Sit alanı ilan edilmesi veya inşaat çalışmalarına izin verilmesine ilişkin kararı bekleyen inşaat sahibi Fahrettin Yılmaz, "Başıma gelen büyük bir şanssızlık. Zaten sezon kaç ay? Biz inşaatı durdurduk, kararı bekliyoruz. Keşke cesedi bulunan bir general değil de, rütbesiz er olsaydı" dedi. Mahalle sakinlerinden Zeynep Çoban ise "Ceset çıkınca burayı görseydiniz şaşardınız. Komutanın cenazesi öldüğünde bile o kadar kalabalık olmamıştır. Bazen anlam veremediğim şeyler yaşıyorum. Evde bütün gün benden başka kimse olmadığı halde eşyalar esrarengiz biçimde kayboluyor" ifadesini kullandı.
Habertürk gazetesinden Ümran Avcı, Ardahan’ın Karagöl Mahallesi’nde bulunan ve Rus General Vasiliy Geyman’a ait olduğu düşünülen cesedin bulunduğu bölgeye gidip yetkililer ve mahalleliyle görüştü.
Çevresine güvenlik şeridi çekilen inşaatın başında sivil polisler kaçak kazıihtimaline karşı 24 saat nöbet tutuyor. İnşaatın kaderini ise 24 Mayıs’ta toplanacak Kars Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun alacağı karar belirleyecek.
İnşaat alanı ya sit alanı ilan edilecek ya da inşaata devam kararı çıkacak. Kararı merakla bekleyenlerin başında ise inşaat sahibi Fahrettin Yılmaz geliyor. Yılmaz, “Başıma gelen büyük bir şanssızlık. Zaten sezon kaç ay? Biz inşaatı durdurduk, kararı bekliyoruz. Karar çıkınca inşaat sezonu bitecek” diye dert yandı.
Sık sık, “Keşke cesedi bulunan bir general değil de, rütbesiz er olsaydı” diyen Yılmaz, “Buralar hep mezarlık. Gördüğünüz binaların temeli kazılırken de iskelet parçaları, askeri botlar çıktı. Bizimki de şans işte” diye konuştu.
"Eşyalarımız kayboluyor"
Bölgede kapısını çaldığımız mahalle sakinlerinin büyük kısmı “Kesinlikle huzursuz olmadık” derken, tersini düşünenler de var. Torunlarını gezdirirken karşılaştığımız Zeynep Çoban, “Ceset çıkınca burayı görseydiniz şaşardınız. Komutanın cenazesi öldüğünde bile o kadar kalabalık olmamıştır" dedi. Mahalledeki çoğu evin temelinden iskelet çıktığını hatırlatan Çoban, “İnsan düşününce ürperiyor. Bazen anlam veremediğim şeyler yaşıyorum. Evde bütün gün benden başka kimse olmadığı halde eşyalar esrarengiz biçimde kayboluyor” ifadesini kullandı. Öte yandan, Rus generalin salgın hastalıktan öldüğü söylentisinin ardından ilk incelemeye katılan sanat tarihçisi ve arkeolog ekibinin bir an paniklediği öğrenildi.
Doktorların “Sıkıntı olmaz” demesiyle araştırmacıların rahatladıkları belirtildi. Topraktan çıkarıldıktan sonra Kars Müzesi deposuna kaldırılan Rus generalin cesedi, neme karşı korumalı bir ortamda tutuluyor. Rus generalin cesedi, 24 saat özel güvenlik tarafından korunuyor.
"Geyman olma ihtimali zayıfladı"
Bulunan cesedin Vasiliy Geyman’a ait olma olasılığının giderek azaldığını söyleyen Kars Müzesi Müdürü Necmettin Alp, şu bilgileri verdi: “Vasiliy Geyman’ın Kars’ta değil, Erivan’da defnedildiğine dair bazı bilgiler var. Bu bilgiler net değil. Tabutun içindeki üniformalı iskeletin 1878’den 1917’ye kadar Ardahan’da konuşlanan Çarlık Rusya ordusuna komuta eden üst düzey bir subaya ait olduğu kesin. Rus Çarlığı’na bağlı 1. Kafkas Kolordusu’nun Ardahan’da konuşlanan birlikleri, 240. Piyade Alayı ve Ahıska 20. Piyade Tümeni. Piyade tümeni, 1905-1913 yılları arasında geçici süreyle Ardahan’da bulundu. Bu tümenden general de albay ya da yarbay rütbesinde bir komutan da olabilir.”
"Bilimsel kurul oluşturulacak"
Soru işaretlerinin giderilmesi için bir bilim kurulu oluşturulması gerekliğini belirten Alp, “Önümüzdeki günlerde antropolog, arkeolog ve tarihçilerden oluşan yetkin akademisyenlerin ve bizim müze uzmanlarının katılımıyla bir komisyon oluşturulacak. Bakanlığa ve Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne sunduğumuz raporda bu talebimizi ilettik. Komisyon özellikle askeri arşivlerin taranması, bazı bilgi ve belgelere ulaşılmasıyla bilimsel bir makale hazırlayıp yayımlayacak. Bu hafta Erzurum ve İstanbul konservasyon müdürlüğü bir ekip gönderecek. Hemen ilaçlama ve onarım çalışmaları başlayacak” diye konuştu.
Rus heyet gelecek
Ardahan Üniversitesi İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Levent Küçük de “Vasiliy Geyman olup olmadığını anlamamız için DNA testi gerekiyor. 3 yıldız üzerinde 20 sayısı var ama Geyman’ın rütbesiyle uyuşmuyor. Rusya’dan ayın 20’sinde bir heyet gelecek ve cesedi inceleyecekler. Rusya götürmeyi talep edebilir. Devletler arası ilişkilerde bu sorun edilmez. Tabii DNA yapılmadan Rusya böyle bir şeye girişmeyecektir” dedi. Küçük, cesedin Geyman dışında general Loris Melikoff ile Lazarev ve albaylar Fedayev, Amirojibi ve Tsikovich’e ait olabileceğini belirtti.