Rusya devlet televizyonu ve medyasında istifa dalgası
Marina Ovsyannikova Pazartesi günü gece haberlerinin sunulduğu televizyon stüdyosuna canlı yayında savaşı reddeden döviziyle girdiğinde Rusya'nın sıkı bir devlet denetimi altındaki çeşitli medya kuruluşlarında çalışanlar arasındaki yaygın bir rahatsızlığa da dikkat çekmiş oldu ve eylemini bir dizi istifa açıklaması izledi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy Ovsyannikova'ya teşekkür etmiş ve Rusya'nın propaganda sistemi diye adlandırdığı kurumlarda çalışanları istifaya çağırmıştı.
Dördüncü kuvvet diye adlandırdığı medyada çalışan herkesin 'savaş suçlarına meşruiyet kazandırma' suçlamasıyla uluslararası mahkemelerde yargılanma ve yaptırıma hedef olma riskiyle karşı karşıya olduğunu söylemişti.
Gerçekten de devlet televizyonunda Devlet Başkanı Vladimir Putin'in en büyük destekçilerinden bazılarına yaptırım kondu bile. Bunlar arasında Rusya'nın en büyük televizyon kanalı Rossiya-1'de bir talk-şov sunan Vladimir Solovyov ve şu günlerde Rus olmaktan utandığını söyleyenlerin gerçekten Rus olamayacağını söyleyen Sargarita Simonyan da var.
- Rusya televizyonunda Ukrayna'nın işgalini protesto eden editöre para cezası
- Almanya’da Russia Today'in, Rusya’da Deutsche Welle'nin yayını durduruldu
- Instagram 'Rus işgalcilere ölüm' ifadesine izin vereceğini açıkladı, Rusya uygulamayı yasakladı
- ‘Yaşadığım kent bombalanıyor ama Rusya’da yaşayan annem bana inanmıyor’
Ama diğer yandan Rusya'nın sıkı bir şekilde devlet denetimindeki televizyon kanalları ve medya kuruluşlarında bir rahatsızlık da olduğu ortaya çıktı.
Marina Ovsyannikova'nın ekranda protesto eylemiyle birlikte istifasını açıklamasından saatler sonra üç istifa haberi daha geldi.
Kanal Bir'in Avrupa muhabiri Zhanna Agalakova işinden ayrıldı ve rakibi NTV televizyonunun 16 yıllık çalışanı Lilia Gildeyeva ile neredeyse 30 yıllık çalışanı Vadim Glusker de işlerini bıraktılar.
İlaveten Rus devlet televizyon grubu VGTRK'de de gazetecilerin iş bıraktığı yolunda söylentiler yaygın.
Gazeteci Roman Super, bu gruptaki Vesti Haber kurumunda toplu istifalar olduğunu söyledi ama bu haber henüz doğrulanmadı. Ayrıca tanınmış televizyon sunucusu Sergey Brilev istifa ettiği haberlerini yalanladı ve bir haftayı aşkın süredir iş gezisinde olduğunu hatırlattı.
Maria Baronova, daha önce Russia Today adıyla bilinen RT'den istifa eden en tanınmış isim oldu.
RT'nin eski genel yayın yönetmeni BBC'den Steve Rosenberg'e bu ay, Putin'in, Rusya'nın itibarını yerle bir ettiğini ve ekonominin çöktüğünü söylemişti.
RT'den de, aralarında Rus olmayan yabancı dil servisi çalışanlarının da bulunduğu bir kısım gazeteci istifa etti.
Eski RT Londra muhabiri Shadia Edwards-Dashti, Rusya'nın Ukrayna'yı işgale giriştiği gün gerekçe bildirmeden istifa etti. Moskova'da çalışan muhabir Jonny Tickle de aynı gün "son gelişmeler ışığında" diyerek istifasını verdi.
RT'nin Fransızca yayınlarında sunucu Frédéric Taddeï şovunu bıraktığını çünkü Fransa'nın Rusya ile açık çatışma halinde olduğunu ve "ülkesine olan sadakati nedeniyle" programı artık sunamayacağını söyledi.
Bir kaç gün sonra Avrupa Birliği, RT'ye bağlı çeşitli yayıncıları ve yine Rus devlet yayını olan Sputnik'i "bir dezenformasyon, manipülasyon ve gerçeklerin çarpıtılması kampanyası" yürütmekle suçlayarak yasakladı.
Reuters ajansı, Rusya'nın Almanya merkezli devlet haber ajansı Ruptly'den de bir dizi istifa yaşandığını bildirdi.
Sadece gazeteciler değil
Devlet denetimindeki medyadan çekilenler sadece gazeteciler değil.
Ülkenin en ünlü talk şovlarından birini sunan Ivan Urgant Rusya'nın ikinci en büyük televizyonu Marina Ovsyannikova'nın da çalıştığı Kanal 1'deki programını bıraktı.
Urgant, Instagram hesabına siyah bir zemin üzerinde sade bir cümle yazarak tepkisini gösterdi: "Korku ve acı. Savaşa Hayır!"
Urgant daha sonra takipçilerine, üzülmemelerini, tatile çıktığını ve döneceğini de bildirdi.
Rusya'nın bir numaralı "ünlü" çifti Alla Pugacheva ve Maxim Galkin de "tatile çıkan" şov dünyası yıldızları arasında.
Galkin Instagram hesabına "Savaş hiçbir şekilde meşrulaştırılamaz! Savaşa Hayır!" yazdı.
Devlet denetiminde olmayan Rus medyası ne durumda?
Rusya'nın devlet denetimi altında olmayan medyası ise yıllardır yoğun baskı altında ve bu yüzden sürekli işlerini kaybetme tehdidi altında bağımsız medya kuruluşlarında çalışan gazeteciler muhtemelen son istifaları çok ciddiye alamayacaklar. Bu alanda bazı gazetecilere soğuk savaş döneminden kalma "dış ülkelerin ajanı" yaftası bile yapıştırılmıştı.
2014 yılında ana akım televizyon yayıncılığından dışlanan Dozhd (TV Rain), Ukrayna işgal edildiğinde gazetecilerinin bir kısmı güvenlik endişesiyle Rusya'yı terkettiği için internet yayınlarını durdurmak zorunda kaldı.
- Rusya'da protestolar sansüre takılmamak için emoji ile haber veriliyor
- Rusya'nın Ukrayna'yı işgali küresel internetin parçalanmasına yol açabilir mi?
- Twitter, Rusya Büyükelçiliği’nin bombalanan çocuk hastanesiyle ilgili paylaşımlarını kaldırdı
Ekho Moskvy radyosu yayınları da, Rusya'nın yeni yasal düzenlemesi kapsamında 'yalan haber' yayma suçlamasıyla durduruldu.
BBC Rusça Servisi yayınları da Rusya'da yayınlanan Batı merkezli yayınlar arasında ve Letonya merkezli Meduza'da çalışanlar da sınır dışı edildi.