Saatler bugün geri alındı, peki neden geri alınıyor?

Bugün yaz saati uygulaması bitti, saatler geceyarısı 1 saat geri alındı. 31 Mart pazar günü saat 03.00'te başlayan yaz saati uygulaması, 27 Ekim 2013 Pazar günü saat 04.00'ten itibaren saatlerin 1 saat geri alınmasıyla son buldu.

Saat değişiminden beklenen fayda ve tasarruf yaz saati uygulamasında gerçekleşiyor. Yaz saati uygulamasıyla her yıl, "orta ölçekli" bir hidroelektrik santralinin yıllık üretimi kadar tasarruf sağlandığı belirtiliyor.

Bakan Yıldız da açıklamıştı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, saatlerin ileri-geri alındığı uygulamayı çeşitli yönleriyle değerlendirdiklerini belirterek, mevcut uygulamanın devamı yönünde karar aldıklarını söylemişti. Bakanlık olarak saatler geri alındığında enerjide daha fazla tasarruf sağlandığını ifade ettiklerini anımsatan Yıldız, bunu yaptıkları hesaplamalarla da ortaya koyduklarını belirtmişti.

Bunun için sürekli yaz saatinde olunmasının daha doğru olduğunu belirttiklerini ifade eden Bakan Yıldız, şöyle konuşmuştu:

"Bu konuyu Bakanlar Kurulu'na da sunduk. Fakat bu konunun gerek Avrupa Birliği süreci gerekse bir kısım ticari hususlar ve borsalarla ilgili daha senkron bir halde olması istendi.Bunun gibi diğer faydaların enerji tasarrufundan daha az olmadığı söylendi. Konunun sadece enerji tasarrufu boyutu yok, birçok argümana bakılarak buna karar veriliyor. Dolayısıyla saatlerin ileri-geri alındığı mevcut uygulamanın devamı yönünde karar alındı. Biz de Bakanlar Kurulu'nun bu şekliyle aldığı karar doğrultusunda mevcut uygulamaya devam edeceğiz."

Saatler neden geri alınıyor?

Türkiye'de yaz saati uygulaması ilkbaharda başlıyor ve sonbaharın ortasında bitiyor. Böylece 7 ay süresince ileri saat uygulaması yapılıyor. Yani saat için esas alınan 30 nolu meridyenken 45 nolu meridyen oluyor.

Kış mevsiminin başlamasına 1 ay kala ulusal saatlere esas meridyen, 45 nolu meridyen yerine 30 nolu meridyen olarak belirleniyor. Saatlerin geri alınması ise 5 ay sürüyor.

Saat değişiminden beklenen fayda ve tasarruf yaz saati uygulamasında gerçekleşiyor. Bütün bu değişimler, yaz saati uygulamasını kullanan başta AB ülkeleri olmak üzere diğer ülkelerle beraber yapılıyor.

Ne kadar avantaj sağlıyor?

İlkbaharda başlayıp sonbaharın ortasında biten 7 aylık uygulama ile birçok etkene bağlı olmakla birlikte yaklaşık 800 milyon-1 milyar kilovat saat arasında elektrik tasarrufu yapıldığı tahmin ediliyor. Bu tasarruf miktarı orta ölçekli bir hidroelektrik santralin yıllık üretimine karşılılık geliyor.

Politikacı sıcak, vatandaş soğuk

Ekvatora yakın ülkelerde yıl boyu gün ışığından faydalanılan bölüm ya hiç değişmiyor ya da çok az değişiyor. Ekvatora uzak ülkelerde ise gün ışığından faydalanılan zaman dilimi yıl boyu çok fazla değişiyor. Dolayısıyla Ekvatora uzak ülkeler yıl içerisinde yaz saati uygulaması yaparak gün ışığından daha fazla faydalanma yoluna gidiyor. Türkiye, İspanya ile birlikte yaz saati uygulayan AB ülkeleri arasında ekvatora en yakın ülke konumunda bulunuyor. AB ülkelerinin tümünün yaz saati uygulaması yapması gerekiyor. AB’de bu konuda bir direktif bulunuyor.

Ancak uygulamanın verimliliği dünyada tartışılmaya devam ediyor. Politika yapıcılar uygulamanın enerji tasarrufu sağladığı için devamından yana tavır koyarken, vatandaşlar saat değişikliklerine sıcak bakmıyor. Uygulamanın verimliliği bilim dünyasında da tartışılıyor.

Enerji tasarrufu  özellikle aydınlanma için harcanan enerjiden yapılıyor. Bu bağlamda ileri saat uygulaması ile sabah saatleri akşama kaydırılıyor. Isınma ise beklenen faydada ikinci sırada yer alıyor.

Türkiye'de ne zaman başladı?

Türkiye'de ise 1925 yılında 30 derece boylamının ulusal saate esas alınmasına karar verildi. 1978-1984 yılları arasında ise 45 nolu meridyen ulusal saat için esas alındı. 1984 yılında tekrar 30 nolu meridyen ulusal saat için esas alınmaya başlandı. Bu kararın gerekçesinde, 45 nolu meridyenin kullanılması ile sağlanan enerji tasarrufunun az olduğu fakat bankacılık ve benzeri işlemlerde Avrupa ülkeleri ile uyum sağlanması gerektiği ifade edildi. Buna karşın doğu ülkeleri ile benzer uyum sorunları daha da arttı.

Türkiye'nin AB'ye uyum süreci uygulamanın devamındaki en önemli etken durumunda bulunuyor.