SAMER: MHP'lilerin yüzde 34'ü anadilde eğitime destek veriyor

İsmail Yıldız

Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Merkezi’nin (SAMER) İstanbul ve İzmir’de yaptığı kamuoyu araştırmasına göre, katılımcıların yüzde 54’ü anadilde eğitime destek verirken, MHP’ye oy vereceğini söyleyenlerin de yüzde 33,92’si anadilde eğitimi desteklediklerini söyledi. 14 Aralık 2013’te başlayan yolsuzluk operasyonu yapılan ankette, belediye başkanlığı seçimleri için yüzde 49,6 oranla en yüksek desteği Kadir Topbaş alırken, Mustafa Sarıgül’e oy vereceklerini söyleyenlerin oranı yüzde 36,72 oldu. Katılımcıların beyan ettiği gelir dağılımı, entisite, cinsiyet ve din verilerinin analiz edildiği anket raporunda, kadınların erkeklere, Kürtlerin Kürt olmayanlara, başörtülü kadınların başı açık kadınlara ve Alevilerin Alevi olmayanlara kıyasla daha az maaş aldığı vurgulandı.

SAMER araştırma merkezi, 23 Kasım-7 Aralık tarihleri arasında İstanbul ve İzmir’de yerel seçimler, toplumsal sınıf, etnisite, Gezi olayları, ideoloji, din, muhafazakârlık, göç ile ilgili kapsamlı bir anket yaptı. Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi ve SAMER Akademik Danışma Kurulu üyesi Yrd. Doç. Dr. Erdem Yörük’ün koordinatörlüğünde gerçekleştirilen anket için İstanbul’dan 2574, İzmir’den 1370 olmak üzere, toplamda 3944 kişi ile görüşüldü.

MHP’nin oy oranı düşüyor

Yolsuzluk operasyonları öncesinde yapılan araştırmada, katılımcılara “Bugün bir genel seçim yapılsa oyunuzu kime, hangi partiye verirsiniz” sorusu yöneltildi. Alınan yanıtlara göre,  İstanbul’da görüşülenlerin yüzde 53,03’ü AKP’ye, yüzde 31,4’ü CHP’ye, yüzde 6,84’ü MHP’ye ve yüzde 6,17’si BDP/HDP’ye oy verecek. 2011 genel seçimindeki oy oranlarıyla karşılaştırıldığında, AKP ve BDP’nin oyları artarken MHP’nin oy oranı düştü. CHP’nin oy oranı ise 0,13 gibi daha az oranlarda artış gösterdi.

Araştırmanın İzmir ayağında elde edilen verilere göre, AKP yüzde 37, 98, CHP 44,3, MHP 10, 59, BDP/HDP 4,9 oranında oy aldı. 2011 genel seçimleriyle karşılaştırıldığında AKP, BDP ve CHP’nin oy oranları çok az oranlarda artış gösterdi.

Seçmenleri en az memnun eden parti CHP

SAMER, seçmenlerin partilerine dair memnuniyetini de ölçtü. “Türkiye’de hepimiz biliyoruz ki, bazı seçmenler oy verdikleri partiye gönül rahatlığı ile oy veriyorlar, bazıları ise istemeye istemeye veriyorlar. Siz, bugün bir genel seçim olsa, seçtiğiniz bu partiye nasıl bir hissiyatla oy vereceksiniz? Yani, bu partiye oy vermek sizi ne kadar memnun ediyor, tatmin ediyor?” ifadesiyle yöneltilen sorulara katılımcıların yüzde 61,7’si “tamamen gönül rahatlığı ile” oy verdiklerini beyan etti. Anket sonucuna göre, seçmenlerini memnun eden partiler sırasıyla şöyle, AKP, BDP/HDP ve MHP. Sonuçlara göre, seçmenlerini en az memnun eden parti ise CHP.

Topbaş ile Sarıgül arasındaki fark yüzde 12,88 

Yerel seçimlere dair soruların da yöneltildiği katılımcılar, belediye başkanlığı için yüzde 49,6 oranla Kadir Topbaş’ı, yüzde 36,72 oranla Mustafa Sarıgül’ü, yüzse 7, 37 oranla da Sırrı Süreya Önder’i gösterdi. Anketin yanı sıra paylaşılan bilgilerde yer alan regresyon analizlerine göre, Sarıgül en çok orta ve üst sınıflardan, Topbaş en çok alt sınıflardan, Önder ise en çok orta ve alt sınıflardan oy aldı.

‘Aleviyim diyenlerin yüzde 71’i CHP diyor’

SAMER’in anket sonuçlarına göre, İstanbul nüfusunun yüzde 5,34’ü, İzmir nüfusunun yüzde 7,34’ü Alevi olduğunu söyledi. Ankete göre, Alevilerin oy verme eğilimleri CHP’ye 71,27, AKP’ye 12,15, BDP’ye 11,05 oranlarında.   

İstanbul’un yüzde 6,88’i sosyal yardım alıyor

İstanbul nüfusunun ortalama yüzde 6,88’inin sosyal yardım aldığı belirtilen çalışmaya göre, yardım alanların yüzde 26’sı Kürt ve yardım alanların yüzde 61’inin Topbaş’a, yüzde 25’i Sarıgül’e, yüzde 9,21’i Önder’e oy verme eğiliminde.

SAMER, katılımcıların gelir dağılımı ve etnisite verileri üzerinden yaptığı tabloları da paylaştı. “Kürt olanlar ve Kürt olmayanların sınıfsal yapıları”nı gösterdiği öne sürülen tablolar şöyle:

Başörtülü kadınların, Kürtlerin ve Alevilerin

maaşları daha düşük

Ankette, kadınların, Kürtlerin, başörtülü kadınların ve Alevilerin maaşları toplumun diğer kesimlerine kıyaslandı. Çıkan veriler şöyle:

Kadınların ortalama maaşı 1501 TL

Erkeklerin ortalama maaşı 1684 TL

Başörtülü kadınların ortalama maaşı 1236 TL

Başörtüsüz kadınların ortalama maaşı 1631 TL

Kürtlerin ortalama maaşı 1487 TL

Kürt olmayanların ortalama maaşı 1644 TL

Alevilerin ortalama maaşı 1504 TL

Alevi olmayanların ortalama maaşı 1628 TL

Anadilde eğitime yüzde 54 oranında destek

SAMER’in yönelttiği “Türkiye’de yaşayan farklı etnik gruplardan insanların anadillerinde eğitim almaları konusunda ne düşünüyorsunuz” sorusuna karşılık olarak katılımcıların yüzde 54’ü anadilde eğitime destek verdiklerini söyledi. Yüzde 29 anadilde eğitime karşı çıkarken, yüzde 17’si “Ne karşıyım, ne destekliyorum” dedi.  

‘MHP’lilerin yüzde 34’ü anadilde eğitimi destekliyor’

Anadilde eğitimi parti seçmenleri bazında da analiz eden SAMER’in verileri şöyle:

“AKP’ye oy vereceğini söyleyenlerin yüzde 56’sı anadilde eğitimi desteklerken, yüzde 20.35’i anadilde eğitime karşı. Yüzde 15,52’si ne destekliyor, ne de karşı.

CHP’ye oy vereceğini söyleyenlerin yüzde 41,3’ü anadilde eğitimi desteklerken, yüzde 37,6’sı anadilde eğitime karşı. Yüzde 14,9’u ne destekliyor, ne de karşı.

BDP/HDP’ye oy vereceğini söyleyenlerin yüzde 90,58’i anadilde eğitimi desteklerken, yüzde 5,07’si anadilde eğitime karşı.

MHP’ye oy vereceğini söyleyenlerin yüzde 33,92’si anadilde eğitimi desteklerken, yüzde 47,13’ü anadilde eğitime karşı, yüzde 13,66’sı ne destekliyor, ne de karşı.”

AKP’ye oy veren Kürtler sağda, 

BDP’ye oy veren Kürtler solda

SAMER, ideolojik eğilimleri analiz etmek için katılımcılara “Türkiye’de insanlar siyasetten bahsederken sol ve sağ hakkında konuşurlar. Bazı insanlar kendilerini sağcı, bazıları da solcu olarak görüyor. Siz bu tanımları düşündüğünüzde, kendinizi nereye görüyorsunuz?” sorusunu yöneltti. 1 ila 10 arasında seçim vermesi istenen katılımcıların yanıtlarından yola çıkan anket yöneticileri, sol ve sağ siyaset kapsamında şu tespitleri yaptı:

“Vatandaşların çoğunluğu kendilerini orta noktaya yerleştirirken, geri kalanların çoğu ya en sola ya en sağa ya da ortanın solu ve sağına kendilerini konumlandırdı. AKP ve MHP seçmeni birbirine benzerken, CHP ve BDP seçmeni birbirlerine benzer ve AKP-MHP ikilisine zıt bir sol ideolojik pozisyona kendilerini yerleştirdi. AKP’ye oy veren Kürtler kendilerini sağda, BDP/HDP’ye oy veren Kürtler kendilerini solda konumladı.”

‘İstanbul’da 1,5 milyon kişi Gezi eylemlerine katıldı’

“Gezi Parkı eylemlerini nasıl değerlendirdikleri” sorulan katılımcıların yüzde 41,4’ü eylemleri desteklediklerini belirtirken yüzde 43,4’ü karşı çıktıklarını söyledi. SAMER’in analizlerine göre, “eylemlere karşı çıkanlar Kadir Topbaş’a oy verme eğilimi gösterirken, Sarıgül destekçileri arasında Gezi Parkı eylemlerine destek verenler daha baskın. Sınıfsal açıdansa, eylemlere destek işçi sınıfına kıyasla, burjuva ve orta sınıf aileler arasında daha yoğun.”

Ankete göre, İstanbul’da 18 yaş üzeri nüfusun yüzde 16.28’i Gezi eylemlerine katıldığını belirtti. Analiz yapan SAMER yöneticilerine göre, bu veri “İstanbul’da Gezi eylemlerine katılan 18 yaş üstü nüfusun yaklaşık 1,53 milyon kişi olduğunu” işaret ediyor.  

Çalışmaya göre, İzmir’de de 18 yaş üzeri nüfusun yüzde 17.96’sı Gezi eylemlerine katıldığını belirtti. Bu veriyi analiz eden yöneticilere göre, “Gezi eylemlerine katılan 18 yaş üstü nüfusun yaklaşık 500 bin kişi olduğunu gösteriyor.”