Sanayi şirketleri destekle toparlandı

Yıla zararda başlayan sanayi şirketleri, vergi indirimleri ve kurdaki düşüşün etkisiyle yılın ilk yarısında kısmen de olsa rahatladı. Türkiyeekonomisinin yüzde 13,6 ile tarihinin en büyük küçülmelerinden biriniyaşadığı yılın ilk çeyreğinde, iç ve dış talepteki keskin düşüş vekurlardaki artışın etkisiyle yerle bir olan sanayi sektörü, ikinciçeyrekte kısmen de olsa kıpırdadı. Hükümetin Özel Tüketim Vergisi (ÖTV)ve Katma Değer Vergisi (KDV) oranlarında yaptığı indirimlerin yanısıra, yurtdışı piyasalardaki çöküşün durması İstanbul Menkul KıymetlerBorsası'ndaki (İMKB) sanayi şirketlerinin ikinci çeyrek bilançolarınayansıdı. Özellikle beyaz eşya, otomotiv ve demir çelik sektörüşirketlerinin vergi indirimlerinin etkisiyle nefes aldığı gözlenirken,kurda ikinci çeyrekte yaşanan düşüş ve ürün fiyatlarındaki artış datoparlanmada etkili oldu.

 

55sanayi şirketinin yılın ilk çeyreğinde 30 milyar 743 milyon lira olansatış geliri, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 15,6 oranında artarak 35milyar 554 milyon liraya yükseldi. Söz konusu şirketlerin ilk çeyrektegünlük ortalama 341.6 milyon lira olan cirosu, ikinci çeyrekte 390.7milyon liraya yükseldi. Zarar eden şirket sayısı 26'dan 14'egerilerken, kâr eden şirket sayısı ise 29'dan 41'e çıktı. İlk çeyrektezarar eden 18 şirket, ikinci çeyrekte ise kâra geçti. İlk çeyrekte824.9 milyon lira olan zarar tutarı, ikinci çeyrekte 174.4 milyonliraya gerilerken, kâr toplamı ise 1.6 milyar liradan 3.4 milyar lirayasıçradı. Şirketlerin kârlılığındaki artışta, yılın ikinci çeyreğindedolarda yaşanan yaklaşık yüzde 10'luk düşüş de etkili oldu. Kurdakigerilemenin etkisiyle açık pozisyon taşıyan şirketler, ilk çeyreğinaksine, ikinci çeyrekte kur farkı geliri yazdı. İlk çeyrekte dolarınyüzde 10 oranında değer kazanması, şirketlerin yüklü miktarda kur farkıgideri nedeniyle zarar etmesine neden olmuştu.

 

HükümetinKDV ve ÖTV oranlarında gerçekleştirdiği indirimlerin olumlu etkisi,özellikle beyaz eşya ve otomotiv şirketlerinin bilançolarında kendinigösterdi. Arçelik ikinci çeyrekte cirosunu yüzde 31,5 oranındaartırarak 1 milyar 734 milyon liraya tışırken, net kârını da ilkçeyreğe göre yüzde 282 artırarak 204 milyon 185 bin liraya taşıdı.Vestel Elektronik'in cirosunda ilk çeyreğe göre yüzde 23,6 oranındaartış yaşanırken, şirket ikinci çeyrekte 110.1 milyon lira kâr eldeetti. Vestel, ilk çeyrekte 108 milyon lira zarar etmişti. Vestel BeyazEşya'nın cirosu da ilk çeyreğe göre yüzde 72 oranında artarken,şirketin kârı ise yüzde 217 yükseldi.

 

Yılınilk çeyreğinde, talepteki düşüş ve kurdaki artıştan payını fazlasıylaazalan otomotiv şirketleri, ikinci çeyrekte toparlandı. Tofaş, ilkçeyrekte 872.4 milyon lira olan cirosunu, ikinci çeyrekte yüzde 69,5oranında artırarak 1 milyar 478 milyon liraya çıkarırken, net kârını dailk çeyreğe göre yüzde 105 oranında artırarak 67.6 milyon lirayaçıkardı. Ford Otosan satış gelirini yüzde 68,5 oranında artırarak 1.4milyar liraya taşırken, net kârı da yüzde 172 artırdı. Doğuş Otomotivde ilk çeyreğe göre satışlarını yüzde 50 artırdı. İlk çeyrekte 16.8milyon lira zarar eden şirket, ikinci çeyrekte 36.9 milyon lira kârageçti. Hükümet 15 Mart-15 Haziran arasında uygulanan birinci teşvikpaketinde ÖTV oranlarını otomotivde yüzde 37'den 18'e, beyaz eşyada iseyüzde 6,7'den sıfıra çekmişti. Birinci teşvik paketinde KDV oranları dabilgisayar ve beyaz eşyada yüzde 18'den 8'e düşürüldü. 30 Eylül'de sonaerecek ikinci teşvik paketinde ise ÖTV'nin otomotivde yüzde 27, beyazeşyada ise yüzde 2 olarak uygulanması kararlaştırıldı.

 

55 SANAYİ ŞİRKETİNİN KARNESİKüresel krizden enfazla darbe yiyen şirketlerden olan ve geçen yılın son çeyreğinde 1.2milyar lira ile rekor zarar açıklayan Erdemir'in, bu yılın ilkçeyreğinde 137 milyon lira olan zararı, ikinci çeyrekte 42.5 milyonliraya indi. Şirketin satış geliri ise ilk çeyreğe göre yüzde 16,4oranında arttı. Satış geliri ilk çeyreğe göre yüzde 31,7 oranındaartarak 4.5 milyar lirayı aşan Tüpraş, ikinci çeyrekte 369 milyon lirakâr elde etti. Şirket ilk çeyreği 37 milyon lira zararla tamamlamıştı.Petrol Ofisi'nin de satış geliri ilk çeyreğe göre yüzde 17 oranındaartarken, şirket ikinci çeyrekte 176.7 milyon lira kâr elde etti.Petrol Ofisi ilk çeyrekte 32.2 milyon lira zarar etmişti. Petkim satışgelirini yüzde 38 oranında artırdığı yılın ikinci çeyreğinde, kârınıise yüzde 134 yükseltti.* Kâr toplamı ise 1.6 milyar liradan 3.4 milyar liraya sıçradı.