Sayıştay açıkladı; işte Ankara ve İstanbul belediyelerinin mevzuata aykırı uygulamaları

Sayıştay, belediyelerin 2017 denetim raporlarını yayınladı. İstanbul ve Ankara Büyükşehir belediyeleri denetim raporlarında çok sayıda mevuzata aykırı uygulama tespit edildi. 

Cumhuriyet'ten Mustafa Çakır'ın haberine göre raporlarda belediyelere ait yerlerin ihalesiz olarak üçüncü kişilere verildiği bilgisi yer aldı. İstanbul’da 2 bin 738 taşınmazın ecrimisil karşılığı idare edildiği, yasaya aykırı olarak ecrimisilin “kira niteliğine büründürülerek geleceğe ilişkin olarak taşınmazın işgaline süreklilik kazandırıldığı” vurgulandı.

AKP’li Ankara Büyükşehir Belediyesi denetim raporunda “denetim görüşünün dayanakları” ile “denetim görüşünü etkilemeyen tespit ve değerlendirmeler” kapsamında toplam 17 bulgu yer aldı. Taşınmaz envanteri hakkında eleştirilerin de yer aldığı rapordaki bulgulardan bazıları şöyle:  

-Belediyenin muhasebe kayıtları ile ortağı olduğu şirketlerin mali tablolarının incelenmesi sonucunda, idari muhasebe kayıtlarında yer alan sermaye tutarları ile şirket mali tablolarında yer alan sermaye tutarlarının uyumlu olmadığı tespit edildi.

-Kiraya verilen 320 taşınmazın kira bedellerinin yıllık peşinen tahsil edildiği, tahsil edilen kiraların gelecek aylara/yıllara ait gelirler hesaplarına kaydedilmediği belirlendi.

-Belediye tarafından kiraya verilen 53 işyerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının olmadığı belirlendi.  

-Kira süresi sona eren bin 380 taşınmazın yeniden ihale edilmek yerine, belediye encümeni kararıyla belirlenen tutarda kira artışı yapılarak kira sürelerinin uzatıldığı belirlendi.

-Belediye tarafından okul yeri, dini tesis, spor ve sağlık alanı olarak kullanılması amacıyla tahsis edilen bazı taşınmazların, kullanım amacına uygun inşaat ve yatırım projelerine başlanılmadığı, boş bırakıldığı ve gerekli takip ve kontrolün yapılmadığı saptandı.  

İstanbul’da 68 bulgu

Sayıştay’ın AKP’li İstanbul Büyükşehir Belediyesi denetim raporunda “denetim görüşünün dayanakları” ile “denetim görüşünü etkilemeyen tespit ve değerlendirmeler” kapsamında toplam 68 bulguya yer verildi. Bu bulgulardan bazıları şöyle:

-Kamu idarelerince belediyeye tahsis edilen taşınmazlar ile belediye tarafından kamu idarelerine tahsis edilen taşınmazların da muhasebe kayıtları yok.  

-Gecekondu Yasası gereğince yalnızca bu yasada belirtilen amaçların gerçekleştirilmesi için kullanılması gereken 93.5 milyon liranın belediyenin genel hesaplarına aktarıldığı belirlendi.

-Bayrampaşa ve Ataşehir halinde bulunan işyerlerinden alınan toplam 24.4 milyon liralık teminat mektubunun muhasebe kayıtlarında yer almadığı belirlendi.

-Aralarında Ayasofya, Topkapı’nın da bulunduğu bazı müzelere giriş ücretlerinde “yaklaşık maliyet” eksik/hatalı belirlendi. Bu sayede 30 bin 750 lira yaklaşık maliyetin eksik hesaplandığı tespit edildi.

"İşgal sürekli oldu"

-Belediye tarafından 2 bin 738 taşınmazın ecrimisil karşılığı idare edildiği belirlendi. Yasaya aykırı olarak ecrimisilin, kira niteliğine büründürülerek geleceğe ilişkin olarak taşınmazın işgaline süreklilik kazandırıldığı ve bir kira tahsil yöntemine dönüştürüldüğü anlaşıldı. Ayrıca toplam 208.1 milyon liralık ecrimisil alacağının yalnızca 44 milyon lirasının tahsil edildiği, dolayısıyla tahsilat oranının yüzde 21.15 düzeyinde gerçekleşerek çok düşük kaldığı görüldü.

-KİPTAŞ’ın 266.5 milyon liralık kâr payının belediye hesabına aktarılmadığı tespit edildi.

-Açık ve kapalı otoparklardan bazılarının belediye tarafından ruhsatlandırılmadığı belirlendi. Otoparkların ruhsatsız olarak faliyetlerine devam ettikleri tespit edildi.

-İlçe belediyelerine yapılan yardımların ihale yapılmaksızın büyükşehir belediye şirketlerinden temin edildiği saptandı.  

-İstanbulkart’ta 8 bin 997 kaçak kullanım belirlendi. Bunlardan 3 bin 192’si “ücretsiz geçiş”, geriye kalan 5 bin 805’i “indirimli geçiş” kategorisinde gerçekleşti.

-Belediye tarafından kiraya verilen taşınmazlara ilişkin olarak, mevcut kiracıların kira süresi sona ermesine rağmen kiracılık ilişkisinin devam ettirildiği belirlendi.

-Bazı kişilerin kiralarını ödemedikleri için sözleşmeleri fesh edilmesine karşın, İhale Yasası’na göre “ihale yasaklısı” yapılmadıkları tespit edildi.

9 market seçilmiş

-İstanbulkart ile yapılan sosyal yardımlara ilişkin firmaların belirlenmesinde hatalı uygulama yapıldı. Sözleşme imzalanan zincir marketlerin belediyeye herhangi bir bedel ödemeksizin ve/veya bir indirim uygulamaksızın, yalnızca bu marketlerde yapılacak olmasından dolayı gelir elde ettikleri tespit edildi.

-2017 yılında Sosyal Yardım İstanbulkart kullanan aile sayısı 140 bin 179. 2017 için Sosyal Yardım İstanbulkart bütçesi 125 milyon lira olarak öngörülmesine karşın toplam gerçekleşme 147.6 milyon lira oldu. Belediye bütçesinden çıkan 147.6 milyon liralık tutar sadece belirlenen 9 zincir markette yapılan alışverişlerde kullanıldı.

Ankara’da ihalesiz devredilen yerler

Belediye ANFA Ankara Altınpark İşletmeleri Ltd. Şti’ye işletme hakkı devredilen bazı yerlerin, şirket tarafından ihale yapılmaksızın üçüncü kişilere kiralandı. Bu yerler arasında Keçiören ilçesi Gökçek Parkı içi sosyal tesisler, Bahçelievler semt hali otoparkı, Dikmen Vadisi rekreasyon alanı açık otoparkı, Gençlik Parkı rekreasyon alanı açık otoparkı, Altınpark içi açık otoparkı, Harikalar Diyarı rekreasyon alanı açık otoparkı yer alıyor.

Ayraca kiraya verilen taşınmazların dosyaları incelendiğinde, bazı ihale teknik şartnamelerine Devlet İhale Yasası’na aykırı şekilde rekabeti engelleyici hükümler konulduğu belirlendi. Belediye yanıtında, işletmenin bütün olarak yürütülmesi gibi sebeplerle teknik şartnamelere özel hükümler konulduğu ve ihalelerin belediye şirketi üzerinde kaldığını kabul etti.