Seçim 2018: Adana'da sonucu CHP'den İYİ Parti ve HDP'ye kayacak oylar belirleyecek
Adana'ya adım atar atmaz seçim havasına girmemeniz mümkün değil.
Bütün sokaklar, köşe başları, elektrik levhaları, hatta köy yolları, liderler ile milletvekili adaylarının fotoğrafları ve parti bayraklarıyla dolu.
Hangi kahveye ya da restorana adım atsanız kadın ya da erkek genç ya da yaşlı herkes seçimleri ve partileri konuşuyor.
Adana'nın önemi de buradan kaynaklanıyor aslında. Çok heterojen bir yapısı olduğu için Türkiye genelini çok başarılı bir şekilde yansıtıyor.
Adana en son düzenlenen referandumda yüzde 58,2 oranı ile hayır dedi.
1 Kasım 2015 seçimlerinde AKP yüzde 36, CHP yüzde 29, MHP yüzde 19 ve HDP yüzde 11 oranında oy aldı.
7 Haziran 2015 seçimlerinde ise bu oranlar AKP yüzde 30, CHP yüzde 29, MHP yüzde 23 ve HDP yüzde 14 şeklindeydi.
Bu yüzden sokakta her partiden seçmenle karşılaşmanız mümkün.
2 milyondan fazla nüfusuyla Türkiye'nin en kalabalık altıncı şehri olan Adana'da ülke genelinde olduğu gibi ekonomi seçimlerin öne çıkan başlığı.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre Adana ve Mersin illerinde 2017 yılına ait işsizlik oranı yüzde 10.
Yine TÜİK'in verilerine göre Adana'da 2013 yılında işsizlik yüzde 13,2 oranında gerçekleşti.
Bu rakam da Adana'yı Türkiye'de işsizliğin en yüksek olduğu 9'uncu il yapıyor.
Adana Sanayi Odası'nın verilerine göre Adana 1990 yılına göç alan bir şehir olmasına rağmen 1990 yılından bugüne kadar sürekli net göç veriyor.
İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'nin verilerine göre 2017 yılı itibariyle Adana'da geçici koruma kapsamında neredeyse 190 bin Suriyelinin yaşamasına rağmen Adana'da halen net göç oranı yüksek.
Bunun en etkili nedenlerinden biri de şehrin en büyük geçim kaynaklarından biri olan tarımda Türkiye'dekine paralel olarak son yıllarda sorunların yaşanması.
TÜİK'in 2013 yılında hazırladığı 'Seçilmiş Göstergelerle Adana' raporuna göre bitkisel üretimde Türkiye'de ilk sıralarda yer alan Adana'da iş kolu olarak tarımdan sonra hayvancılık ve imalat sanayii geliyor.
Yine aynı raporda Adana'da işlenen ve hasat edilen tarım alanının yıllar içinde düştüğü görülüyor.
Adana'da Çukurova Üniversitesi'nin yarattığı hareketliliğe rağmen şehirlilere göre yeni iş alanları ve fabrikaların açılmaması gençlerin göç etmesine yol açıyor.
Tarımda da verim alınan arazilerin sayısında düşüş görülmesi kırsaldan kente göçü artırıyor.
Eski sistemde 14 milletvekili çıkaran Adana'da bu sefer seçilecek milletvekili sayısı 15 olacak.
Elde edilecek milletvekilleri için kıran kırana yarışan partiler Adana'da odağını kırsala vermiş.
CHP teşkilatı, daha önce hiçbir şekilde CHP'ye oy vermeyi düşünmeyenlerin kırsalda artık CHP'yi bir alternatif olarak değerlendirdiği görüşündeler.
Eskiden cami çıkışı CHP'lileri gördükleri anda hızla uzaklaşan insanların artık durup kendilerini dinlediklerini anlatıyorlar.
CHP Seyhan Gençlik Kolları Başkanı Süleyman Bengül, partilerinin seçim stratejilerini şöyle özetliyor:
"Saha çalışmalarında özellikle milletvekili adaylarımız genellikle kırsal kesimdeki insanlara ulaşabilmek için işsizlik, fabrika ve ekonomi sorunu üzerinde duruyor."
Bengül, özellikle 11'i çocuk 12 kişinin yaşamını yitirdiği öğrenci yurdu yangınıyla gündeme gelen Aladağ ile ilgili özel çalışmaları olduğunu aktarıyor.
CHP'nin Aladağ'ı hedef olarak seçmesinde muhafazakar ve AKP'li bir seçmene sahip olmasının büyük rolü var.
Referandumda yüzde 64,3 oranında hayır diyen Aladağ'da, 1 Kasım seçiminde yüzde 57 ile AKP birinci, yüzde 27,3 ile MHP ikinci, yüzde 11,9 ile CHP üçüncü çıktı.
Bengül, yurt yangınından sonra Aladağ'da farklı bir bilinçlenmenin olduğunu söylese de Aladağlılar siyasetçilerin ilgisizliğinden şikayetçi.
Sokakta CHP'ye destek vereceğini söyleyen seçmen olsa da AKP ve MHP'nin ağırlığını hissetmek mümkün.
Adana'nın kuzeyinden Aladağ'a doğru giderken yol üzerinde uğradığımız köylerde ise tarımla ilgili sorunlar sıkça dile getiriliyor.
Girdi maliyetleri ile mazot fiyatlarının yüksek olması ve çiftçinin ürünlerini geçen yıla göre neredeyse yüzde yüz daha düşük fiyata satması köylülerin birinci gündem maddesi.
Bu civardaki köylerde genelde AKP seçmeni bulunuyor.
Ancak tarımda yaşadıkları sorunların ardından AKP dışındaki alternatifleri değerlendirdiğini söyleyen de çok sayıda seçmen var.
Çiçekli köyünde hayvancılıkla uğraşan bir çiftçi, traktörü üzerindeyken bize hayvanlarının satışından tüccarın daha çok kazanmasına isyan ettiğini söyledi.
Bugüne kadar AKP'ye oy vermesine rağmen başka partileri düşündüğünü aktardı.
AKP gençlik kollarından Halil İbrahim Alparslan ise partilerinin oy kaybetmek gibi bir derdi olmadığı görüşünde.
AKP'nin hem bakanlar hem de teşkilatlar nezdinde sıkı çalıştığını aktaran Alparslan, işsizliğin bir sorun olmadığını düşünüyor.
Yeni istihdam alanları yaratıldığını aktaran Alparslan'a göre bundan sonra hükümet Adana'daki gecekondu mahalleleri ile ilgilenmeli.
Hürriyet mahallesi, Alparslan'ın işaret ettiği yerlerden biri olarak değerlendirilebilir.
Suç oranı ile uyuşturucu kullanımının yüksek olduğu ve Adana Sıfır Bir dizisinin çekildiği Hürriyet Mahallesi ise Kasım 2015 seçimlerinde yüzde 41,4 oranında HDP'nin oy kazandığı bir yer.
Hürriyet Mahallesi'nde yoğunlukla Kürtler yaşıyor.
Adana'dan bir milletvekili çıkaran HDP'nin ayrıca CHP tabanından da yüksek oranda oy alacağı tahmin ediliyor.
Bunun en büyük nedeni olarak HDP'nin baraj altında kalmaması düşüncesi gösteriliyor.
Şehirdeki bir başka genel kanı, CHP tabanının İYİ Parti'ye de kayacağı yönünde.
Bunu görüştüğümüz üst düzey bir CHP'li yetkili bizzat doğruluyor; tabanlarından HDP ve İYİ Parti'ye geçiş yaşandığını, partilerinin oy oranının çok fazla artmadığını söylüyor.
Ayrıca Muharrem İnce ile CHP arasındaki makasın açıldığını dile getiriyor.
İnce sayesinde eskiden listede olmadığı için küskünlük gösterme potansiyeli olan CHP'lilerin, İnce'nin rüzgarı sayesinde teşkilat içinde sıkı bir şekilde çalıştığı belirtiliyor.
Sahada bizzat rol alan İYİ Partili bir seçmen de CHP'den İYİ Parti'ye kayışın yüksek olduğunu aktarıyor.
Adana'da özellikle Suriyeli göçmenlerin şehre gelmesiyle ortaya çıkan milliyetçilik akımının izlerinin İYİ Parti'ye ne kadar yansıyacağı önemli olacak.
İYİ Parti'nin parlamenter sistem vurgusunun seçmende iyi bir yankı bulduğu düşünülüyor.
Ancak MHP teşkilatındakilere göre ülkücüler, liderleri Devlet Bahçeli'nin arkasında kilitlenmiş durumda.
Özellikle Bahçeli'nin bu ittifak sayesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve AKP'yi milliyetçi bir çizgiye çektiği, terör ile mücadelenin daha etkin bir şekilde yürüttüğü vurgulanıyor.
İYİ Parti'ye kayacak oyların ne kadarının MHP ve AKP'den, ne kadarının CHP'den olacağı da ittifakların çıkaracağı milletvekili sayısında kendini gösterecek.