Seçim 2018: 'Sağın oy deposu' Samsun'da Cumhur İttifakı, AKP ve MHP toplamına ulaşır mı?

Samsun'daki Çarşamba Havalimanı'na Pazar sabahı ulaşıyorum. Havalimanındaki seçim sandığı, 4 gün önce kurulmuş olmasına rağmen henüz boş...

Sandığın boş olması normal ancak kente doğru ilerleyen 20 km'lik mesafede seçime dair fazla bir işaret görmemek ise biraz tuhaf geliyor.

Kent merkezine iyice yaklaştığımda ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 18 Haziran'da kente geleceğini duyuran afişler çıkıyor karşıma.

Sabah saatlerinde ulaştığım Samsun'da hem sıcak bir Ramazan günü hem de Pazar olmasının getirdiğini tahmin ettiğim bir sessizlik var.

Ancak kentte geçirdiğim 3 gün sonunda bu sessizliğin, seçim sonuçlarında da kendisini göstermesi muhtemel olan daha yoğun bir havadan kaynaklanıyor olabileceğini anlıyorum.

Kenti iyi bilen yerel gazeteci ve uzmanlar da siyasi partilerin bu seçimde öncekilere kıyasla daha "gösterişsiz" çalıştığını, bu durumun son dönemde sık kullanılan tabir ile "bir dip dalganın" habercisi olabileceğini söylüyor.

Samsun 1 milyon 300 bini aşan nüfusuyla Karadeniz'in en kalabalık şehri ve seçimlerde oy tercihini sağ partilerden yana kullanıyor.

7 Haziran 2015 seçimlerinde kentte oyların yüzde 53'ünü alan AKP, 4 ay içinde oyunu yaklaşık yüzde 14 artırmıştı. Şu an 9 milletvekilinin 6'sı AKP, 2'si CHP ve 1'i MHP'den.

16 Nisan 2017'deki anayasa referandumunda ise yüzde 63,55 oranında evet çıkmıştı. Yani evet oyları, AKP ve MHP'nin toplam oy oranına ulaşamamıştı.

Peki 24 Haziran yaklaşırken, AK Parti'nin Milliyetçi Hareket Partisi ve Büyük Birlik Partisi ile kurmuş olduğu Cumhur İttifakı'nın, partilerin toplam oy oranına ulaşabilecek mi?

AKP ve MHP yetkilileri temennilerinin bu yönde olduğunu belirtse de, muhalefet partileri ve sokakta konuştuğum Samsunlular buna pek ihtimal vermiyor.

Cumhur İttifakı'nın kentten en çok oy alacak ittifak olması beklense de oranlar konusunda net bir şey söylemek zor.

Konuştuğum Samsunlular en büyük sıkıntı olarak işsizliği ve ekonomik sorunları sayıyor. Adil yargı istediğini belirten ve "Artık değişim gerekli" diyenler de var. Mevcut hükümeti desteklediğini söyleyenler ise genel olarak her şeyden memnun olduklarını belirtiyor.

AK Parti Samsun İl Başkanı Hakan Karaduman ile Samsun'un anayasa referandumunda tek hayır oyu çıkmış olan Atakum ilçesinde, AK Parti'nin gösterişli seçim tırı önünde buluşuyoruz.

Karaduman, MHP ile ittifak olarak seçime girmenin Samsun'daki AKP oylarını etkilemeyeceğini, AKP'nin oy oranına artı ya da eksi bir etkisi olmayacağını düşünüyor.

Karaduman'a ekonomi alanındaki eleştirilerin, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın üslubunu sert ve yarıştırıcı bulanların eleştirilerini ve değişim istediğini söyleyenler olup olmadığını, bu tarz eleştirileri sahada duyup duymadıklarını soruyorum:

''Bu eleştiriler gerçek eleştiriler değil bence. Siyasi olarak rakiplerimizin algı operasyonları olarak değerlendiriyoruz biz bunları. Çünkü bahsedilen hususlarla ilgili bizim kendi seçmenimizde, üyelerimizde buna benzer şeyler yok.

"Yani ekonomik olarak ülkenin içinde bulunduğu durum yani savaş hali ve operasyonlardan dolayı çok daha kötü olması gerekirken gayet iyi bir durumda. Bu bir algı operasyonu".

'Peki sizce ekonomik sıkıntı yaşadığını söyleyen seçmenin bu sözlerinde hiçbir gerçeklik payı yok mu?' diye yeniden soruyorum:

''Şu hesap edilmiyor bence, yaşam standardımız çok yükseldi. Geçmişle mukayese etmeden bugünkü halimizle hep daha iyisini istediğimiz için bu tür eleştiriler belki olabiliyor. Eleştiri yapmak kolay, bu eleştiriyi yapan insanlar biraz öz eleştiri yapsalar, oradan ortada bir sonuç çıkmayacaktır.

"Mesela tarımla ilgili bunu söyleyenler muhtemelen arazileri vardır, kendileri işletmiyorlardır onu. Mesela fındıkçılar fındıklarını kendileri toplamıyorlar. Dolayısıyla maliyetleri çok fazla oluyor. Ben kendi değerlendirmemde bu eleştirilerin doğru olduğunu düşünmüyorum.''

AKP'nin Samsun listesinde güçlü isimler var. Sağlık Bakanı Ahmet Demircan ve Genel Başkan Yardımcısı Çiğdem Karaaslan da listedeki isimlerden.

Samsun milletvekili adaylarından Caner Göktepe 31 yaşında. 10 yıl gençlik kolları iş başkanlığı yaptıktan sonra milletvekili adayı olmuş. Hedeflerinin Samsun'un tüm milletvekilliklerini almak olduğunu söylüyor.

Göktepe, sahaya çıktıklarında gördüklerine dair, ''Bir kere vatandaşımızın memnuniyetini ve cumhurbaşkanımıza olan teveccühünü görüyoruz. Vatandaş ile aramızda bir gönül bağı var, bu gönül bağını da bu dönem içerisinde görebilmek mümkün'' diyor.

Cumhur İttifakı'nın Samsun'da "çok büyük bir teveccühle karşılandığını" söyleyen MHP Samsun İl Başkanı Taner Tekin, ittifakın en yüksek oy alacağı kentlerden birinin Samsun olacağına inandığını söylüyor: "Cumhur İttifakı'nın yüzde 70 civarlarında oy alacağını düşünüyorum" diyor.

Bu, kenti tanıyan gazeteci ve uzmanlara ve sokakta konuştuğum Samsunlulara göre ise pek gerçekçi bir tahmin değil.

Tekin'e anayasa referandumunda evet oylarının AKP ve MHP oylarının tamamına ulaşamadığını hatırlatıyorum. Peki o günden bu zamana ne değişti?

Tekin, ''Anayasa referandumunda çok kafa karışıklığı vardı. İnsanlar daha sonra o dönemki propagandanın farkına vardı ve hem AK Parti hem de MHP'ye karşı ilgi arttı'' diyor.

Devlet Bahçeli'nin geçmişte Erdoğan'a karşı sarf ettiği eleştirilerinin sahada karşılarına çıkıp çıkmadığını sorduğumda ise "Türkiye'de 15 Temmuz'dan sonra bambaşka bir ruh oluştu. Herkes artık birlik olmamız gerektiğinin farkında" diyor.

Samsun'da Ramazan ve sıcak hava nedeniyle caddeler iftardan sonra daha dolu.

Kentin en kalabalık ve trafiğe kapalı alışveriş caddesi olan İstiklal Caddesi'nde (Çiftlik Caddesi) önünde kalabalık olan iki dükkan fark ediliyor.

Bunlar CHP ve İYİ Parti'nin seçim büroları. Diğer partilerin caddede benzer bir seçim bürosuna rastlamıyorum.

CHP sokağa koyduğu televizyonda Muharrem İnce'nin mitinglerini gösteriyor. İzleyenler genellikle parti üyesi kişiler ama yetkili, gündüz yayınladıkları Diyarbakır mitinginde toplanan kalabalığın fotoğrafını gösteriyor.

Samsun'da muhalefetin daha çok oy alacağından o da emin.

Cumhuriyet Halk Partisi Samsun 2. sıra milletvekili adayı Neslihan Hancıoğlu ile ise 1 Kasım 2015 seçimlerinde AKP'nin oyların yüzde 73.8'ini aldığı Canik ilçesindeki seçim çalışmasında görüşüyoruz.

2015 seçimlerinde de milletvekili adayı olan Hancıoğlu; ''Bugün 7 Haziran seçimlerinden çok daha yüksek bir kırılma görüyorum. Samsun'da ben CHP adına 4 milletvekili çıkacağını düşünüyorum. Bakın caddenin başından başladım, belki 2 kişi durumumdan memnunum dedi. Düşünebiliyor musunuz bir ilçede 20 yıl esnaflık yapmış ve ben buraları terk edeceğim" diyor ve ekliyor:

"Referandumda da büyük kırılmalar yaşandı. Baskın seçimle bunun kat be kat arttığını gözlemliyorum, sokakta. 2009'dan bu yana hep CHP için sahadayım ve Samsun bölgesini iyi biliyorum. Çok farklı bir rüzgar esiyor, bence Türkiye değişime hazır'.'

Nedenlerini sorunca ''Önce ekonomik, esnaf kan ağlıyor, esnaf bittim diyor'' diye konuşuyor.

Samsun, Bafra ve Çarşamba ovalarından ötürü "Karadeniz'in Mezopotamyası" benzetmeleri yapılıyor. Ancak bölgenin bu potansiyelinden yeterince faydalanılmadığı herkesin hemfikir olduğu bir nokta.

Önceki seçimlerde Samsun'da kıyı şeridinden iç bölgelere girildikçe AKP oylarında bir artış gözleniyordu.

Samsun Haber Gerçek'ten gazetesi Gülsüm Atik de, ''İç bölgelere doğru sıkışmış bir AKP'' olduğunu vurguluyor.

İYİ Parti'nin Samsun milletvekili adaylarından Akın Üner, bu seçimde iç taraflardaki daha yoksul mahallelerde durumun AKP aleyhine değişebileceğini iddia ediyor:

''Bu seçimin enteresan notlarından bir tanesi, son 10-15 yıldır adeta kale haline getirdikleri varoş mahallelerinde AK Parti'nin eski gücünü kaybetmekte olduğu tespiti benim açımdan ilginç bir tespitti. Evet, hâlâ öndeler bu bölgelerde, fakat bu kesimlerde büyük işsizlik problemi var. İşsizlik sorununu yaşayan gençler ve onların anneleri tarafından İYİ Parti'ye yönelik büyük bir teveccüh var. Ben İYİ Parti'nin kendi içinde bulunduğumuz ittifakın en yüksek oyunu olan partisi olmaya namzet olduğunu düşünüyorum.''

''Peki ne alırız... İttifaklar içindeki dağılımın 5-4 biçiminde olacağını düşünüyorum ama kimin 5 olacağına seçmen karar verecek. Ama en az 4 milletvekilinin bizim ittifakta olacağını ümit ediyorum. Bunun da dağılımının CHP ve İYİ Parti arasında 2-2 olacağını, bizim ittifak 5'e çıkarsa bizim 3 yapacağımızı düşünüyorum ben.''

Sokaktaki tahminlerde de böyle. Samsunlu iş adamı Kenan Aydın AKP için 'Şimdi 4 çıkarsa çok iyi' diyor.

Üner cumhurbaşkanlığı seçimi ile ilgili olarak ise, ''Eli üç hilalden başkasına gitmeyecek bir seçmen grubu var. Onların da cumhurbaşkanlığı seçiminde Tayyip Bey'e değil Meral Hanım'a oy vereceğini düşünüyorum.''

Millet İttifakı'nda yer alan diğer parti Saadet Partisi'nin tek başına oy oranı Samsun'da en son genel seçimde yüzde 0,9 olmuştu.

Saadet Partisi milletvekili adayı Hasan Öztürk bu seçimde ülke genelinde, Refah Partisi'nin 1995 seçimlerinde yaptığına benzer bir zıplama yapacağı görüşünde.

''Şu anda yaptığımız çalışmalarda gözüken şey, toplum bir değişikliğe karar vermiş. Ama bu değişikliğin kimden yana olacağını çok net belli etmiyor'' diyor ve Millet İttifakı içindeki oyların nasıl dağılacağının belirsiz olduğunu ifade ediyor.

Halkların Demokratik Partisi'nin Samsun'daki oy oranı yüzde 0,6 civarında. Kentte HDP'ye dair bir ize rastlayabilmek de pek mümkün değil.

Cumhuriyet'in kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün Kurtuluş mücadelesini Samsun'dan başlatmış olmasının gururu ise kentte tüm güncel siyasi tartışmaların yanında, hâlâ hissediliyor.

Kargo işiyle uğraşan Samsunlu Kenan Aydın ''Herhangi bir parti, bu sağ da olur sol da olur; hiç fark etmez, yüzde 60 da, 70 de alsa Samsun'un hiç değişmeyen bir Atatürk, bir 19 Mayıs ruhu vardır. Bunu kimse engelleyemez'' diyor.

Bu yazıyı yazarken odamın açık camından, Bandırma Gemisi'nin yakınında bulunan Kurtuluş Yolu'nda sahur programında konuşan Başbakan Binali Yıldırım'ın sesi geliyor.

Yıldırım, Samsun'a yeni bir devlet üniversitesi açılacağından, açılan hastanelerde ve yaptıkları yatırımlardan bahsediyor.

Meydanın çevresinde hareket halinde bir kalabalık, gelenler gidenler var.