İllerin nüfus ve bütçe oranları üzerinden yerel seçimlerin kazananları ve kaybedenleri

Yerel seçimlerin resmi olmayan sonuçlarına göre, CHP ve MHP'nin kazandığı il belediyelerinin sayısı arttı.

AKP ve HDP'nin yönetimindeki il belediyesi sayısı düştü.

Kaybedilen ve kazanılan belediyelerin nüfus ve bütçeleri karşılaştırıldığında ise farklı bir tablo ortaya çıkıyor.

2014'e göre kazandığı il sayısı en fazla artan parti CHP

CHP, 2014'te kazandığı 14 il belediyesinin sayısını 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde, resmi olmayan sonuçlara göre 21'e yükseltti.

Daha önce yönettiği 3 ili ise kaybetti. Daha önce CHP'li belediyelerin yönettiği Zonguldak ve Giresun, AKP'ye geçti.

CHP'den yeniden aday gösterilmeyince bağımsız olarak seçime giren Kırklareli'nin mevcut belediye başkanı da ilde seçimi kazanınca, CHP bu ili de kaybetmiş oldu.

İllerin üçü de büyükşehir belediyesi değil. Nüfusları toplamı 1 milyon 414 bin.

Bu belediyelerin bütçeleri de nüfuslarıyla orantılı.

CHP, 31 Mart'a kadar AKP ve MHP idaresinde olan toplam 10 belediyede ise son sayımlara göre önde gidiyor. Bunların 5'i büyükşehir belediyesi.

Türkiye'nin hem ekonomi hem de nüfus açısından en büyük iki şehri olan İstanbul ve Ankara'da partilerin itirazları sonrası geçersiz oylar yeniden sayılıyor.

Eğer geçersiz oyların yeniden sayımı sonucunda mevcut tablo değişmezse CHP'nin diğer partilerden aldığı il belediyeleri şöyle sıralanacak:

Bu illerden sadece Mersin'in nüfusu 1 milyon 814 bin, yani CHP'nin kaybettiği üç ilin toplam nüfusundan fazla.

Bütçesi ise 2 milyar TL'ye yakın. Yani kaybettiği illerin bütçesinin toplamının iki katından fazla.

Adana Belediyesi'nin bütçesi de 2 milyar 350 bin TL.

CHP'nin AKP'den kazandığı Antalya'nın 2019 bütçesi ise 3 milyar 410 milyon TL olarak belirlenmiş durumda.

Yani bu seçim sonrasında Ankara ve İstanbul'daki mevcut sonuçlar YSK tarafından da teyit edilirse, 2014'ten bu yana sorumlu olduğu nüfusa ek olarak, 26 milyon 668 bin kişinin daha il belediyesi yönetiminden artık CHP sorumlu olacak.

İstanbul ve Ankara belediyelerinin bütçelerinin toplamı 38 milyar TL'ye yakın. CHP 6 milyar TL bütçeli İzmir Büyükşehir Belediyesi'ni de kazanmış durumda. Yani mevcut sonuçların teyit edilmesi halinde CHP'li belediye başkanlarının yöneteceği bütçenin toplamı 55 milyar TL'ye yaklaşıyor.

Yine Ankara ve İstanbul seçim sonuçlarının teyit edilmesi durumunda CHP'nin bu seçimde diğer partilerden devralacağı illerde yaşayan toplam nüfus 28 milyon kişiyi aşacak.

MHP'nin yönetiminde sadece bir büyükşehir belediyesi kaldı

MHP 2014'teki yerel seçimde 8 il belediyesi kazanmıştı. 31 Mart'ta ise bu belediyelerin 4'ünü kaybetti.

Bunlardan ikisi, CHP'ye kaybettiği Mersin ve Adana, büyükşehir belediyeleri, diğer ikisi de Kars ve Isparta.

Tümünü AKP'den devralacağı, yeni kazandığı 7 belediyenin hiçbiri büyükşehir belediyesi değil.

Bu sonuçlara göre MHP, 2019'da eskisine göre 3 fazla il belediyesi yönetiyor olacak. Ancak parti bugüne kadar yönettiği nüfusun yarısından fazlasını, kaybetmiş durumda.

Daha önce de yönettiği ve bu seçimde de MHP'li ittifak adayının gösterildiği Manisa, elindeki tek büyükşehir belediyesi olarak kaldı.

2014 yerel seçimleri sonrası MHP'nin yönettiği belediyelerin bütçesi 7 milyara yakındı.

Şimdi ise 3 milyar TL civarında.

HDP'nin yönettiği il sayısı 11'den 8'e düştü

HDP'li seçmen 31 Mart'ta partisinin aday çıkarmadığı kentlerde CHP'li adaylara oy vererek dengelerin değişmesine yol açtı.

Ancak kendi kalesi olan doğu illerinden bazılarını kaybetti.

Ağrı, Bitlis ve Şırnak'ı AKP'ye kaybeden HDP, Tunceli'yi de TKP'nin adayı Fatih Mehmet Maçoğlu'na kaybetti. Bu illerdeki toplam 1,5 milyonluk nüfusun belediye yönetimini de kaybetmiş oldu.

HDP, elindeki üç büyükşehir belediyesinde; Van, Mardin ve Diyarbakır'da ise yeniden kazandı.

Mardin'de 2014'te bağımsız aday olan Ahmet Türk seçimi kazanmış; ardından Demokratik Bölgeler Partisi'ne (DBP) katılmıştı. DBP, HDP'lilerin oluşturduğu ve HDP ile birlikte hareket ediyor. Türk, 31 Mart'ta HDP'den aday olarak seçimi kazandı.

Türkiye'nin ilk komünist il belediye başkanı Maçoğlu da, 88 bin 198 kişilik bir nüfusun yönetiminden sorumlu.

Bu kayıplara karşın HDP, Kars belediye seçimini de kazandı. Kars'ın nüfusu 288 bin 878. Yani kaybettiği nüfusun 5'te biri kadar.

Büyükşehir belediyelerinin yarısı AKP'de

Toplam 30 büyükşehir belediyesinden 15'inde, bu seçimi yeniden AKP kazandı.

AKP'nin yönetmeye devam edeceği 15 büyükşehir belediyesinin 2019 bütçeleri toplamı ise 20 milyar TL civarında.

2014 seçiminde 18 büyükşehir belediyesi kazanmıştı, bu seçimde ilk açıklanan ve resmi olmayan sonuçlara göre İstanbul, Ankara ve Antalya'yı CHP'ye kaybetti.

Kaybettiği bu üç belediyenin bütçeleri toplamı (İstanbul - 23,8 milyar TL, Ankara 14 milyar TL, Antalya 3 milyar 410 milyon TL) 40 milyar TL'nin üzerinde.

Nüfusları toplamı ise neredeyse 20 milyondan fazla.

3 büyükşehirin yanı sıra 12 şehir daha kaybeden AKP, 6 belediyeyi ise CHP (2), MHP (1) ve HDP'den (3) aldı.

Aldığı bu 6 belediyenin nüfusları toplamı ise 3 milyondan az.

2019'da toplam 20 milyondan fazla kişinin yaşadığı kentlerde il belediyelerinin yönetimi AKP'den farklı partilere geçti.