'Seçimler ve Ötesinde' LGBT eşitliği için 13 adım
Kaos GL, “Seçimler ve Ötesinde, LGBT Eşitliği İçin 13 Adım” başlıklı politika belgesi ile siyasi taraflardan “destek ve temsiliyet”in ötesindeki beklentilerine zemin oluşturan kriterlerini açıkladı.
Kaos Gey-Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği (Kaos GL), kamuoyuna ve ilgili taraflara bugün duyurduğu beklentilere ve kriterlere uyum doğrultusunda pozisyon alan tüm siyasal taraflar ve temsilciler ile eşit mesafeyi koruyacağını, genel seçimlerde de bu temel prensibi dikkate alacağını belirtti.
Derneğin bugün sitesinden duyurduğu “Seçimler ve Ötesinde, LGBT Eşitliği İçin 13 Adım” başlıklı politika belgesinin “sistematik öncelikler”i “Çoğulculuk”, “Cinsiyet Eşitliği”, “Kurumsallaşma”, “Katılımcılık”, “Şeffaflık” ve “Yerellik” adımlarında sıralandı.
“Siyasi Sahiplenme ve İşbirliği”, “Doğru Bilginin Dolaşımı”, “Yasal Tanıma”, “LGBT-Fobik Şiddet ile Mücadele”, “Ayrımcılık ile Mücadele”, “Sosyal İçerme” ve “Denetim” adımları ise LGBT hakları özelinde acil önlem gerektiren, öncelikli yasama ve politika alanları olarak duyuruldu.
Kaos GL Derneği’nin siyasi partilere, milletvekili adaylarına ve seçilmiş milletvekillerine yönelik taleplerini açıklayan politika belgesinin tam metnini yayınlıyoruz:
Seçimler ve ötesinde, LGBT eşitliği için 13 adım
Kaos GL Derneği, siyasi partilere, milletvekili adaylarına ve seçilmiş milletvekillerine yönelik taleplerini bu politika belgesi ile açıklar. Belge, aynı zamanda, Kaos GL’nin siyasi taraflardan “LGBT hakları desteği ve temsiliyeti” ötesindeki beklentilerine zemin oluşturan kriterleri içermektedir.
Kaos GL Derneği, Lezbiyen, Gey, Biseksüel ve Trans (LGBT) eşitliğinin ve özgürlüğünün, genel toplum ve siyaset yapısı ile bir arada ele alınarak geliştirilmesi gereğinin altını çizer. Kaos GL’ye göre, siyasal düzlemlerdeki LGBT temsiliyeti, sadece mevcut iktidar yapısına eklemlenme boyutuyla kalmamalı, heteronormativite eleştirisinin insanlığa kazandırdığı sistematik eleştiriyi korumalı, yaymalı ve ilerlemeci alternatif yaklaşımları siyasetin merkezine yerleştirmelidir. Dolayısıyla Kaos GL, LGBT’lerin varoluşunu salt bir kimlik meselesi ve onun siyasi düzlemdeki varlığı anlamında ele almaz.
Heteroseksizm karşıtı bir sivil toplum örgütü olarak Kaos GL Derneği, aşağıdaki beklentilere ve kriterlere uyum doğrultusunda pozisyon alan tüm siyasal taraflar ve temsilciler ile eşit mesafeyi koruyacağını, genel seçimlerde de bu temel prensibi dikkate alacağını kamuoyuna ve ilgili taraflara duyurur.
Sistematik öncelikler
1 - Çoğulculuk: Toplumun, evrensel insan hakları ile demokratik nosyonlara bağlı hiçbir kesimine yönelik dışlayıcı politikalar ve söylemler üretmeyin. Dayatmacı değil, ikna edici; müdahaleci değil, müzakereci bir demokratik üslubu sahiplenin. Tüm siyasi taraflarla diyalogu sürdürmede ısrarcı olun; ortamı siz hazırlayın ve davet edin. Her tür ayrımcılığa, eşitsizliğe ve marjinalleştirmeye karşı toplumsal uyumdan ve farklılıkların demokratik kurallar içindeki rekabetinden yana durun. Çeşitliliği, toplumun güçlü, demokrasinin ilerlemeci yanı olarak tanıyın. Bununla birlikte, kimlik siyasetine hapsolmayın, hapsetmeyin. Tüm toplumsal meseleleri yatay kesen ekonomik eşitsizliklere, sosyoekonomik katmanlaşmalara ve öğrenilmiş yoksulluğa dair farkındalığınızı kaybetmeyin. Ekonomik eşitsizlik faktörünü tüm çalışmalarınızda gözetin.
2 - Cinsiyet Eşitliği Ekseni: Toplumsal cinsiyet eşitliğini, siyasetinizin ana ekseni kabul edin. Eşit eğitim, istihdam ve sosyalleşme olanakları başta olmak üzere, cinsel kimlikler arası tam, fiili eşitlik için her türlü elverişli bağlamı yaratmak üzere yasamanın gücünü kullanın. Eşitlik idealini en pratik çözümler ile somutlaştırın, ivedilikle uygulayın; statükodan, yani eşitsizlikten yana dirençleri ifşa edin ve göğüsleyin. Ataerkil anlayış ve toplumsal yapılar; bireyin özgürleşmesinin ve evrensel insan haklarına dayalı çoğulcu demokrasinin kurumsallaşmasının önündeki birincil engeldir. Formel ve informel, makro ve mikro düzeylerdeki ataerkil iktidarlar ile mücadeleye kendi siyasi partinizden başlayın. Ataerkil iktidardan beslenenlerin kendi çıkarları doğrultusunda idealleştirdiği cinsiyet normlarına uymayan insanları kamusal hayattan ve siyasetten ilişkisizleştirmelerini, değersizleştirmelerini, güçsüzleştirmelerini ve onları belirli toplumsal rollere indirgemelerini asla kabul etmeyin. Yasama, denetleme ve liderlik üstlenme faaliyetlerinizi bu eksenden kurun; aldığınız her küçük ya da büyük kararda ataerkinin bertaraf edilmesine katkı koyun.
3 - Kurumsallaşma: Demokratik yönetimin temsiliyete indirgenmesine, kurumsal yetkinin kişisel iktidarlara hizmet etmesine karşı çıkın. Siyasi liderliğin ve kamu yetkisinin kullanımının kişiselleşmesinin önüne geçin. Meselelere kişisel değil, yapısal bakın; çözümü sistematik iyileştirmelerde arayın, kurum kültürünüzü geliştirin. Kurumsallaşmanın önündeki ekonomik, sosyal ve kurumsal engelleri tespit edin, uygun düzenlemeler yolu ile bu engelleri bertaraf edin. Birbirine karşı denge ve denetleme işlevlerini tam yerine getiren güçlü kurumlar için yasama ve denetim yetkinizi sonuna kadar kullanın. Kişilerin ve kapalı siyasi kadroların demokratik kurumları ele geçirmelerine izin vermeyin. Lidere/yöneticiye itaati değil; ilkelere, kurallara ve prosedürlere tam uyumu göz önünde bulundurun.
4 - Katılımcılık: Siyasi partiler ile seçim kanunlarını, TBMM İçtüzüğü’nü, Bakanlık karar alma prosedürlerini ve siyasi partinizin iç mevzuatını etkin katılımı sağlayacak en pratik önlemleri teminat altına alacak şekilde değiştirmeyi önerin. Birey-devlet, "yöneten-yönetilen", vekil-müvekkil ilişkisini dönüştürmeye kurumunuzdan başlayın. Karar alma süreci başlamadan önce yurttaşları bilgilendirin, soru sorun, bilgi alın. Karar alma süreçlerini, mekanizmalarını ve planlarını kamuoyu ile açık ve sade bir dille paylaşın; katılıma davet edin. Katılım beklemeyin; en hassas, en ötekileştirilmiş toplumsal kesimlerin ve bireylerin karar alma süreçlerinde etkinleşmesini sağlamak için siz harekete geçin. Onlara zaman tanıyın. Bir yandan merkezi, sistematik değişimler için mücadele ederken, bir yandan değişime yerel yönetimlerinizden başlayın.
5 - Şeffaflık: Kurumsal yetkinin kullanımı, siyaset belirleme ve karar alma aşamalarında ilkelerinizi, önceliklerinizi, eylemlerinizi ve eylemlerinizin olası sonuçlarını kamuoyu ile paylaşın. Çalışmalarınıza ilişkin güvenilir, yeterli bilgiyi ve çalışma takvimlerinizi zamanında ve düzenli olarak kamuoyu ile paylaşın. Meselelerin taraflarının kimler olduğu, hangi kişi ve kurumlardan görüş alındığı hakkında kamuoyunu aydınlatın. Tüm yurttaşların bilgiye ulaşabilmesini sağlayın. Geri bildirimde bulunmayı ihmal etmeyin.
6 - Yerellik: Yerel ölçek, politikaların somuta dönüştüğü, insan hayatına dokunduğu boyuttur. Çoğulculuğun, cinsiyet eşitliğinin, kurumsallaşmanın, katılımcılığın ve şeffaflığın sağlanabilmesi için yerel yönetimlerin, merkezi vesayete karşı güçlendirilmesi bir önkoşuldur. Yerel ölçek, insani ölçektir; temsiliyet ihtiyacını en aza indirir ve demokratik yönetim, daha çok sayıda hak sahibi tarafından erişilebilir, denetlenebilir, katılabilir kılınır. Yerelin öncelikleri bir an önce hayata geçirilebilir. Parlamentodaki etkinliğiniz ile Türkiye kurumlarının, siyasi partinizdeki etkinliğiniz ile kendi teşkilatınızın yerel dinamiklerini öne çıkartın; yerelin insan haklarının, özgürlüklerinin ve özerkliğinin önündeki merkezi engelleri kaldırın.
Öncelik: LGBT Hakları
İnsanların cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelinde korunmaları ve toplumsal hayata tam katılımları için kamu politikaları aracılığıyla desteklenmeleri, LGBT’ler için yeni ya da özel hakların yaratılması değil, mevcut insan hakları ve demokrasi standartlarının LGBT’leri içerecek şekilde genişletilmesi anlamına gelir. Bu boyutuyla, bir toplumsal kesim olarak LGBT’lerin insan hakları ve demokratik yetkinlikleri, yukarıda söz edilen sistematik bileşenlerin uyumlu bütünselliği çerçevesinde başarılabilir. Bununla birlikte, aşağıdaki 6 adım, yaşanılan ihlallerin dereceleri ve sıklıkları ölçüsünde, LGBT hakları özelinde acil önlem gerektiren, öncelikli yasama ve politika alanlarını tanımlar.
7 - Siyasi Sahiplenme ve İşbirliği: Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde ve merkezi ve yerel parti teşkilatınızda LGBT kişilerin görünürlüğünü destekleyin; partinizin ve kendinizin LGBT’lerin insan haklarına dair desteğini her fırsatta en açık biçimde beyan edin. Hükümetler, siyasi partiler, adalet sistemi, özel sektör, sivil toplum, akademi ve medya kuruluşları arasında her türlü işbirliğine açık olun, olanak yaratın.
8 - Doğru Bilginin Dolaşımı: LGBT’lere yönelik önyargılar ve basmakalıp görüşlerle ile bilgi temelinde mücadele ederek toplum genelinde tavır ve tutum değişikliği yaratın. Marjinalleştirmeyi ve damgalanmayı engelleyecek yasal ve politik adımlar atın. Eğitim müfredatlarına ve programlarına cinsel yönelimler ve cinsiyet kimlikleri ile ilgili doğru bilginin dahil edilmesini sağlayın. Öğretmenler, sağlık personeli, işverenler, sendikalar, sosyal hizmet uzmanları, kolluk kuvvetleri, medya ve yargı mensupları başta olmak üzere kamu sektörü ve özel sektör personelinin LGBT’lere dair bilgi ve beceri düzeylerini artırın.
9 - Yasal Tanıma: Yasama yetkinizi, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğinin yasalar nezdinde tanınması ve lezbiyen, gey, biseksüel ve transların hukuki kimliklerinin teslim edilmesi için kullanın. Yeni Anayasa’da, ayrımcılık karşıtı mevzuatta ve nefret suçları düzenlemesinde cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğinin tanınması ilk aşamada en temel dayanaklarınızdır.
10 - LGBT-Fobik Şiddet ile Mücadele: Nefret suçları ve nefret söylemleri dahil her tür fiziksel ve psikolojik şiddet biçimi ile, LGBT’ler ile işbirliği içinde mücadele edin. Şiddet olaylarına karşı parlamenter ve hukuki savunuculuk mekanizmalarını çalıştırın. İddiaları araştırın ve davaların etkili, hızlı ve evrensel insan hakları kriterleri ışığında ele alınmasının takipçisi olun. Kamu yetkililerinin görev ihmali bulunduğu, göz yumduğu veya bizzat işlediği iddia edilen vakalara özel ilgi gösterin. LGBT’lere yönelik homofobik ve transfobik şiddetin yaygınlığına, doğasına ve nefret saikli vakalara ilişkin verilerin toplanmasını ve analiz edilmesini sağlayacak yasama ve denetim faaliyetleri yürütün. LGBT kişilere karşı nefreti ve şiddeti teşvik etmenin, makul göstermenin, "hassasiyetlere" bağlayarak muğlaklaştırmanın ya da hafifletmenin ten rengi ırkçılığından hiçbir farkı yoktur ve kim tarafından hangi ortamda yapılırsa yapılsın yasaklanmalı ve kamuoyu önünde reddedilmelidir.
11 - Ayrımcılık ile Mücadele: LGBT’lere yönelik ayrımcılıkla mücadele, her tür insan hakları ihlallerinin önlenmesi için zemin işlevi görür. Kamu politikaları ve diğer toplumsal tedbirler yolu ile özellikle istihdam, eğitim, barınma, sağlık alanlarındaki ayrımcı vakaları görünür kılın ve ayrımcılık karşıtı mevzuat kapsamına alın. Merkezi ve yerel yönetimlerin LGBT’lere yönelik kamu hizmetlerinin kalitesini artıracak önlemler alın; yurttaşların bu hizmetlere fiili ve eşit erişimini ısrarla takip edin. Özel sektöre, LGBT’leri ayrımcılığa karşı kendi bünyelerinde korumaları ve desteklemeleri için çağrıda bulunun. Cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcılığın yaygınlığına, doğasına ve vakalara ilişkin verilerin toplanmasını ve analiz edilmesini sağlayacak yasama ve denetim faaliyeti yürütün. Kamu politikalarındaki ve harcamalarındaki ayrımcılıkları ortaya çıkarın; ayrımcılığın gündelik sonuçlarını yetkililere ve kamuoyuna duyurun.
12 - Sosyal İçerme: Sosyal içerme politikaları, LGBT yurttaşların ve mültecilerin topluma eşit katılımını ve temsiliyetini güvence altına almaya dönük her tür eylemi ifade eder. Sosyal içermeyi teşvik eden yasaları, düzenlemeleri ve politika çerçevelerini oluşturun. Eşitlik ve toplumsal adalet ilkelerini, pratik düzenlemeler ve gündelik kazanımlar ile buluşturun. Özellikle seçim bölgelerinizde ve siyasi partilerinizde sosyal dışlamaya maruz bırakılan, bırakılma olasılığı bulunan LGBT’lerin savunucusu olun. Diğer toplumsal kesimler kadar sosyal güvenlik ve sosyal koruma politikalarından ve harcamalarından yararlanmalarını sağlayın. LGBT’lerin ekonomik olanaklarını ve hizmetlere erişimini analiz edin, destekleyin. Merkezi ve yerel organlarda LGBT temsilini, örgütlenme ve harekete geçme kapasitelerini güçlendirin.
13 - Denetim: Kamunun ve siyasetin LGBT yurttaşların temel insan haklarına ilişkin hesap verebilirliğini artırın. Eşitsizliklerin, ayrımcılıkların, nefret söylemlerinin, görmezden gelen kamu politikalarının ve harcamalarının ve yargı kararlarının üzerine gidin. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi başta olmak üzere, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin, bunlara dayalı yargı kararları ile tavsiye kararlarının ve raporların uygulanmasının takipçisi olun.