Araştırma şirketleri, 3 Kasım 2019'dan 24 Haziran 2018'e çekilen cumhurbaşkanlığı ve genel milletvekili seçimlerine ilişkin olarak yaptıkları anketleri, kamuoyu ile paylaştı. Anketlerin çoğunda cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tura kalacağının öngörülmesi dikkati çekti.
Neler yaşandı?
Daha önce 3 Kasım 2019'da yapılacak cumhurbaşkanlığı seçiminde partisiyle birlikte Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan'ı destekleyeceğini açıklayan MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, 17 Nisan'da seçim tarihinin "Olumsuz gelişmeler olabilir" uyarısıyla 26 Ağustos 2018'e çekilmesini önerdi.
Söz konusu teklifin ardından konuya ilişkin olarak yorum yapmaktan kaçınan Erdoğan, ertesi gün (18 Nisan 2018) seçim tarihinin öne çekilmesi teklifini kabul ettiklerini açıkladı.
Bahçeli ile geniş bir yelpazede istişare ettiklerini vurgulayan Erdoğan, cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimlerinin 24 Haziran 2018'de yapılacağını duyurdu.
15 CHP'li vekil, İyi Parti'ye geçti
Devlet Bahçeli'ye bayrak açarak MHP Genel Başkanlığı'na aday olan, ancak "çekişmeli" geçen kongre süreci sonrası partisinden ihraç edilen Meral Akşener'in, 25 Ekim 2017'de kurduğu İyi Parti'nin seçimlere katılıp katılmayacağı tartışma konusu oldu.
Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) ocak ayında açıkladığı "seçime katılabilecek partiler" listesinde yer almayan İyi Parti'nin, 10 Haziran ve sonrasında yapılacak her seçime girebileceği belirtilse de 22 Nisan'da 15 CHP milletvekili partisinden istifa etti. İstifa eden milletvekillerini bünyesine katan İyi Parti, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) grup kurdu.
2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 36'ncı maddesine göre bir siyasi partinin cumhurbaşkanlığı ve genel milletvekilliği seçimlerine katılabilmesi için 81 ilin en az yarısında oy verme gününden en az altı ay evvel teşkilat kurmuş ve büyük kongrelerini yapmış olması veya TBMM'de grubunun bulunması şart koşuluyor.
Erdoğan ile Abdullah Gül karşı karşıya
Erken seçim kararının ardından gündeme gelen konulardan biri de, 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün, halefi Erdoğan'ın karşısına muhalefetin ortak adayı olarak çıkacağı iddiası oldu. Daha sonra İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener ve Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu tarafından da doğrulanan iddia, Gül'ün şu açıklamasıyla Türkiye'nin gündeminde çıktı:
"Geniş bir mutabakat söz konusu olursa o zaman üstümüze düşeni arkadaşlarımla beraber yapmaktan kaçınmayacağımı da söylemişimdir. Gelecekle ilgili kaygılarım varken toplumun büyük kesiminden de talep gelince böyle bir sorumsuzluk göstermeyeceğimizi de ifade etmişimdir. Temel Bey'in yaptığı temaslar sonucunda böyle bir mutabakatın olmadığı görülmüştür. Böylece adaylığımla ilgili bir süreç artık söz konusu değildir."
Bu süreçte yapılan anketlere göre, oy oranı yüzde 10-20 bandında olan Gül, ikinci turda Erdoğan'la karşılaşması durumunda yüzde 25-27'lik bir farkla seçimi kaybediyordu.
CHP'nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce
Abdullah Gül'ün bu açıklamasından sonra gözler CHP'ye çevrildi. Çok kez "Gül'ün adaylığı gündemimizde yok" açıklaması yapılan partide CHP İstanbul Milletvekili İlhan Kesici, Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen, CHP Yalova Milletvekili Muharrem İnce ile eski Başbakan Yardımcısı ve AKP kurucularından Abdüllatif Şener'in ismi konuşulmaya başlandı. Muharrem İnce, 4 Mayıs'ta 110 milletvekilinin tamamının oyunu alarak CHP'nin cumhurbaşkanı adayı oldu.
Ertesi gün seçim çalışmalarına başlayan İnce, 37 günde 84 miting yaptı. Daha önce ilk turda biteceği ifade edilen seçimin, İnce'nin adaylığı sonrası ikinci tura kalabileceği konuşulmaya başlandı. Muharrem İnce'nin oy oranının yüzde 30'larda olacağı ileri sürüldü.
Demirtaş, bir kez daha Erdoğan'a karşı
4 Kasım 2016'dan bu yana Edirne F Tipi Kapalı Cezaevi'nde bulunan eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, partisi tarafından bir kez daha cumhurbaşkanlığı seçimleri için aday gösterildi.
2014'te yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminde de Erdoğan'a karşı yarışan Demirtaş'ın, seçim çalışmalarını cezaevinde yürütmesi tepki topladı. Yapılan araştırmalarda Demirtaş'ın tutukluluğunun Kürt seçmenleri motive ettiği ve HDP etrafında birleşmeye yönelttiği kaydedildi.
100 bin imza topladılar
İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener ve Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ve Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek de, 4-9 Mayıs tarihleri arasında düzenlenen "imza kampanyası" sonucunda 100 bin imzaya ulaşarak aday oldu.
Anketlere göre kim, ne kadar oy alacak?
Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) cumhurbaşkanı adaylarını resmen açıklaması sonrası gözler, anket şirketlerine çevrildi. YSK açıklaması sonrası peş peşe anket sonucu yayınlayan şirketler, şu cumhurbaşkanlığı ve genel milletvekili seçimlerine ilişkin olarak şu öngörülerde bulundu:
5 Mayıs 2018 | Saadet Partisi'nin anketi: AKP - MHP ittifakı yüzde 42-44 bandında. Cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tura kalacak.
7 Mayıs 2018 | Mediar: CHP, Saadet Partisi, İyi Parti ve Demokrat Parti Meclis'te çoğunluğu sağlayacak. Saadet Partisi, AKP'den yüzde 1-1.5 oy alacak.
8 Mayıs 2018 | Optimar Araştırma: Kararsızlar dağıtılmadan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın oy oranı yüzde 51. Bu oran 2013 yılından beri yapmış olduğumuz araştırmalardaki Erdoğan'ın yüzde 51-53 arasındaki şahsi oyunu teyit ediyor. Diğer taraftan araştırmaya katılanların da yüzde 9,7'sinin de henüz karar vermediğini görüyoruz.
9 Mayıs 2018 | Gezici: Erdoğan'ın oy oranı yüzde 46. Akşener yüzde 25-27, İnce yüzde 17-18 bandında.
10 Mayıs 2018 | Metropoll: AKP'nin oy oranı yüzde 48, CHP'nin yüzde 21, MHP'nin yüzde 6, HDP'nin yüzde 10. İyi Parti'nin oy oranı yüzde 12'ye çıktı. En dikkat çekici sonuç ise yüzde 1.5 gibi bir kesimin 'seçimi boykot etme' kararında olması oldu.
11 Mayıs 2018 | MAK Danışmanlık: İyi Parti yüzde 10'lar düzeyinde. Saadet Partisi'nin yüzde 2 oy alması şaşırtıcı olmaz. MHP, bize göre yüzde 7-8'lerde. Birinci tur HDP'ye bağlı, seçim ikinci tura kalır.
14 Mayıs 2018 | Konsensus: İlk turda Erdoğan yüzde 47.6, Meral Akşener yüzde 21.9, Muharrem İnce yüzde 20.5, Selahattin Demirtaş yüzde 7.8, Temel Karamollaoğlu yüzde 2.1 oranında oy alıyor.
16 Mayıs 2018 | KONDA: Muhalefetin adaylarından birisi yüzde 30'u aşarak ikinci tura kalırsa, ya da Tayyip Erdoğan ikinci tura yüzde 45'in altında bir oyla kalırsa, o zaman vatandaş iktidar değişikliğine karar vermiş demektir.
19 Mayıs 2018 | SONAR: İnce ve Akşener'in toplam oyu Erdoğan'ınkini geçiyor. Demirtaş yüzde 11.01, Karamollaoğlu 2.10, Perinçek yüzde 1.98 oy alıyor.
23 Mayıs 2018 | MAK Danışmanlık: Erdoğan yüzde 51.4, İnce yüzde 23.9, Akşener yüzde 12.3, Demirtaş yüzde 9.6, Karamollaoğlu yüzde 2.2, Perinçek ise yüzde 0.6 oranında oy alıyor.
25 Mayıs 2018 | Mediar: Erdoğan yüzde 43.50 oranında oy alıyor. İkinci turda rakibi İnce olacak.
28 Mayıs 2018 | İstanbul Ekonomi Araştırma: Erdoğan'ın oy oranı bir ayda yüzde 7 düştü. Seçim ikinci tura kalacak.
29 Mayıs 2018 | Gezici: Geçen seçimde 40-45 kapıdan 18 anket almaya alışmış anketörlerimiz, 70-80 kapı çalmak zorunda kalmışlardı. Bu seçimde durum iyice garip bir hal aldı. Şu anda 120 kapıdan ancak 18 anket doldurtabiliyoruz. Vatandaş konuşmuyor, fikrini söylemekten kaçınıyor veya çekiniyor. Kapılar anketörlerin yüzüne kapanıyor.
30 Mayıs 2018 | Metropoll: Erdoğan, MHP'li seçmenin sadece yüzde 30'undan onay alabildi.
1 Haziran 2018 | ORC: Katılımcıların yüzde 53.4'ü cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki adayının Erdoğan olduğunu söyledi. Ankete göre CHP’nin adayı Muharrem İnce yüzde 23,8, İyi Parti'nin adayı Meral Akşener yüzde 11.5 oranında oy alıyor.
5 Haziran 2018 | SONAR: Muharrem İnce oylarını yüzde 10 artırdı, 31.40'a ulaştı. Erdoğan'ın oy oranı yüzde 48.30, Akşener'in 9.50, Demirtaş'ın ise yüzde 8.20.
6 Haziran 2018 | Metropoll: Tayyip Erdoğan yüzde 45.9, Muharrem İnce yüzde 20.1, Selahattin Demirtaş yüzde 11.4, Meral Akşener 11.2, Temel Karamollaoğlu ise yüzde 1.7 oranında oy alacak.
8 Haziran 2018 | Gezici: Katılımcıların yüzde 48.7’si Tayyip Erdoğan, yüzde 25.8’i Muharrem İnce, yüzde 14.4’ü Meral Akşener, yüzde 10.1’i Selahattin Demirtaş, yüzde 0.6’sı Temel Karamollaoğlu ve yüzde 0.4’ü Doğu Perinçek’i seçti.
8 Haziran 2018 | Remres: Katılımcıların yüzde 35.9’u Tayyip Erdoğan’a, yüzde 22.3’ü Muharrem İnce’ye, yüzde 14.5’i Meral Akşener’e, yüzde 9.8’i Selahattin Demirtaş’e, yüzde 3.2’si Temel Karamollaoğlu’na, yüzde 0.2’si Doğu Perinçek’e oy vereceğini açıkladı. Kararsızlar yüzde 7.8 olurken, oy vermeyeceklerin oranı ise yüzde 6.3 oldu.
11 Haziran 2018 | SAMER: Güneydoğu'da AKP düşüyor, İnce yükseliyor. Erdoğan, Diyarbakır'da “Kürt sorununu çözeceğim” deseydi de çok etkisi olmayacaktı.
12 Haziran 2018 | Bloomberg: Erdoğan’ın ilk turda yüzde 50.8 oy oranına ulaşması mümkün. CHP’nin adayı Muharrem İnce’nin oy oranı yüzde 30.1 olarak görünürken, kampanyasını cezaevinden yürütmek zorunda olan HDP adayı Selahattin Demirtaş yüzde 10.5 oranında. İyi Parti adayı Meral Akşener yüzde 8’de kalırken, Saadet Partisi adayı Temel Karamollaoğlu yüzde 0.4 oranında görünüyor.
12 Haziran 2018 | Mediar: Erdoğan yüzde 47.96, Muharrem İnce 28.88, Selahattin Demirtaş 10.18, Meral Akşener 9.15, Temel Karamollaoğlu yüzde 2.06 ve Doğu Perinçek yüzde 0.76 oranında oy alır.
13 Haziran 2018 | A&G Araştırma Şirketi: Cumhurbaşkanlığı seçimi birinci turda biter, "Mutlaka sandığa gidip oyumu kullanacağım" diyenlerin oranı yüzde 88.3.
14 Haziran 2019 | Gezici Araştırma: Kamuoyu araştırma şirketi Gezici'nin anketine göre Erdoğan’ın oyu bir haftada yüzde 1,6 azalırken, İnce’nin oyu yüzde 2 arttı. Erdoğan’ın oyu yüzde 47,1’de seyrederken, İnce’nin oy oranı yüzde yüzde 27.8.
21 Haziran 2019 | ANAR: Erdoğan birinci turda da seçilebilir ama yine de cumhurbaşkanı seçiminde de ikinci tur ihtilmali yok denemez, var. Erdoğan’ın koalisyona ilişkin açıklamalarını da bu çerçevede görmek lazım.
24 Haziran 2019 | Adil Gür: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yüzde 53.5 ile ilk turda seçiliyor; Cumhur İttifakı'nın oy oranı yüzde 54.2, Millet İttifakı'nın oy oranı ise yüzde 34.4.
Liderler ne dedi?
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan: Benim bir prensibim var. En büyük kamuoyu araştırması milletin orada vereceği karardır. Onun için önceden bunları konuşmayı isabetli bulmuyorum. Meydanlarda büyük bir teveccühün olduğunu görüyorum. Bunu niye söylüyorum. Bir tarafta 16 yıl bu ülkeyi yönetmiş biri var. Bir yanda bu işlerden hiç anlamayan biri var. İnşallah bu teveccühle milletimiz işi ikinci tura bırakmadan kararını verecektir. Bir defa en büyük kamuoyu araştırması sandığın konulduğu gündür ve milletin orada vereceği karardır.
Başbakan Binali Yıldırım: Seçime yönelik oran vermek, tahmin yapmanın seçmenin iradesine saygısızlık olduğunu düşünüyorum" diyen Başbakan Binali Yıldırım da, Çengelköy’deki Vahdettin Köşkü’nde gazete, televizyon ve medya kuruluşlarının genel yayın yönetmenleriyle iftar yemeğinde, "Gerçek anket sandıktaki sonuçtur. AK Parti olarak, cumhurbaşkanlığı seçiminde ve genel seçimde biz gayet iyi görünüyoruz. İlk turda bu iş bitecek inşallah" ifadelerini kullandı.
CHP'nin cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce: İkinci tura gerek kalmayacak. Benim partimden daha fazla oy almam normal olur. 24 Haziran'da Sayın Erdoğan ile Muharrem İnce'nin oyları birbirine yakın çıkacak, gördüğüm bu. Oyumuzun korkunç arttığını görüyorum. Şunu görüyorum yaklaşıyor otobüs kentten kolay kolay çıkamıyoruz. Çanakkale'de bir saati buldu çıkmamız, insanlar aracın etrafını sarıyor. Zafer işareti yapıyor, Bozkurt işareti yapıyor, seninleyim diyor. Muhafazakar biri sana oy vereceğim diyor...
HDP'nin tutuklu cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş: HDP baraj sınırında görünüyor halen ama giderek artan bir halk desteği olduğunu da biliyoruz. HDP mutlaka barajı aşacaktır. Erdoğan en net cevabı 24 Haziran'da, sandıkta alacak.
İyi Parti Genel Başkanı ve cumhurbaşkanı adayı Meral Akşener: Sayın Erdoğan korkuyor benden. Siz korktuğunuzu dikkate alır mısınız? Kendisi ne zaman beni dikkate alacak? 2. tura kaldığımda. Zaten Sayın Erdoğan CHP’den oy istemiyor. Orayı şeytanlaştırarak yüzde 65’lik sağın her renginden oy almaya çalışıyor. Göreceksiniz, ikinci tura ben kalacağım. Bunu hem anketler, hem sağ seçmen söylüyor.
Saadet Partisi Genel Başkanı ve cumhurbaşkanı adayı Temel Karamollaoğlu: Aziz Yıldırım Fenerbahçe'ye çok güzel hizmetler yapan birisi. Bu kararı veren Fenerbahçe camiasını da tebrik ediyorum. Ali Koç yeni nefes olacak. Dip dalga geliyor. Kimse dip dalganın geldiğini kestiremedi. Benim kanaatim aynı durum seçimlerde de aynu durum meydana gelecek. Fikirlerini ortaya koyanlar temkinli. Fikirlerini ortaya koyanlar endişe duyuyor, bana zarar gelir mi diye.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu: İnce, 81 milyonun cumhurbaşkanı olacak, 81 milyonu kucaklayacak. Özel yaptırdığımız bir anket yok ama kamuoyuna yansıyan değişik anketler var. Bizim de gördüğümüz yüzde 30 barajından yukarı gidiyor, 32’ye doğru. Ben inanıyorum önümüzdeki günlerde daha yukarı doğru çıkacak. Erdoğan inişte ama İnce yukarı doğru gidiyor.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli: MHP'yi küçültmek, oy oranını düşük göstermek için tedavüle sokulan kara kampanyalar başarılı olamayacaklardır. Öyle haller vardır, melek bile imrenir; öyle haller vardır ki iblis bile iğrenir. Algı ve ayak oyunlarıyla milli iradeyi çarpıtmaya, milletimizi aldatmaya heves eden satılık anketçilerden iblis bile iğrenir durumu gelmiştir. Bir dedikleri diğerini tutmuyor, sürekli yalan, sürekli fitne. MHP anketlere girmez, rakamlara girmez, yüzde hesaplarıyla anlaşılmaz. Hele hele Türk düşmanlarının tuzağına hiç düşmez.