Şeker fabrikaları özelleştirildi, üretim kapasitesi yarıya düştü
Sayıştay, geçen yıl özelleştirilen şeker fabrikaları ile ilgili rapor hazırladı. Raporda, 2018 yılında 12 tane fabrikanın özelleştirilmesiyle üretim kapasitesinin yarı yarıya düştüğü belirtilirken, "Bütün bu gelişmeler, ilerleyen yıllarda nakit girişini sağlama ve borçlarını ödeme konusunda sıkıntı yaşayabileceğini ve ödeme riski ile karşı karşıya kalabileceğini ortaya koymaktadır" ifadeleri kullanıldı.
Sözcü'den Ali Ekber Ertürk'ün haberine göre Sayıştay'ın, 14 fabrika hakkında özelleştirme kararı alınan ve geçen yıl 10 fabrikası da satılan Şeker Fabrikaları ile ilgili raporunda, 2017'de 11 milyon 610 bin ton olan şeker pancarı işleme kapasitesinin, özelleştirme sonrası 5 milyon 525 bin tona düştüğü, şeker üretiminin de 1.5 milyon tondan 685 bin tona gerilediği açıklandı.
"Kuruluş dönem içerisinde öz kaynaklarının yüzde 76,1'ini yitirmiştir. Bu durum, öz kaynakların pasif toplamı içindeki payını yüzde 8,1'e, mali yeterlilik oranını yüzde 8,8'e geriletmiştir. Sayıştay, şu tespitleri yaptı:
Toplam varlıkların, yabancı kaynaklarla finanse edilme oranı yıllar itibarıyla artarak 2018 yılında yüzde 91,9'a çıkmış olmasına rağmen, bu durumun öz sermaye karlılığının artmasına ise etkisi olmamıştır.
Yabancı kaynaklara aşırı derecede bağımlı hale gelen ve ağır bir finansman yükü ile karşı karşıya olan kuruluşun finansman giderleri, faaliyet giderlerini de 1,5 katı aşarak toplam giderler içinde her yıl daha da artan bir paya sahip olmaktadır.
2018 yılı sonu itibarıyla, kısa vadeli yabancı kaynaklar tutarı, dönen varlıklar tutarını aşmış ve böylece kuruluş negatif net işletme sermayesi ile karşı karşıya kalmıştır.
Özelleştirildi, üretim kapasitesi yarı yarıya azaldı
Bununla birlikte, kuruluşun 2018 yılı içinde 10 adet fabrikası özelleştirilmiş, böylece üretim kapasitesi yarı yarıya azalmıştır. Bütün bu gelişmeler, ilerleyen yıllarda nakit girişini sağlama ve borçlarını ödeme konusunda sıkıntı yaşayabileceğini ve ödeme riski ile karşı karşıya kalabileceğini ortaya koymaktadır.
Finansal yükün hafifletilmesi ve bu kapsamda nakit ihtiyacının azaltılması, yabancı kaynaklara aşırı bağımlılığının giderilmesi, artan zarar sebebiyle önemli bir kısmı karşılıksız kalan sermayenin telafisi bakımından, yetkili merciler nezdinde gerekli girişimlerde bulunulmak suretiyle sermaye artırımına gidilmesi önerilir.”
"Özelleştirme inadından vazgeçmedi"
TBMM KİT Komisyonu üyesi ve CHP Adana Milletvekili Orhan Sümer, Sayıştay raporuyla ilgili olarak, “Şeker fabrikalarının özelleştirme sürecinde buna ısrarla karşı çıkmıştık ama iktidar özelleştirme inadından bir türlü vazgeçmedi. Bizim kaygılarımızın ve eleştirilerimizin ne kadar haklı olduğu Sayıştay raporuyla da ortaya çıkmış oldu. ‘Yerli ve milli' diye ortaya çıkanlara soruyoruz. Şeker fabrikaları kadar yerli ve milli başka bir kurum var mı ? Artık iktidar bu inadından vazgeçmeli'' dedi.