Sendikalar yasası onaylandı; işten atılana tazminat yok, grev yasak!
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasası'nı onaylayarak, 6 milyon 500 bin işçiye sendika yolu kapandı.
Resmi gazetede yayımlanmasıyla yürürlüğe girecek olan yasayla birlikte, 30'un altında işçinin çalıştığı işyerlerinde sendikalı işçiler rahatlıkla çıkartılabilecek. Çıkartılan işçilere tazminat yolu kapanırken, işe iadesi de kabul edilmeyecek.
Mevcut yasada 28 olan işkolu sayısı, yeni yasayla 20’ye indirildi. Avcılık, balıkçılık, tarım ve ormancılık; madencilik ve taş ocakları; petrol, kimya, lastik, plastik ve ilaç; gıda sanayi; dokuma, hazır giyim ve deri; ağaç ve kağıt; iletişim; basın-yayın ve gazetecilik; banka, finans ve sigorta; ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar; çimento, toprak ve cam; metal; inşaat; enerji; taşımacılık; gemi yapımı ve deniz taşımacılığı; ardiye ve antrepoculuk; sağlık, sosyal hizmetler; konaklama ve eğlence işleri; savunma ve güvenlik ile genel işler olmak üzere 20 işkolu olacak. Bu düzenlemeyle birlikte emekliye ve işsize sendika hakkı yine verilmedi.
İşten atılan işçiye tazminat yok
Yasanın en tartışmalı maddelerinden birini, sendikal faaliyetler nedeniyle işten atılan işçilerin alacağı tazminat maddesi oluşturdu. Yapılan düzenlemeyle, 30 kişinin altında işçi çalıştıran patronlar, sendikal faaliyette bulundukları için işçileri işten attıklarında ‘sendikal tazminat’ ödemeyecekler. Zaten çalışma yasasında ‘işe iade’ tazminatı da ödemeyen bu işyerlerine, ‘sendikal tazminat’ da ödememe kolaylığı getirildi.
30 kişinin altında işçi çalıştıran işyerlerinde, sendikal nedenle işten atılan işçi mahkemeye gidemeyecek.
İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiği iddiasıyla açılacak davada, feshin nedenini ispat yükümlülüğü işverene ait olacak. Feshin işverenin ileri sürdüğü nedene dayanmadığını iddia eden işçi, feshin sendikal nedene dayandığını ispatla yükümlü olacak.
Bir işkolunda çalışan işçilerin yüzde 3'ünün tespitinde, bakanlıkça her yıl Ocak ve Temmuz aylarında yayımlanan istatistikler esas alınacak. Bu istatistiklerde, her bir işkolundaki toplam işçi sayısı ile işkollarındaki sendikaların üye sayıları yer alacak. Yayımlanan istatistik, toplu iş sözleşmesi ve diğer işlemler için yeni istatistik yayımlanıncaya kadar geçerli olacak. Yetki belgesi almak üzere başvuran veya yetki belgesi alan işçi sendikasının yetkisini, daha sonra yayımlanacak istatistikler etkilemeyecek.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı,, yetkili sendikanın belirlenmesinde ve istatistiklerin düzenlenmesinde kendisine gönderilen üyelik ve üyelikten çekilme bildirimleri ile Sosyal Güvenlik Kurumu'na yapılan işçi bildirimlerini esas alacak.
Erteleme süresinin sonunda anlaşma sağlanamazsa, 6 işgünü içinde taraflardan birinin başvurusu üzerine uyuşmazlık Yüksek Hakem Kurulunca çözülecek, aksi takdirde işçi sendikasının yetkisi düşecek.
Grev yapmak yasak!
Grev yasakları devam ediyor. Bankacılık, petrokimya, şehir içi ulaşım işlerinde ve savunma bakanlığında çalışan sivil işçilerin greve gitmesi yasak. Hükümetin milli güvenlik ve genel sağlık gerekçesiyle grev erteleme yetkisi devam ediyor. Grev ertelemesine karşı Danıştaya başvuru yolu yasadan çıkarıldı. Grev oylaması zorlaştırılarak, sendikaların greve çıkmasının önüne yeni bir engel konuldu. Toplu sözleşme aşamasında yapılacak grev dışında diğer bütün grevler yasadışı olmaya devam ediyor. Dayanışma grevi, iş yavaşlatma, barışçı iş bırakma eylemi, genel grev yasa dışı grev olarak işlem görecek.