Şubat 2019 dönemi TÜİK Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre, Şubat 2018’de 28 milyon 166 bin olan toplam istihdam, 811 bin kişi azalarak Şubat 2019’da 27 milyon 355 bine geriledi. Krizin başladığı Ağustos 2018 ile Şubat 2019 arasında istihdamdaki kayıp ise 1 milyon 963 bin olarak gerçekleşti. Eğer SGK sigortalı işçi sayısına ilişkin verileri açıklamış olsaydı bu istihdam kaybının ne kadarının sigortalı işçilerden kaynaklandığını öğrenmiş olacaktık. Anket verilerine göre, kriz döneminde 2 milyon istihdam kaybı yaşandıysa bu durumun sigortalı işçi sayısına da yansıması kaçınılmaz. Sigortalı sayısında da yüz binlerce azalış olması kaçınılmaz. SGK bu durumun kayıtlı verilerden görülmesini mi istemiyor?
SGK aylık sigortalı verilerini daha önce de uzun süre açıklamamıştı. 2017’de istihdam seferberliği iddiaları gündemdeyken SGK aylarca veri açıklamadı. Dolayısıyla istihdam seferberliğinin sigortalı sayısına nasıl yansıdığı uzun süre öğrenilemedi. SGK, Haziran 2017 ayına kadar sigortalı istatistiklerini yayımlamamıştı. Bu durumu Bilgi Edinme Kanunu çerçevesinde BİMER üzerinden 23 Haziran 2017’de SGK’ya sormuştum. Mevzuata göre 15 gün içinde verilmesi gereken cevap yaklaşık üç ay sonra, 13 Eylül 2017’de gelmişti. SGK’nin cevabı şöyleydi: “2017 yılının ocak, şubat ve mart aylarına ait istatistikleri ile ilgili çalışmalar halen devam etmekte olup en kısa sürede yayımlanması planlanmaktadır.” Bu cevabın üzerinden de aylar geçtikten sonra istatistikler yayımlanabilmişti.
"En geniş veri tabanı SGK'da"
Şimdi 2017’de yaşanan tuhaflığın bir benzerini yaşıyoruz. SGK nasıl olur da beş aydır sigortalı verilerini açıklayamaz. İşe giriş ve ayrılma bildirgeleri SGK’ye elektronik ortamda ulaşıyor. SGK ülkemizin en büyük bütçeli kuruluşlarından biri. 2018 yılı geliri 381 milyar TL. SGK aktif sigortalılar, emekliler ve bağımlar dahil toplam 70 milyon insana hizmet veriyor. SGK Türkiye’nin en önemli veri tabanlarından birine sahip. Çalışanı ve emeklisiyle sosyal güvenlik kapsamındaki herkesin bilgisi SGK’de kayıtlı. SGK kayıtlı istihdamla ilgili en büyük ve en geniş veri tabanına sahip. SGK’nin 33 binden fazla çalışanı ve 35 bin bilgisayarı var. Dolayısıyla istatistiklerin gecikmesinin idari ve teknik bir mazereti olamaz.
Primleri tahsil eden, emekli aylıklarını ödeyen SGK nasıl olur da sigortalı sayılarını anlık olarak bilemez? Bu mümkün değil. Ya büyük bir ihmal ve vurdumduymazlık söz konusu veya SGK verileri bilerek ve isteyerek geciktiriliyor. Böylece sigortalı sayısındaki büyük düşüş kamuoyundan saklanıyor. Ancak sebep ne olursa olsun SGK veri açıklamayı geciktirerek kurumun saygınlığını ve güvenilirliğini zedeliyor. SGK’nin bir görevi de kamuoyunu doğru ve zamanında bilgilendirmektir. SGK bu görevini gecikmeksizin ve her türlü siyasi mülahazadan uzak bir biçimde yapmalıdır. SGK Yönetim Kurulu’nda işçileri temsilen Türk-İş eski Genel Başkanı Salih Kılıç görev yapıyor. Sayın Kılıç SGK’nin bu görev ihmali konusunu mutlaka gündeme getirmeli ve SGK istatistiklerinin zamanında yayımlanması için müdahil olmalıdır.
Mızrak çuvala sığmaz. Gerçekler er veya geç gün yüzüne çıkar. Olan SGK’nin saygınlığına ve güvenilirliğine olur. O nedenle SGK bu tuhaf veri geciktirme ve saklama uygulamasından vazgeçmeli ve aylık sigortalı verilerini derhal ve düzenli olarak açıklamalıdır.