Dünya krizle boğuşurken, köşe yazarları ve uzmanlar da global finansal krizin Türkiye’ye yönelik olası etkilerini tartışıyor. Sokaktaki vatandaşı, özellikle, parasını kriz ortamında nasıl değerlendireceği, olası kayıplardan nasıl korunacağıyla ilgileniyor. Taraf gazetesi yazarı Süleyman Yaşar da bu konuyu, köşesine ‘Şimdi dolar zamanı mı?’ başlığını attığı yazısıyla taşımış. Yaşar yazısında, ABD mali sisteminde yaşanan mali krize rağmen doların Euro karşısında değer kazanmasının, Avrupa’nın kredi krizi için ortak bir kurtarma fonu oluşturamamasından kaynaklandığını belirtiyor.Bununla birlikte krizin Türkiye’yi derinden etkilemeyeceğini ve bu nedenle YTL’nin diğer para birimleri karşısında aşırı değer kaybına uğramasının beklenmemesi gerektiğini vurgulayan Yaşar, “Yatırımcıların YTL cinsinde yatırım araçlarını tercih etmelerinde fayda var” diyor.
Dünya finansal krizle boğuşuyorŞimdi dolar alınır mı? Amerikan mali sisteminde yaşanan büyük krize rağmen dolar, Euro karşısında değerlenmesini sürdürdü. Doların Euro karşısında hızla değerini artırmasında, Avrupa’nın kredi krizi için ortak bir kurtarma fonu oluşturamaması önemli bir rol oynadı. Fransa, Britanya ve İtalya’nın taraftar olmasına rağmen Almanya ortak kurtarma fonuna karşı çıktı. Ülkelerin kredi krizine karşı bağımsız olarak önlem almasını istedi. Ekonomisi diğerlerine göre iyi olan Almanya kurulması istenen ortak kurtarma fonunun mali yükünü taşımak istemedi. Çünkü, Almanya eylül ayında, 1980’den günümüze kadar geçen dönemin en düşük işsizlik oranına ulaştı. İşsizlik oranı eylülde yüzde 7,6’dan 7,4’e geriledi. Almanya’dan farklı bir çizgide ilerleyen Avrupa ekonomisinin durgunluktan çıkması için ise Euro/dolar paritesinin düzeltme yaparak Euro’nun aşırı değerinin ortadan kalkması gerekiyor. Dün Euro/dolar paritesinin 1.35 seviyesine gerilemesi, Avrupa ekonomileri için olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir. Ortak para alanı çalışmalarıyla bilinen ünlü iktisatçı Robert Mundell, Euro ve dolar arasındaki sorunların çözülmesi için Avrupa Merkez Bankası ve ABD Merkez Bankası’nın ortak çalışarak Euro/dolar paritesine taban ve tavan tespit etmeleri gerektiğini vurguluyor. Robert Mundell “Euro /dolar paritesinde taban ve tavan 0.90 ile 1.30 arasında korunmalı ve parite bu aralıkta oynamalı,” diyor. Aksi takdirde Avrupa ve ABD ekonomilerinin zarar göreceğini ileri sürüyor. Robert Mundell’in görüşüne katılmamak mümkün değil. ABD’de yaşanan mali krize çözüm bulunmasından hemen sonra Euro /dolar paritesinin çok kısa sürede 1.30’a inmesini beklemek iyimser bir tahmin olur. Türkiye ekonomisine gelince... Türkiye son beş yıldır kamu maliyesindeki başarılı performansını sürdürdüğü takdirde ekonomi büyük sorunlarla karşılaşmayacak. Bu nedenle YTL’nin diğer para birimleri karşısında aşırı değer kaybına uğraması beklenmemeli. Amerikan Doları/YTL paritesi yılsonu tahmini 1 lira 25 kuruş olarak sürüyor. Yabancı yatırım araçları şu sıralar daha riskli olduğu için yatırımcıların YTL cinsinde yatırım araçlarını tercih etmelerinde fayda var.