Sırada Afrika Aslanları var

Sahra altı Afrika ülkelerinde adeta patlama yaşanıyor. Dünya Ekonomik Forumu, 2014’te kıtadaki büyümenin yüzde 5’in üzerine çıkacağı tahmininde bulundu. Nijerya ve Gana gibi ülkelerde beklenen büyüme bu rakamın da hayli üzerinde. Büyük Afrika şehirlerinde üst sınıflar oluşmaya başlarken, zenginlik ve refah camdan gökdelenlerle dışarıya da yansıyor.

Kısa zaman içinde endüstrileşen Tayvan, Güney Kore ya da Singapur için kullanılan Asya Kaplanları’na karşılık bu ülkeler için de “Afrika Aslanları“ tabiri çoktandır dillendirilmeye başlandı.

Ancak Kenya’nın başkenti Nairobi’deki Ekonomik İlişkiler Enstitüsü’nden David Owiro’ya göre karşılaştırma yapmak doğru değil. Owiro, “geçen 10 – 15 yıl içinde Afrika’da sağlanan büyüme ile Asya’daki gelişme arasında hiçbir ortak nokta olmadığını“ söylüyor.

Asya Kaplanları’nın başarısının sıkı devlet politikaları ile elde edilmediğini belirten David Owiro, Güney Kore’de piyasa kurallarına uygun büyük devlet şirketleri kurulduğuna dikkat çekiyor. Avrupa’da ise bu tür merkezi yapılanma pek sevilmiyor. Bu nedenle de Batı ve uluslararası organizasyonlar, Afrika ülkelerinde kendi kalkınma politikalarını destekliyor.

Orta sınıf yok

Afrika Aslanları'nın çoğunun ulaştığı ekonomik büyüme, petrol ve nadir bulunan hammaddeler gibi yeraltı zenginliklerinden kaynaklanıyor. Nijerya'nın ihracatının yüzde 95’ini petrol oluşturuyor. Ancak petrol gelirleri halkın her kesimine yansımıyor. Nijerya’da kişi başına düşen milli gelir, Almanya’nın 15'te birini bile bulmuyor.

Oysa Asya Kaplanları’ndaki gibi kalıcı ekonomik canlanma için sağlam bir orta sınıf gerekiyor. Afrika Aslanları satın alma gücü yüksek bir orta sınıf ile toplumsal istikrarın şimdilik oldukça uzağındalar. Alman özel sektörünün Afrika koordinatörü Judith Helfmann-Hundack şunları söylüyor:

“Eğer Afrika’da endüstrileşmenin sağlanması yönünde adımlar atamazsak ve sadece hammadde ihracatı yapılmasından vazgeçilmezse, Avrupa’da yavaş, Asya’da ise hızla oluşan orta sınıf hep eksik kalacaktır. Dolayısıyla bunlar olmadan Afrika uzun vadeli ilerleme kaydedemez.“

İstihdam yaratılmalı

Kenyalı ekonomi uzmanı David Owiro da istihdamın önemine dikkat çekerek “Büyümenin öncelikle istihdam yaratması gerekiyor. İkinci olarak da geleneksel sektörlerden çıkılarak modern ekonomiye ulaşılması için ekonomik dönüşümün sağlanması gerekli” diyor.

David Owiro da endüstrileşmenin önemine dikkat çekerek pamuk ihraç etmek yerine Afrika'da tekstil üretimi yapılabilmesini, Brezilya'dan ananas suyu ithal etmek yerine de kendi meyve suyu fabrikalarını kurmaları gerektiğini dile getiriyor. Owiro böylece de insanlara istihdam olanağı sunulabileceğini ifade ediyor.