Sol Parti'den 'Salgın Günlerinde Emek Ne oluyor? Ne Yapmalı?' raporu: Emekçilere dönük politikalar hayatidir
Sol Parti, akademisyen ve sendikacılarla 'Salgın Günlerinde Emek Ne oluyor? Ne Yapmalı?' başlıklı bir rapor hazırladı. 'Salgın günlerinde ne oluyor? Ne yapmalı?' sorusuna yanıt aranan rapor, Gamze Yücesan Özdemir ve Serkan Öngel tarafından Aziz Çelik, Aziz Konukman, Bülent Bulduk, Hayri Kozanoğlu, İlknur Başer, İsmail Hakkı Tombul ve Zafer Aydın’ın katkılarıyla hazırlandı.
Raporda, "Kapitalizm ancak ve ancak güçlü bir muhalefet açığa çıktığında, geniş emekçi kesimlerin aşağıdan müdahalesiyle sosyal politika araçlarına daha etkin bir biçimde başvurma ihtiyacı duymaktadır. Dolayısıyla, emekçi kesimler açısından çalışma yaşamına dönük politika önerileri, sosyal politika önerileri ve emek mücadelesini yükseltmeye yönelik politika önerileri hayatidir" denildi.
Raporda şu önerilere yer verildi:
Çalışma yaşamına dönük politika önerileri
"Halk sağlığını hiçe sayarak üretime devam etme çabası, sokağa çıkma yasağında ihracatçıfirmaların istisna kapsamına alınması, bacaların, işçilerin tüm kaygılarına rağmen tütmesi budurumun bir sonucudur. Bu süreçte sermayenin uzun süredir hayalini kurduğu uzaktan çalışma pratikleri işçi hakları gözardı edilerek kontrolsüz bir biçimde gerçekleşmektedir. Deneme süresi, ücretsiz izin, telafi çalışması, 50 yaş üstü ve 25 yaş altı çalışanların belirli süreli iş sözleşmesiyleçalıştırılması uygulamalar, işçilerin bulaşıcı hastalık riskine karşı korumasız bırakılması,işçilerin teknoloji olanaklarını da kullanarak disiplin altına almaya yönelik girişimler budönemin emeğe yönelik kapsamlı saldırısının unsurlarıdır
"Çalışma yaşamına dönük olarak, uzaktan çalışmaya ilişkin yönetmelik çıkarılmalıdır. Çalışanlara erişememe hakkı tanınmalıdır. İş esnasında işçiyi sürekli gözetim altında tutan teknolojilere ve denetim mekanizmalarına izin verilmemelidir. Yaşamak için iş yerlerinin denetimi acildir ve sendikalar, iş yerlerinde işçi sağlığı iş güvenliği kurullarını denetim ve yönlendirme mekanizmaları olarak daha etkin kullanılmasını sağlamalıdır."
Sosyal politika önerileri
"Covid-19’un ne düzeyde bir işsizlik yaratacağı, istihdamda ne kadar düşüş yaşanacağı gerekişçiler gerekse ülke açısından en önemli sorunlardan biridir. Talepteki düşüş ve Covid-19nedeniyle alınan önlemlerle yüz binlerce iş yerinin üretimi durdu. Bu da işçiler açısından işkaybı ve işsizlik demektir. Covid-19’un yarattığı devasa ekonomik ve sosyal tahribat her geçen gün daha belirgin hale gelmektedir.
"Ev işlerinin toplumsallaşması için adımlar atılmalıdır"
"Salgın nedeniyle tüm hanelerde kadın-erkek arasında ev içi iş yükünün orantısız biçimde kadınların aleyhine artmıştır. Kadınlar açısından salgının en yıpratıcı etkileri okulların kapatılması, evin dışından hizmet alımının büyük ölçüde azalması, uyulması gereken hijyen standartları, evde hastalanan ve bakıma muhtaç birisinin bulunmasıdır. Sosyal politikalara dönük olarak herkese eğitim durumuna ve vasfına uygun, geçinebileceği bir ücretle, güvenceli iş olanağı sağlamak kamunun temel bir sorumluğu olmalıdır. Ücretsiz, nitelikli, erişilebilir bir sağlık hizmeti herkes için ayrımsız bir biçimde hayata geçirilmesi gereken temel bir haktır. Ek bütçe çıkarılmalıdır. Bütçe gelirinin vergi ayağı servet vergisinedayalı olmalıdır. Nitelikli çocuk bakım hizmetlerinin, yaşlı ve muhtaç insanlar bakım hizmetlerinin kamusal sorumluluk olarak üstlenilmesini sağlayacak yatırımlar planlanmalıdır. Ev işlerinin toplumsallaşması için adımlar atılmalıdır."
Emek mücadelesini yükseltmeye yönelik politika önerileri
"Salgın günlerinde sendikalı çalışanlar, sendikalı iş yerleri ile örgütsüz çalışanlar, örgütsüz iş yerleri arasındaki önemli farklar öne çıkmıştır. Sendikalı iş yerlerinde kısmen tedbirler alınmış olsa da bunlar işçilerin ölümüne çalıştırılmasına engel oluşturabilecek nitelikte değildir. Sendikal örgütlülüğün önündeki baraj sistemi kaldırılmalıdır. Özgür ve bağımsız toplu sözleşme hakkı tüm işçilere tanınmalıdır. Sendikasız iş yerlerinde, işçi konseyi ve/veya iş yeri temsilciliği hayata geçirilmeli, konsey ve temsilcilikler aracılığıyla iş yerlerinde denetimler sıklaştırılmalıdır."