'Son 14 yılda 2 bin 304 mahpus cezaevinde hayatını kaybetti'
Hülya Karabağlı/ ANKARA
BDP'nin cezaevinden çıkan 5 milletvekilinin hazırladığı ve Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç'a geçtiğimiz Ocak ayında sunduğu tutuklu ve hükümlüleri kapsayan 'Hasta Tutsaklar Raporu' kamuoyu ile paylaşıldı. Raporda, Adalet Bakanlığı bilgilerine yer verildi. Buna göre, 21 Mayıs 2013 itibariyle 43 hasta mahpus ile ilgili yasa kapsamında tahliye edildi. "İçlerinde yaşı 70-80 arasında olan mahpuslar da olmak üzere, felç, kanser, ameliyatlı yüzlerce kişi cezaevinde" bilgisi yer aldı.
2011 yılında 268 mahpus öldü
BDP Raporunda, Adalat Bakanlığı verilerine göre, son 14 yılda cezaevinde hayatını kaybeden mahpuslarla ilgili rakamlar dikkat çekiyor. Buna göre, 2000 yılında 193, 2001 yılında 158, 2002 yılında 89, 2003 yılında 163, 2004 yılında 54, 2005 yılında 59, 2006 yılında 157, 2007 yılında 176, 2008 yılında 211, 2009’da 196, 2010 yılında 252, 2011 yılında 268, 2012 yılında 260, 2013 yılında 68. 14 yılda 2 bin 304 hasta tutsak yaşamını yitirdi.
BDP Genel Merkezi 'Hasta Tutsaklar Raporu'nda, hastaların isimlerin ve durumları ayrıntılı bir biçimde yer alıyor. Raporu, bir süre öne cezaevinden çıkan milletvekilleri, Kemal Aktaş, Gülser Yıldırım, Selma Irmak,İbrahim Ayhan, Faysal Sarıyıldız hazırladı. .
Raporda "Hasta Tutsaklar ve Yaşadıkları Sorunlar", "Adli Tıp Kurumu ve Cumhuriyet Savcılarının Hasta Tutsaklara Yaklaşımı", "Cezaevlerinde Yaşamını Yitiren Hasta Tutsaklar", "Felçli, Hafızasını Kaybetmiş Tutsaklara 'Toplum Güvenliği İçin Tehlikeli' Raporu" ve "Hasta Tutsaklar Sorununa İlişkin Çözüm Önerilerimiz" başlıklarının yanı sıra, ağır hasta mahkumlar ve hasta mahkumlar listesi ile savcılığın Ramazan Özalp'a ilişkin verdiği kararın örneği yer almaktadır.
Hasta mahkumlar ve yaşadıkları sorunlar
Şubat 2013’te infaz kanununa "ağır hastalık veya sakatlık nedeniyle cezaevinde hayatını yalnız idame ettiremeyen ve toplum güvenliği bakımından tehlike oluşturmayacağı değerlendirilen mahkûmun cezasının iyileşinceye kadar geri bırakılacağı" hükmü eklendi. Bu doğrultuda Mayıs 2013'e kadar 460 tutuklu ve hükümlünün tahliye talebiyle başvuruda bulundu, bunlardan sadece 43 kişinin cezasının infazının geri bırakıldı ve 417 kişinin talebinin ise reddedildi. İHD verilerine göre siyasi tutsaklardan sadece 5 tahliye gerçekleşmiş olup rakam net değildir. 14 kişi ise Adli Tıp Kurumu’ndan (ATK) rapor beklerken cezaevinde hayatını kaybetti. Bugün hala 113 hasta mahkûm Adli Tıp Kurumu raporu beklemektedir. Bütün bu veriler Türkiye'deki hapishanelerde bulunan ağır hasta tutuklu ve hükümlülerin insani kriterlerden uzak, çok ağır şartlar içerisinde yaşam mücadelesi verdiklerini gözler önüne sermektedir. Bu bağlamda mevcut hali ile Türkiye hapishanelerinde bulunan ağır hastalara adeta bir insanlık dramı yaşatılmaktadır. Bu durum ne Türkiye'nin uluslararası düzeyde imzaladığı antlaşmalar ile örtüşmekte ne de demokrasi ve insan hakları ile bağdaşmaktadır.
Yapılan düzenlemeye karşın, ağır hastalık hali nedeniyle tahliye başvurusunda bulunan tutuklu ve hükümlerden sadece yüzde 9,5’inin talebine olumlu yanıt verildiği yine Adalet Bakanlığı tarafından ifade edilmiştir. Bakanlığın verdiği diğer bilgiyse, 21 Mayıs 2013 itibariyle 460 kişi başvuru yapmış olduğu halde sadece 43 kişinin yasadan faydalandığı yönündedir. Hasta mahpuslar yasal düzenlemeye rağmen hasta mahpuslar, tahliye edilmemekte, cezaevlerinin olumsuz, hijyenden, gıdadan yoksun koşullarında adeta ölüme terk edilmektedirler. Yaşanan dramın özeti budur. İçlerinde yaşı 70-80 arasında olan mahpuslar da olmak üzere, felç, kanser, ameliyatlı yüzlerce kişi cezaevlerinde ceza içinde cezaya maruz bırakılmaktadırlar.
Cezaevlerinde yaşanan bu dramı yakından takip etmek, sorunları yeniden dile getirmek ve çözüme kavuşturmak adına Barış ve Demokrasi Partisi Grubu milletvekilleri tarafından yoğun hak ihlallerinin yaşandığı cezaevleri ziyaret edilmiştir. Bu ziyaret ile birlikte tutsakların cezaevlerinde maruz kaldıkları hak ihlallerinin boyutu bir kez daha gözler önüne serilmiş, yaşananların bilinenin de ötesinde olduğu gözlenmiştir.