Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “işgal ve terör devlet” olarak nitelendirdiği İsrail’le Türkiye arasındaki dış ticaret hacminin son bir yılda yüzde 14 arttığı belirtildi.
Cumhuriyet’ten Emre Deveci’nin Ekonomi Bakanlığı’nın verilerine dayandırdığı haberine göre, AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılında 1.4 milyar dolar olan İsrail ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi, 2014 yılı itibarıyla dört katına çıkarak 5.8 milyar dolar ile zirveye ulaştı. 2016 yılında bu rakam biraz düşerek 4.3 milyar dolar olarak gerçekleşti ancak 2017’de tekrar yükselişe geçti. 2016 Ocak-Ağustos döneminde 2.8 milyar dolar olan hacim, 2017’nin aynı döneminde yaklaşık yüzde 14 artarak 3.2 milyar dolar’a ulaştı.
2009 yılında 2.6 milyar dolar olan ticaret hacmi, 2010 yılında gerçekleşen Mavi Marmara saldırısı ve sonrasındaki siyasi krize rağmen 2014’te 5.8 milyar dolar ile zirveye ulaştı.
Önceki gün Suudi yayın kuruluşu İlaf’a konuşan İsrail İstihbarat ve Nükleer Enerji Bakanı Yisrael Katz, Erdoğan’ın söylemlerinin iki ülke arasındaki ilişkileri etkilemediğini belirterek Türkiye’nin Körfez ülkelerine ihracatının yüzde 25’inin İsrail’e ait Hayfa limanı üzerinden gönderildiğini söylemişti.
Temmuz 2017’de Türkiye’ye gelen İsrail Enerji, Altyapı ve Su Kaynakları Bakanı Yuval Steinitz de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak ile doğalgaz boru hattı projesi konusunda üç tur görüşme gerçekleştirdiklerini belirtmiş ve “Görüşmeleri hızlandırmaya ve yıl sonundan önce boru hattının inşa edilmesini sağlayacak çatı anlaşmayı tamamlamaya karar verdik” demişti.
Son Kudüs krizinin, müzakerelerin sürdüğü söz konusu projeyi nasıl etkileyebileceğini enerji uzmanları Cumhuriyet’e değerlendirdi:
Dr. Filiz Katman (İstanbul Aydın Üniversitesi Enerji Politikaları ve Piyasaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü): Önceki yıllarda yaşanan yol kazalarına bakıldığında Türkiye ve İsrail ticari ilişkilerine olumsuz yansımaları olmadığı görülüyor. Yapılan açıklamalar da halihazırda etkilenmeyeceği yönünde. Burada daha çok İsrail’in Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile Doğu Akdeniz’deki rezervler hususunda yürüttüğü süreç etkili olabilir.
Dr. Volkan Ediger (Kadir Has Üniversitesi Enerji ve Sürdürülebilir Kalkınma Merkezi Direktörü): Etkileyeceğini sanmıyorum. Mavi Marmara bile etkilemedi. İsrail, Güney Kıbrıs ve Yunanistan ile gaz anlaşması imzaladı. Türkiye ile de görüşüyor. Farklı seçenekleri masada tutuyor. Yunanistan üzerinden giderse maliyet yüksek, Türkiye daha avantajlı. Ancak İsrail’in ne kadar gazı olduğu henüz net değil.