Son SSCB lideri Gorbaçov: Küreselleşmiş dünya neden daha iyi bir dünya olamadı?

1991'de yıkılan SSCB'nin (Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği) son lideri Mihail Gorbaçov, mevcut küresel siyasi sisteme sert eleştiriler yöneltti. İngiliz Daily Telegraph gazetesi bugün Rusya'yla ilgili yazıların yer aldığı, 'Manşetlerin Ötesindeki Rusya' adlı bir özel ek yayımladı.

Rus Rossiykaya Gazeta gazetesinin hazırladığı ekin manşetinde Mihail Gorbaçov'un bir yazısı yer aldı.

'Nerede hata yapıldı?'

Gorbaçov yazıda kendisi dahil bazı siyasetçilerin Soğuk Savaş dönemini bitirdiğini, Doğu ile Batı arasında iyi bir ilişki kurulması hedeflerininse bugün hayata geçmediğini belirtiyor ve "Neden" sorusuna yanıt arıyor.

Gorbaçov yazının basında özetle şu görüşleri aktarıyor:

"Küreselleşmiş dünya 21. Yüzyıl'da, nereye gidiyor? Bugün insanlar bu soruyu git gide artan bir kaygıyla soruyor. Ben, onlardan biriyim. 1974-1992 yılları arasında Almanya'da dışişleri bakanlığı ve başbakan yardımcılığı yapan arkadaşım Hans-Dietrich Genscher ile sık sık şu soruyu soruyoruz: Yanlış giden neydi?

"Ortak çabaları Soğuk Savaş'ın sonlandırılmasına katkı yapan bir siyasetçiler kuşağı olarak bizim kuşağımız, görevini yerine getirdi. Ancak sonrasında, bugünün dünyası neden huzursuz, adaletsiz ve askerileşmiş durumda?

'Soğuk Savaş'ta Batı'nın zaferini ilan edenler sorumlular'

"Küresel çatışmanın sonlanması ve başta bilgiyle olmak üzere yeni teknolojilerin yarattığı eşi benzeri görülmemiş imkânların dünyaya yeni bir nefes vermesi, her bireyin hayatını iyileştirmesi gerekiyor gibi görünmüştü.

"Ancak gerçek farklı sonuç verdi. Bunun ise kolay bir açıklaması yok.”

Gorbaçov bu konuda asıl olarak Batı'daki bazı siyasetçileri suçluyor:

"Soğuk Savaş'ta Batı'nın zaferini ilan edenler, yeni ve adil bir güvenlik sistemi kurmayı reddedenler, günümüz dünyasının durumunun sorumluluğunun büyük bölümünü taşımaktadır."

'Küresel dünyaya yönetim kuralları ve yeni bir ahlâk gerekiyor'

Eski SSCB lideri "Ancak sorun sadece bu değil" diyor ve ekliyor:

"Yeni, küreselleşmiş dünya hâlâ anlaşılmadı ve yorumlanmadı. Yeni yönetim kuralları ve yeni bir ahlâk gerekiyor. Ancak görünen o ki, dünya liderleri bunu kavrayamıyor. Günümüzün 'küresel dertlerinin' ana nedeninin burada yattığını düşünüyorum."

'İnsanların hem uluslararası alandaki gelişmeler hem de kendi hayatlarıyla ilgili kaygı duyduğunu, en gelişmiş ülkelerde dahi insanların yaşamlarından memnuniyetsiz olduklarını ifade ettiklerini' yazıyor Gorbaçov.

'Mali yapılar küreselleşmeden faydalandı'

Gorbaçov liderler gibi finansal yapıları da eleştiriyor:

"Bununla birlikte sorumsuz mali yapılar, küreselleşmeye iyi uyum sağladı ve bundan faydalandı. Bu yapılar sabun köpüklerine hava üfledi ve havadan milyarlarca dolar kazandı. Bu milyarlar, onları vergiden saklayan dar bir çevrede yer buldu. Daha yeni bunun örneklerini gördük. Ve bu, buzdağının sadece görünen kısmıydı."

Gorbaçov küreselleşmiş dünyada şu grupların kendilerini çok rahat hissettiklerini belirtiyor:

"Organize suç yapıları, uyuşturucu satıcıları, silah tacirleri, büyük göçmen akışlarından faydalanan gruplar, siber suçlular ve en önemlisi de teröristler."

'Zengin ile fakir arasındaki uçurum artıyor'

Dünya siyasetinin bu sorunlara çözüm bulamadığını belirten Gorbaçov, dünyanın gündeminde olması gereken sorunlarla ilgili şunları yazıyor:

Gorbaçov'a göre Ukrayna krizi de diyalogla çözülmesi. Eski lider, ABD Başkanı Barack Obama ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e bir araya gelip bu konuyu tartışma çağrısı yapıyor.

Gorbaçov yazısında sorunların çözümü için bunların küresel bağlamda ele alınmasının şart olduğunu savunuyor.

Ona göre günümüz siyasetinin ihtiyaç duyduğu şeylerden bir diğeri ise 'yeni bir siyasi ahlâkın oluşması'.

'Batı Rusya'yı izole etme girişimlerinden vazgeçmeli'

Gorbaçov yazısının son bölümünde Batı ile Rusya arasındaki gerilimde diyalog ve güven için şu anda asıl olarak Batı'nın adım atması gerektiğini savunuyor:

"Küresel krizin üstesinden gelinmesinde Rusya'nın pozitif ve önemli bir role sahip olabileceği ve olması gerektiğine dair ikna olmuş durumdayım. Şimdi, Batı'nın Rusya'yı izole etme girişimlerinden vazgeçmesi zamanı.

"Bu, hiçbir zaman sonuç üretmedi. Kişisel yaptırımlar da hiçbir zaman meyve vermedi. Öncelikle bunların kaldırılması gerekiyor. Aksi takdirde diyalog olmaz, güveni inşa etmek için şans olmaz.

"Hiç kimse Rusya'nın, karşılaştığı ekonomik zorluklardan sonra dünyada ikincil bir rolü kabul edeceğini beklememeli."

"Bu arada yeni bir silah yarışı raundu başladı, ekolojik kriz kötüye gidiyor, zengin ve fakir ülkeler arasındaki uçurum da, ülkelerin içinde zenginler ve fakirler arasındaki uçurum da açılıyor. Bunlar dünyanın gündeminin tepesinde olması gereken sorumlar. Ancak çözülmüyorlar."

Gorbaçov, bunları çözebilecek BM ve G 20 gibi yapılarınsa hep geç kaldığını, geriden geldiğini yazıyor ve "Hem uluslararası hem ulusal çapta bir liderlik kriziyle karşı karşıyayız" diyor.

Son dönemdeki olumlu gelişmelerle ilgili olarak Suriye'de diyalogun başlamasını örnek gösteriyor Gorbaçov ve bunun şimdiden Rusya ve Batı arasındaki gerilimi azaltmaya yardımcı olduğunu belirtiyor.