Son yağmurların barajlara faydası oldu mu?
Türkiye genelindeki kuraklık tehlikesi, İstanbul’da yaşayan vatandaşları da endişelendiriyor. Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, “Yaz aylarında İstanbul'da su kesintisi yaşanmayacak.” diye konuşsa da barajlardaki doluluk oranı yüzde 30’lara geriledi. Hafta sonu yağan yağmurlar da barajlarda su oranını yükseltemedi.
Erhan Çaçan'ın Zaman gazetesinde yer alan haberine göre, Türkiye'nin uzun süredir yağış almaması kuraklıkla ilgili endişeleri büyüttü. Ülke genelinde yağışlar önceki yıllara göre yüzde 37; 2013'e göre ise yüzde 47 oranında azaldı. Orman ve Su İşleri Bakanlığı verilerinde barajlardaki doluluk oranı bir önceki yıla göre Ankara'da yüzde 30'dan yüzde 24'e, Bursa'da yüzde 54'ten yüzde 40'a kadar geriledi. İzmir'de ise önceki yıla oranla bir azalma görülmedi. Ancak en büyük sıkıntı, Türkiye nüfusunun dörtte birini barındıran İstanbul'da yaşanıyor. Geçen yıl şubat ayında etrafındaki tel örgüler ve yol kenarına kadar dolu olan Sazlıdere içme suyu barajının suyu, büyük ölçüde azaldı. Pabuçdere'de neredeyse sıfırlandı. Hafta sonu İstanbul'da görülen sağanak yağış da büyük bir etki göstermedi. Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nden yapılan açıklamada, sıcaklıkların hafta başından itibaren iç ve batı bölgelerimizde tekrar hissedilir derecede artacağı ve hafta boyunca mevsim normallerinin 5 ila 10 derece üzerinde seyredeceği tahmin ediliyor. Bu arada Küçükçekmece Gölü'nün kirlilik sebebiyle su havzası olmaktan çıkarılması, içme suyunun yüzde 40'ını karşılayan Ömerli Barajı havzasına Sultanbeyli gibi semtlerin kurulması gibi sorunlar İstanbulluları endişelendiriyor. Ayrıca planlanan 3. havalimanı Çevresel Etki Değerlendirme Raporu'na göre, projenin Terkos Gölü, Alibeyköy ve Sazlıbosna Barajı'na ulaşan su kaynaklarını azaltacağı ve kirleteceği belirtiliyor.
Kuraklık müdahale planları yapılmalı
İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisliği ve Afet Yönetim Merkezi'nden Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Yağan yağmurların barajlara akması için toprağın suya doyması lazım. Kuraklıktan dolayı toprağın su ihtiyacı azaldığından kısa süreli yağmur suları barajlara ulaşmıyor.” dedi. Esas sorunun kar yağışında olduğunu kaydeden Kadıoğlu, barajların kar sularıyla dolduğunu vurguladı. Barajlardaki yüzde 30'luk su oranına da dikkat çeken Kadıoğlu, “Dünyanın birçok şehrinde ‘kuraklık müdahale planları' var. Her bir şehirde meteoroloji mühendisleri çalışır; o şehrin su kaynaklarına ait akarsu ve göllerde su seviyeleri, akış, buharlaşma, toprak nem ve yağışları takip ederler. Ancak Türkiye'de maalesef böyle bir alışkanlık yok.” şeklinde konuştu.
Türkiye'de su yönetiminin tek elden idare edilmediğini de vurgulayan Kadıoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “43 ayrı kamu kurumunun yetki sahibi ve su yönetimi tek elden idare edilmiyor. Kuraklık, ortaya çıkınca ancak fark edilebiliyor. Meteoroloji mühendislerinin bulunmadığı büyükşehir belediyelerinde su bütçesi yapılmıyor, bu yüzden açık verildiği zaman hangi önlemlerin alınacağı bilinmiyor. Bu önlemler, ancak kuraklık mücadele planlarıyla belirlenebilir. Örneğin, İstanbul'da barajlarda yüzde 10'luk bir açık olduğunda bu açığın giderilmesi için bir plana ihtiyaç var. Ancak maalesef risk yönetimi konusunda ihmaller var.”
Barajlar bitişe gidiyor
15 Şubat itibarıyla barajlardaki doluluk oranları İSKİ rakamlarına göre şöyle: Ömerli yüzde 42,3, Pabuçdere yüzde 0,24, Sazlıdere yüzde 17,15, Büyükçekmece yüzde 29,6, Alibeyköy yüzde 20,99, Terkos yüzde 40,99, Kazandere yüzde 15,62, Elmalı yüzde 6,21, Darlık yüzde 30,37.