Sözcü yazarı Toker: İran gazındaki kesinti tek gerekçe gibi sunularak, politik yanlışların, hatalı tercihlerin üzeri örtülmek isteniyor
Sözcü gazetesi yazarı Çiğdem Toker, İran'dan gelen doğalgazın kesintiye uğraması sonucu sanayide uygulanan gaz kesintilerine ilişkin olarak "İran gazındaki kesinti, neredeyse tek gerekçe gibi sunularak, tedarik yönetimi sorununun, politik yanlışların, hatalı tercihlerin üzeri örtülmek isteniyor" ifadelerini kullandı.
Toker, enerji uzmanlarıyla yaptığı görüşmeler sonrası sorunun kaynağına ilişkin genel çerçeveyi köşesinde şöyle aktardı:
" - Türkiye'nin Azeri Şahdeniz 1 kontratı 2021 Nisan'ında sona erdi. Miktarı 6.6 milyar metreküptü. Aynı dönemde Türkiye'nin Nijerya ile yıllar önce imzalamış olduğu yıllık 1 milyar metreküp ile Rus Batı Hattı ile yapmış olduğu yıllık 4 milyar metreküplük kontratlar da sona erdi.
- Bu kontratlardan boşalan doğalgaz açığı, spot piyasalardan LNG, yani sıvılaştırılmış doğalgaz ile kapatıldı. Ancak çok yüksek faturalar ödendi, diğer yandan tıpkı Merkez Bankası'nın rezervleri gibi, stratejik önem taşıyan depolama tesislerindeki doğalgaz kullanıldı.
- Azerbaycan'dan gelen TANAP hattıyla taşınan 16 milyar metreküp gazın sadece 6 milyar metreküpü Türkiye'ye satılıyor. 10 milyar metreküp Avrupa'ya gidiyor. Zamanında 16 milyar metreküp TANAP hattı gazının tamamının Türkiye tarafından satın alınma önerisi gündeme gelmiş ancak kabul edilmemiş. Bu tercih kullanılsaydı Türkiye'nin fiyat belirlemede söz sahibi olabileceği belirtiliyor.
- BOTAŞ, 2017 yılında Türkiye Varlık Fonu bünyesine alındı. 2018 yılından bu yana zararda. Bu köklü ve stratejik kuruluşun 2021 yılı zararı 60 milyar TL'ye ulaştı.) Türkiye'de konut sektörüne verilen doğalgazın sübvanse edildiği de biliniyor.
Özel sektör, üretim için ihtiyaç duyduğu doğalgazı kendisi getirmek ithal etmek istiyor. Özellikle büyük sanayi kuruluşları, ikili anlaşmalarla LNG getirmek istiyor. Ancak Enerji Bakanlığı'na birçok kez iletilen bu öneri kabul edilmiyor. Öte yandan kabul edilse dahi gemilerle getirilecek LNG'nin boşaltımı için de teknik altyapı ve şartların uygun olmadığı ifade ediliyor."