Sudan'da darbe: Dünya Bankası, ülkeye yönelik yardımları askıya aldı
Dünya Bankası, sivil hükümete karşı gerçekleştirilen askeri darbenin ardından Sudan'a yönelik yardımlarını askıya aldı.
Ordu tarafından gerçekleştirilen darbe ile birlikte Pazartesi günü siyasi liderler gözaltına alındı, ardından da ülke çapında protesto gösterileri gerçekleştirildi. Uluslarası toplumdan darbeye yönelik kınamalar geldi.
Afrika Birliği, Sudan'ın üyeliğini, ülkede sivilerin öncülüğünde bir geçiş hükümeti kurulana dek askıya aldığını duyurdu. Yapılan açıklamada, darbenin Sudan Anayasası'na aykırı olduğu belirtildi.
ABD de 700 milyon dolarlık yardım paketini dondurdu.
Ülkenin ekonomik olarak yeniden ayağa kalkmaya başladığı bir zamanda maddi yardımlardaki ani kesintinin büyük maddi sonuçlara neden olması muhtemel.
Dünya Bankası ve Afrika Birliği'nin attığı adımlar, darbenin lideri General Abdel Fattah el-Burhan'a sivil hükümeti eski durumuna getirmesi için daha fazla baskı amacı taşıyor.
Ülkede olağanüstü hal ilan edildiğini açıklayan el-Burhan, seçimlerin Temmuz 2023'te yapılacağını duyurdu ve Sudan'ın imzaladığı uluslararası anlaşmalara sadık olduğunu vurguladı.
Sudan'ı seçime kadar bağımsız bir hükümetin yöneteceğini belirten el-Burhan, "Sivil yönetime seçilene dek ordu demokrasiye geçiş sürecini yönetmeyi sürdürecek" dedi.
El-Burhan, siyasetçiler arasındaki mücadelenin ve bazı siyasetçilerin halkı şiddete teşvik etmesinin orduyu harekete geçmek zorunda bıraktığını savundu.
Sokak protestoları devam ediyor
Devlet medyası Çarşamba günü geç saatlerde altı Sudan büyükelçisinin ordu tarafından görevlerinden alındığı bildirdi. Geri çekilen büyükelçiler arasında ülkenin, darbeyi kınamış olan ABD, Avrupa Birliği ve Çin'deki temsilcileri de vardı.
Sokak protestoları üçüncü gününde de devam etti.
Askerlerin kalabalığa ateş açması sonucu en az 10 kişi öldü.
Askeri birliklerin başkent Hartum'da protestoları örgütleyenleri ev ev dolaşarak gözaltına aldığı bildirildi.
Sendikalar, gösterilere bugünden itibaren doktorların ve petrol sektörü çalışanlarının da katıldığını açıkladı.
Dünya Bankası Başkanı David Malpass yardımlarla ilgili yaptığı açıklamada, "Sudan'daki son olaylardan büyük endişe duyuyorum ve bunun ülkenin sosyal ve ekonomik toparlanması ve kalkınması üzerinde yaratabileceği çarpıcı etkiden korkuyorum" dedi.
Mart ayında borçlarını temizlemesinin ardından Sudan, yaklaşık 30 yıl sonra ilk kez Dünya Bankası'ndan milyarlarca dolarlık hibeye erişebildi. Malpass o dönem yaptığı açıklamada yıllarca derin bir kriz yaşayan ülkenin bir miktar ekonomik ilerleme kaydettiğini söyledi.
Darbeciler tarafından devrilen Başbakan Abdalla Hamduk'un daha önce aktardığı bilgilere göre Dünya Bankası, tarım, ulaşım, sağlık ve eğitim gibi alanlarda Sudan'a yaklaşık 3 milyar dolarlık yardımda bulundu.
Geçen ay Dünya Bankası'na yaptığı bir konuşmada Hamduk, finansman değişikliklerin ülke ekonomisinin istikrara kavuşma belirtileri göstermeye başlamasıyla "meyvelerini vermeye başladığını" söyledi.
Şimdi ise bu yine risk altında.
- Sudan'da darbe: Geçici yönetim feshedildi, OHAL ilan edildi
- Afrika'da askeri müdahaleler neden artıyor?
Analiz
Anne Soy - Kıdemli Afrika muhabiri
Sudan ekonomisi uzun zamandır zor durumda. Halkın bu sebeple daha fazla acı çekmesi muhtemel.
Ekmek kıtlığı ve temel ticari ürün fiyatlarının hızlı bir şekilde yükselmesi, kitlesel protestolara ve iki yıl önce de Ömer El Beşir'in devrilmesine neden oldu.
El Beşir'in yönetimi altında Sudan, Batı'da dışlanmış bir ülke konumundaydı. El Beşir sonrasındaki hükümet ise fon sağlamak için uluslararası ilişkileri yeniden tesis etmeye çalıştı. Bunların çoğu şimdi kaybedilirken Sudan'ın ekonomik toparlanması da tehdit altında.
Darbe liderlerinin bazı Arap Birliği devletlerinin desteğini aldığı yönünde iddialar ortaya atıldı. Ancak uluslararası baskının artmasıyla darbecilerin manevra alanı da daralıyor.
ABD, Sudan'daki durum hakkında Körfez ülkeleriyle görüşmelerde bulunduğunu söyledi. Afrika Birliği'nin askıya alma kararı da generallerin yalnızlığını artırıyor.