Suriye kökenli seçmen kime oy verecek?
Burcu Karakaş
Haziran ayında seçime gitmeye hazırlanan Türkiye, İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'nün sitesinde yer alan verilere göre, "geçici koruma” altında 3 milyon 593 bin Suriyeli göçmeni misafir ediyor. Savaştan kaçarak Türkiye'ye sığınan Suriyeliler arasında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı edinerek oy kullanacak olanlar da var. 2011 yılından bu yana yaklaşık 40 bin Suriyelinin Türk vatandaşlığına geçtiği tahmin ediliyor. 24 Haziran seçimlerinde kaçının oy kullanabileceği konusunda ise kesin veriler yok.
Ahmad Basha, yeni seçmenlerden biri... 27 yaşındaki Basha, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını altı ay önce almış. Suriye'den ise dört sene önce Türkiye'ye göç etmek zorunda kalmış. Haziran seçimlerinde kime oy vereceğini sorduğumda duraksamadan, "Erdoğan” diyor. AKP dışındaki diğer siyasi partilerin Suriyeli mültecilerden hoşlanmadığı görüşünde. Türkiye'deki Suriyelilerin seçimden beklentisinin ne olduğu konusunda ise, "Bütün Suriyelilerin tek beklentisi Erdoğan'ın kazanması” yorumunu yapıyor.
"Ülkemdeki karmaşada mevcut iktidarın da payı var"
Şam'dan kaçarak Lübnan üzerinden Türkiye'ye sığınan 22 yaşındaki üniversite öğrencisi Asmaa ise hangi partiye oy vereceğine henüz karar verememiş. İstanbul Üniversitesi’nde okuyan genç kadın, altı senedir İstanbul’da yaşıyor. İYİ Parti için "Onlara sırf ne yapacaklarını görmek için bir şans vermeye değeceğini düşünüyorum” diyor. Asmaa, Türkiye'de siyasi açıdan yeteri kadar temsil edilmediğini düşünüyor ve aslında hiçbir siyasi partinin de ideolojisine yakın olduğu görüşünde değil. "Suriyelilerin Erdoğan'a oy vereceğinin konuşulduğunu duyuyorum ve bu beni biraz hayal kırıklığına uğratıyor. Oy vereceklere ülkemizdeki karmaşık durumda mevcut iktidarın da payının olduğunu anlatasım var” diyor.
Türkiye'de yaşayan Suriyelilerin siyasi yaşama katılımının kolay olmadığını düşünen Asmaa, kendi ülkelerinde seçim konusunda demokratik bir deneyime sahip olmadıklarını dile getirerek, "Bu açıdan Suriyelilerin siyasete aktif katılımlarını görmek ilginç olacak” diye konuşuyor.
"Milliyetçi olmasa Akşener'e oy veririm”
İstanbul'da yaşayan ve bir ay önce Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına geçen Hasan da Şam'dan gelmiş. Vatandaşlık başvurusunu yaklaşık bir sene önce yapmış. 2012 yılından beri İstanbul’da yaşayan genç adama göre Suriyelilerin seçimden kendi paylarına pek bir beklentileri yok. "Ancak Suriyelilere verdiği destek nedeniyle daha çok AKP'nin kazanmasını istiyorlar” diyor. Diğer siyasi partilerin ise Suriyelileri evlerine göndermekle tehdit ettiklerini de ayrıca ekliyor.
26 yaşındaki Hasan, içine sinerek oy vereceği bir cumhurbaşkanı adayı olmadığını söylüyor. Kendisi henüz karar vermemiş. Fakat gülerek, "Milliyetçi olmasa Meral Akşener'e oy verebilirdim çünkü bir feministim” diyor.
AKP'den aday: Biz Osmanlı torunuyuz
Bu seçim dönemi oy kullanacak Suriyeliler olduğu gibi aday olan isimler de var. AKP'den aday olan Türkmen kökenli iş adamı Muhammed Erdoğan, AKP tarafından Bursa 1. bölgeden 9. sırada aday gösterildi. İnşaat ve turizm alanında yatırımları bulunan 34 yaşındaki Erdoğan, Şam Üniversitesi'nde iç mimarlık bölümünü bitirmiş. Cumhurbaşkanı Erdoğan'a sevgisi nedeniyle Türkiye'ye yerleştikten sonra "Erşahuni” soyadını değiştirmiş. Üç çocuğu da Türkiye'de doğmuş. Savaş mağduru olmadığını özellikle vurguluyor. "Suriye kimliğiyle konuşmuyorum, ben Türk vatandaşıyım” diyor.
DW Türkçe'ye konuşan Muhammed Erdoğan, "Suriye” kelimesinin kullanılmasından da rahatsızlık duyuyor ve "Biz Osmanlı'dan geldik, Osmanlı torunuyuz” diyor. Erdoğan'ın şirketleri 2007 yılında Türkiye'de faaliyet göstermeye başlamış ve aynı sene Türkiye'ye yerleşmiş. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığını beş yıl önce edinmiş. Neden aday olmak istediği sorusunu, "Hizmet için, Türkiye için” sözleriyle açıklıyor. "Elhamdülillah Müslümanım. Ne mutlu Türkiye, vatanım Türkiye” ifadelerini kullanan Muhammed Erdoğan, Suriyeli göçmenlerin durumu konusunda yorum yapmak istemeyerek bu meselenin devletin takdirinde olduğunu söylüyor.
"Göçmenler seçim konusu bile değil”
Türk-Alman Üniversitesi Göç ve Uyum Uygulama ve Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Murat Erdoğan, üç milyonu aşkın Suriyeli göçmenin bulunduğu bir ülkede göçmen meselesinin siyasi partiler tarafından seçim kampanyalarında konu edilmemesini tuhaf buluyor. Türkiye'de oy kullanma hakkına sahip Suriyelilerin seçim sonucuna etki edecek sayıda olmadığını vurgulayan Erdoğan, "Ancak şaşırtıcı olan şey, birçok ülkede seçimlerde mülteciler birinci konu olurken Türkiye'de değiller. Bu bile bana toplumun mültecilere olan kredisini, onları dert haline getirmediğini gösteriyor” diyor.
"Suriyeliler Barometresi” kitabının yazarı Erdoğan, "Türkiye'de Suriyeli olsam hiç kuşku yok ki şu anki iktidarın devamını tercih ederim” diyerek AKP iktidarının ülkelerinden kaçmak zorunda kalan Suriyelilere yönelik gayet ılımlı bir politika izlediğini dile getiriyor. İktidar politikalarının mülteci dostu olduğunu ifade ederek, "Bu durumda mülteci neden tedirginliği tercih etsin ki?” diye ekliyor. Murat Erdoğan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Afrin'e yönelik askeri operasyonu sırasında Suriyelilerin ülkelerine geri gönderileceği yönünde açıklamaları sonrası göçmenlere yönelik tansiyonun düştüğü kanaatinde.