Suriye'de ateşkes yürürlükte, Esed sözünde duracak mı?
Suriye'de bir yılı aşkın süredir devam eden şiddeti son vermeye yönelik ateşkes bu sabah 06.00'da yürürlüğe girdi. Ateşkesin ilk saatlerinde durumun sakin olduğu, haftalardır Humus, Hama, İdlib kentlerini sarsan silah seslerinin sustuğu bildiriliyor.
Suriye hükümeti, dün ateşkese uyacağını ilan etmiş, ancak 'silahlı terör örgütleri'nin saldırılarına karşılık verme hakkını saklı tuttuğunu kaydetmişti. Hükümet aleyhtarı gruplar Esed yönetiminin sözlerinde ne derece samimi olduğunu sorguluyor.
Suriye Ulusal Konseyi yönetimi zaman kazanmaya çalışmakla suçluyor. Ancak muhalif gruplar hükümet kent ve kasabalardan ağır silah ve tanklarını çekerse, kendilerinin de silah bırakacağını söylüyor. Gece boyu durum değerlendirmesini sürdüren Batılı ülkeler de Suriye'nin ateşkese uyup uymayacağı konusunda şüpheciydi.
Suriye'nin müttefikleri ise isyancı grupların da saldırılarını durdurması gerektiğinin altını çiziyor.
Annan iyimser
Ateşkes anlaşmasının mimarı olan BM ve Arap Birliği'nin özel elçisi Kofi Annan, dün Şam yönetiminden ateşkese uyacağına dair yeni güvenceler aldığını açıklamıştı.
Annan, dün Suriye'nin bölgedeki müttefiklerinden İran'daki temasları sırasında Dışişleri Bakanı Ali Ekber Salihi ile görüştü ve destek istedi. Bölgenin "bir şoka daha dayanamayacağını" söyleyen Annan, Suriye'de yapılacak yanlış hesap ve hataların "tahayyül edilemez sonuçları" olacağını belirtti. Salihi ise "Barış planı bu yaklaşımı sürdürdükçe, İran da destek verecektir" dedi.
Kofi Annan'ın altı maddelik planı ateşkesin iki gün önce başlamasını ve bugünden itibaren tam olarak uygulanmasını öngörüyordu. Ancak ilk aşama geçildiğinde Suriye ordusunun operasyonlarını sürdürmesi ateşkes girişimlerinin başarısı konusunda karamsarlık yarattı. Planın sonraki aşamaları ise muhaliflerle masaya oturulmasını öngörüyor.
Suriye'deki şiddetin hafta başında Lübnan ve Türkiye sınırına da yayılması kaygıları şiddetlendirmişti. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Çin ziyareti sırasında bu konuda ne yapacağını soran gazetecilere "Şimdi başka ülkeler uluslararası siyasette, hukukta ne yaptıysalar tabii ki Türkiye de sonunda onu yapacaktır. Bu bize uluslararası hukukun da tanıdığı haktır." diye yanıt verdi.
Erdoğan "Türkiye bir yerlere zorlanıyor, taşınıyor kaygısı taşıyor musunuz?" sorusunu ise şöyle yanıtladı: "Bunu taşınıyor şeklinde mi değerlendirelim yoksa sınırımızda olan olay sebebiyle bize düşen insani bir görevin yerine getirilmesi olarak mı değerlendirelim. Bazen öyle şeyler olur ki planda yoktur, hesapta yoktur ama bu sizin başınıza kalabilir. Bunu elinizde bulabilirsiniz. Yani Suriye'de bu olayı ben böyle görmek istiyorum."
Başbakan, sınırda tampon bölge ilan edilip edilmeyeceği şeklinde bir soruyu ise "Şudur, budur kesin bir şey söyleyemem. Dedik ya masaya yatıracağız. En isabetli, en uygun olanı neyse oradan farklı olanına gitme gibi bir adımımız olacaktır. Farklıdan kastım da düşünmek istemediğimizdir, oraya gitmektir. Ama bizi buna zorlarsa Suriye rejimi zorlar." diye yanıtladı.
Annan Planı neler içeriyor?