'Suriyeli kadınlar satılıyor'
Savaş nedeniyle komşu ülkelere sığınan Suriyeli mülteci kadınlar evlilik için satılıyor. Savaştan önce Humus'taki komşusuna aşıkmış: "20 yaşındaydı ve bir gün onunla evlenmeyi düşlüyordum. Sevmediğim biriyle evleneceğim hiç aklıma gelmemişti. Ama ailem ve ben Amman'a geldiğimizden bu yana zor günler geçirdik."
18 yaşında olduğunu söylüyor ama çok daha küçük görünüyor. Suudi Arabistanlı 50 yaşındaki bir adamdan yeni boşanmış. Aileye ödenen 3100 dolar karşılığında yapılan evlilik bir hafta sürmüş.
"Amman'da kocamla yaşadım. Ama mutlu bir evlilik değildi. Bana hizmetçi muamelesi yaptı, eşi olarak saygı göstermedi. Sert davrandı. Boşandığıma sevindim" diyor.
İri, mavi gözleri evliliğinden bahsederken yaşla doluyor.
"Aileme yardım etmek için evliliğe peki dedim. Nişanlandığımda çok ağladım. Bir daha para için evlenmem. İlerde kendi yaşımda Suriyeli bir gençle evlenmeyi umuyorum" diye konuşuyor.
Para için seks
BM Mülteci Kurumu UNHCR'in Ürdün temsilcisi Andrew Harper, ülkedeki yaklaşık 500.000 Suriyeli mülteciden bir kısmının çaresizlikten bu tür yollara başvurmasından kaygılı.
"İhtiyacı olanlara yeteri kadar yardım veremiyoruz. Mültecilerin büyük çoğunluğu da kadın ve çocuklar. Çoğu işe gitmeye alışık değil. Bu durumda, geçinmek için seks bir seçenek haline geliyor" diyor.
Amman'ın merkezindeki UNHCR ofisi önünde, yardım için kayıt yaptırmaya gelen yeni mülteciler uzun kuyruklar oluşturuyor.
Harper, mülteci kurumunun küçük yaşta kızlarını evlendirmeye çalışan bazı ailelere müdahale ettiğini söylüyor.
"Mülteci kadınlara göz koyulmasından daha iğrenç bir şey düşünemiyorum" diyor, "Buna tecavüz diyebilirsiniz, fuhuş diyebilirsiniz, ama en zayıf durumdakilerin istismarıdır."
"Ürdün hükümeti ve halkı elinden geleni yapıyor, ama insanlar yoksul. Ailelerin de istediğini sanmadığım bu tür yollara başvurmamaları için daha fazla kaynak bulmamız gerekiyor."
Körfez ülkelerinden erkeklerle Suriyeli kızlar arasındaki kısa süreli nikahların savaştan önce başladığı söyleniyor. Ancak Kazal'ın, kendi gibi çarşaflı olan annesi Manal, "Geçmişte asla böyle bir şeyi düşünmezdim" diyor.
Manal, "Burada yaşam çok zor. Çok az yardım alıyoruz. Her gün çok süt içen bir bebeğimiz var, kirayı da ödeyemiyoruz. Bu yüzden ailenin diğer üyelerine yardım için Kazal'ı feda etmek zorunda kaldım" diye konuşuyor.
Manal evliliğin Amman merkezli Kitab-ül Sunna adında, mültecilere para, gıda ve ilaç yardımı yapan hükümet dışı bir kuruluş tarafından ayarlandığını söylüyor.
Kuruluşun gelir kaynağı, Arap dünyasından gelen bireysel bağışlar.
Manal, "Yardım istemeye gittiğimde kızımı görmek istediler. Ona koca bulacaklarını söylediler" diyor.
Suriyeli çöpçatan
Kitab-ül Sunna'nın müdürü Zayed Hamad, bazen Suriyeli kadınlarla evlenmek isteyen erkeklerin kendisine başvurduğunu söylüyor.
"18 yaşından büyük kızlar istiyorlar. Amaçları bu kadınlara, özelikle de kocaları Suriye'de şehit olanlara yardım etmek. Arap erkekleri Suriyeli kadınların iyi ev hanımı olduğuna inanıyor ve onları güzel buluyor. Bu nedenle Suriyeli bir kadınla evlenmek arzu edilen bir durum" dedi.
Um Mazed, 28 yaşında Humuslu bir mülteci. Suriyeli kızlarla Arap erkekleri arasında çöpçatanlık yaparak para kazanmaya başlamış.
Küf tutmuş pis bir odada, muhtemel gelin ve damat adaylarından gelen telefonlara bakıyor.
"Erkekler genelde 50 ile 80 yaşları arasında. Beyaz tenli, mavi ya da yeşil gözlü kızlar istiyorlar. Kızların çok genç olmasını, 16 yaşından büyük olmamasını şart koşuyorlar" diyor.
Um Mazed, bu adamlara 100'den fazla Suriyeli kız bulmuş. Tanıştırmak için 70 dolar, evlilik olursa yaklaşık 310 dolar alıyor.
"Bu evlilikler kısa sürüyorsa benim sorunum değil, ben sadece çöpçatanım. Bana göre fuhuş değil, çünkü gelinle damat bir sözleşmeye imza koyuyor" diye konuşuyor.
Um Arapça anne demek. Yani Mazed'in annesi. Mazed de onun üç çocuğundan biri.
Geçim kaynağından utandığı için gerçek adını açıklamıyor, ama başka seçeneği olmadığını söylüyor.
"Verilen yardımlar bu kadar azken, nasıl yaşayacağız ki" diyor, "Kiramızı nasıl ödeyeceğiz? Doğru dürüst yaşayacak kadar yardım almıyoruz. Onun için bu işi yapıyorum. Ailemi ve kendimi kurtarmak için."
BBC Türkçe