Suudi medya kuruluşu MBC'nin dizi yasağı 'Türkiye karşıtlığını körükledi'

Dubai merkezli Suudi medya grubu MBC'nin Türk dizilerinin programlarının tamamından kaldırma kararı, Arap dünyasının bu dizilere duyduğu hayranlık göz önüne alındığında şaşırtıcı bir karar.

'Gümüş' gibi Türk dizilerini Arap izleyicilerin ekranlarına getiren MBC ve programları, Türkiye'nin Orta Doğu'daki yumuşak gücü için bir araç olarak görülüyor. Bazı kesimlerin fazla liberal bulduğu yaşam tarzları ve kadın karakterler tasvir eden diziler, muhafazakar kesimden tepki görüyor.

Sosyal medyada hareketlenen bu tartışma, Türkiye ve bölge ülkeleri arasındaki ilişkilerin hangi noktada olduğuna da ışık tutuyor.

Suudi Arabistan'daki tartışmalar buna en açık örnek: Arap hayranları arasında dizilerin kaldırılması sonrası yas tutanlar da var, kararı övenler de.

Kararın ardından Twitter'da en çok kullanılan etiketlerden biri "Türk dizilerinin kaldırılması" oldu. Sadece Suudi Arabistan'da bu etiketle 27000'den fazla paylaşım yapıldı.

Twitter'da bazı Suudiler, MBC'nin kararında geç bile kaldığını, Türk dizilerinin Suudi izleyiciler için uygun olmadığını savundu.

Bazılarıysa özellikle Osmanlı tarihini arka planına alan dizilere ateş püskürdü. Bir kullanıcı Türkiye'yi "sömürge tarihini örtbas etmeye çalışmakla" suçladı.

Twitter'da @boazoooz55 lakaplı bu kullanıcı, "Türk dizileri utanç duygusundan tamamen uzak. Oğlu babasının karısıyla birlikte olup ona ihane ediyor, bir kız evlenmeden hamile kalıyor, bir anne kızının kocasına ilgi duyuyor" ifadelerini kullandı.

Eleştirileri şöyle devam etti:

"Bunlar düşük seviyeli diziler: Aşk, tutku, yoksulluk ve iğrenç davranışlar, bu da yetmezmiş gibi hem edepsiz Türk kültürü ve geleneklerini yayıyorlar, hem de soyu tükenen Osmanlı İmparatorluğu'nu Arapların gözünde cilalamaya çalışıyorlar… Mükemmel bir karar olmuş."

Televizyon sunucusu Emir Edib de Mısır televizyon kanallarına MBC'yi örnek alması çağrısı yaptı ve bu gibi dizilerin Arap televizyonlarında "Türkiye'nin reklamını yaparak onun çıkarları için para sağladığını" söyledi.

Öte yandan bazı kullanıcılar Türk medya kuruluşlarının karşılıklı kültür alışverişi için çabalamadığını, Arap dizilerini genelde yayınlamadığını savundu.

Bunu ayrımcılık olarak değerlendirenler de oldu.

"Bana bir tane Türk kanalı gösterin, Suudi, Körfez ülkesi ya da Arap ülkesi dizisi yayınlasın. İmkansız. Neden mi? Çünkü onlar bizi gerileyen bir ülke olarak görüyor, onlara ait olduğumuzu düşünüyorlar. Bu nedenle insanlarının Arap kültürüne bağlanmasını istemiyorlar."

Tartışma bazen çok daha kapsamlı boyutlara, Osmanlı tarihinin derinliklerine kadar gitti. Sosyal medya kullanıcıları arasında, Türk dizilerinin etik olmayan şovların bir karışımı olduğunu ve Körfez ülkesi toplumlarını yok etmeye çalıştığını iddia eden de oldu.

Twitter'daki paylaşımında @OfficialNawras isimli başka bir hesap, şu değerlendirmeyi yaptı:

"Osmanlı Tarihi kanla lekelenmiş: Araplara yönelik suçlar, baskı, savaşlar... Tarihin bu karanlık dönemini kuşaklara öğretmek yerine, halifeliğe dönüşebilmek için yapılanları cilalıyorlar."

Öte yandan dar bir kesim, meseleye şüpheyle yaklaştı ve MBC'nin kararını siyasi arka planı olduğu yorumunu yaptı.

@moh017710 adlı kullanıcı, "Kararın saf politik olduğu açık; din ve değerler meselesine bağlamayın... o kadar cahil değiliz" ifadelerini kullandı.

Türkiye tarafında da kararın politik bir hamle olduğu görüşü yaygın.

Bunun birden fazla nedeni var:

Öncelikle MBC'nin hamlesi, Suudi hükümetinin şirketin çoğunluk hissesini devralacağı haberlerinden sonra geldi. Çoğunluk hissesinin sahibi Suudi Kraliyet Ailesi mensubu Prens El Velid bin Talal'ın salıverilmesinin akabinde bu haberler yayılmıştı.

Öte yandan, Suudi Arabistan ve Türkiye arasındaki ilişkilerin büyük gerileme yaşadığı biliniyor. Bunun nedeni Türkiye'nin Arap Baharı ve sonrasında izlediği dış politikaydı.

Arap ülkeleri ayaklanırken Türkiye, Müslüman Kardeşler başta olmak üzere bölgedeki İslamcı hareketlerin destekçisi olarak görülmüştü.

Türkiye'nin geçen yıl Suudi Arabistan ve Mısır dahil 5 Arap ülkesinin ilişkilerini kesme kararı aldığı Katar'a destek çıkması da, ilişkilerin ilerlemesine engel oldu.

İstanbul Ticaret Odası'na (İTÖ) göre, her hafta 50 dizi filmin çekildiği Türkiye, ABD'den sonra "dünyada en fazla dizi film ihraç eden ikinci ülke". En çok ihraç edilen diziler ise şöyle: