Suudiler savaş gemilerinden vazgeçti
ABD ile 110 milyar dolarlık savunma sanayi anlaşması imzalayan Suudi Arabistan’ın Milgem projesi kapsamında Türkiye’de ürettirmeyi düşündüğü 4 gemi siparişini iptal ettiği öne sürüldü. Gemi siparişinin 2 milyar dolar civarında döviz girdisi sağlaması bekleniyordu.
Hürriyet'te Jale Özgentürk'ün, "Suudiler savaş gemilerinden vazgeçti" başlığıyla yayımlanan (28 Mayıs 2017) yazısının ilgili kısmı şöyle:
Geçen hafta dünyanın gündeminde Suudi Kralı Selman Bin Abdülaziz ile ABD Başkanı Donald Trump’ın kılıç dansı vardı. 110 milyar doları silah olmak üzere 350 milyar dolarlık anlaşma imzalayan Trump, sevincini pek de ayak uyduramadığı bu dansla ilan ediyordu. Suudi Arabistan, Türkiye için de son yılların önemli ülkelerden biri. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Aralık 2015’te Suudi Arabistan’a gerçekleştirdiği ziyaretin ardından Stratejik İşbirliği Konseyi kurulmuştu. 2016’da Kral Selman Bin Abdülaziz Türkiye’ye geldi, Erdoğan ise bu yılın şubat ayında tekrar Abdülaziz’i Suudi Arabistan’da ziyaret etti. İlişkilerin gelişmesinde bölgedeki konjonktürün, siyasi gelişmelerin ve güvenlik kaygılarının büyük bir payı var.
İşbirliği önemli
Bir başka önemli neden de ekonomik. 2004’te 1 milyar doları zor bulan dış ticaret hacmi bugün 5.5 milyar dolar civarında. Bu temellerde giderek güçlenen ilişkiler, savunma sanayii için de yeni bir yaklaşım getirdi. Özellikle Avrupa’nın en büyük ordusuna sahip, askeri alanda güçlü Türkiye, Suudi Arabistan için ittifak yapacağı güçlü bir ülke olarak devreye girdi. Bu nedenle savunma sanayii işbirliğinde önemli alanlardan biri oldu iki ülke için.
İşbirliklerinden biri Milgem projesi ile gündeme geldi. Milgem Türkiye’nin savunma sanayiinde millileştirme projelerinin en güçlülerinden biri. Türkiye bu proje kapsamında savaş gemileri inşa ediyor. Bu proje ile Türkiye ABD, İngiltere, Fransa gibi savaş gemisi üreten ülkeler arasına girmiş durumda. Şimdiye kadar Heybeliada ve Büyükada firkateynleri denize indirildi, iki gemi ise sırada.
Türkiye bu savaş gemilerini Tuzla’da bazı özel tersanelerin de yer almasıyla kısa sürede inşa edebilir duruma geldi. Bu sayede artık uluslararası pazara da açıldı.
Kötü sürpriz
Savunma Sanayi Müsteşarlığı’na bağlı Savunma ve Ticaret Teknolojileri ve Mühendislik AŞ’ye (STM) devredilen gemilere bir süredir uluslararası ilginin arttığı belirtiliyor. Açıklamalara göre Pakistan ve Katar, Suudi Arabistan ve BAE gibi ülkeler ile projeye ilişkin temaslar da sürüyordu. Bu temaslar sonucu kısa süre önce Suudi Arabistan’la 4 adet gemi için anlaşma yapıldığı hatta kısa süre içinde STM tarafından imzaların atılacağı iddia edilmişti. İddialara göre satılacak gemilerden biri halen inşa edilmiş olanlardan biri olacaktı. Ancak öğrendiğime göre Suudi Arabistan bu gemileri ürettirmekten vazgeçmiş, siparişleri iptal etmiş. 2008’den beri zor günler yaşayan Tuzla tersaneleri için bu siparişlerin iptali kötü bir sürpriz olmuş. Sektör temsilcilerine göre yaklaşık 2 milyar dolar civarında döviz girdisi sağlaması beklenen gemiler, hem Tuzla’yı hem yan sanayini canlandıracak, krizden sonra yan sanayii ile birlikte 100 binden 25 bine düşen istihdamı da artıracaktı.
Ayrıca yapılan yorumlara göre, Türkiye’nin Suudi Arabistan’a savaş gemisi satabilmesi, ABD, İngiltere ve Fransa gibi ihracatçı ülkelerden biri olma hedefinde de önemli bir adım olacaktı.
Uzun süredir batıdan gemi tamiri dahi alamayan tersaneler, bu şekilde Körfez ülkelerinden de ümidi kesiyor.
Dünya liderine yerel dans bile yaptıran silah ve savunma sanayiinde görünen o ki rekabet dostluk dinlemiyor!