"'Tabela' yüksek büyüme gösterse de, harcamalar yılın en zayıf çeyreği olduğunu söylüyor"

Hürriyet yazarı Uğur Gürses, beklentilerin üzerinde gerçekleşerek yüzde 4 olarak açıklanan büyüme rakamına ilişkin değerlendirmede bulunarak, “kötü bir çeyrek olmuş” yorumunu yaptı.

Gürses, yüzde 4’lük büyümede, toplam iç talebin katkısının sadece 2.58 puan olduğunu belirterek, 1.29 puanın stok üretiminden kaynaklandığını söyledi. Bunun, harcanmayan, stoğa giden üretime ve "üreticilerin bu kadar kötü olacağını kestiremedikleri için ürünlerinin ellerinde kaldığına” işaret ettiğini ifade eden Gürses, “’Tabela’ yüksek büyüme gösterse da, harcamalar yılın en zayıf çeyreği olduğunu söylüyor” dedi.

Uğur Gürses’in Hürriyet’te “Tabela yanıltmasın kötü bir çeyrek olmuş” başlığıyla yayımlanan (10 Aralık 2015) yazısı şöyle:

Eminim üçüncü çeyrekte yüzde 4’lük büyüme verisini görünce şaşırmayan yoktur. Hem de siyasi belirsizliğin olduğu Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarını içine alan üçüncü çeyrekte bu kadar yüksek bir büyüme beklenmiyordu. Peki ne olmuş?

Tavsiyem, ‘tabelaya’ bakarak yanılmayın.

‘Tabela’ yüzde 4’lük büyüme gösterirken; hane halkı olarak bizlerin tüketiminden bu büyüme oranına gelen katkı 2.2 puan. Yerleşik olmayanları, devletin tüketim harcamalarını da katarsanız toplam tüketim 2.68 puanlık katkı ediyor. Bunun üzerine yatırımları eklerseniz ki 0.10 puanlık negatif katkı veriyor; toplam iç talep yüzde 4’lük büyümenin sadece 2.58 puanını sağlıyor. “E hani yüzde 4’e gelemedik?” diyorsunuz, değil mi?

İhracata bakıyoruz; çok düşük bir katkı vermiş, 0.09 puan. Etti 2.67 puan. Hayır, hala 4 puana çıkamadık.

Geriye tek bir kalem kalıyor; 1.29 puanlık bir stok üretimi.

Sonuç şu; çarklar çalışmış yüzde 4’lük üretim artışı sağlamışız, bunun sadece 2.67 puanı tüketim, yatırım ve net ihracattan gelmiş. Gerisi stok artışı.

Anlamı; harcamalar bakımından, ekonominin yüzde 65-70’ini oluşturan hane halkı harcamalarından gelen katkı bakımından en düşük katkı verdiği bir çeyrek olmuş. Yani iyi değil. Yatırımlar açısından da negatif katkı olan bir çeyrek. İç talebin ilk çeyrekte 3.1, ikinci çeyrekte 6.1 puan katkı verdiğini dikkate alırsanız, bu çeyrekteki 2.58’in zayıflığı öne çıkar.

Bu yüzden ‘tabela’ yüksek büyüme gösterse da, harcamalar yılın en zayıf çeyreği olduğunu söylüyor. Çünkü harcanmayan bir üretime, yani stoka çalışmış üreticiler. Ya da daha kötüsü, bu kadar kötü olacağını kestiremedikleri için ellerinde kalmış.