Taksitle doğalgaza dikkat

Merkez Bankası, vatandaşlara kredi ‘kartı kullanımında dikkatli olmalarını’ tavsiye ederken İGDAŞ, doğalgaz faturalarını kredi kartı ile tahsil ediyor. Eyüp Erdoğan / Tempo24 Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, şimdilerde ‘küresel ekonomik kriz’ olarak anılan depremin ‘finansal dalgalanma’ olarak adlandırıldığı günlerde’, tam olarak 2 Haziran 2008 tarihinde bir uyarı yapmıştı. Vatandaşlara "Krediye ihtiyacınız olduğunda bireysel kredi kullanın" diye seslenen Yılmaz, özetle ‘kredi kartından uzak durun’ diyordu. Kabaran doğalgaz faturasına taksitli çözümAçıklamanın detayındaysa “Kredi ihtiyacının, faizi yüksek kredi kartlarıyla karşılanması borç geri ödeme kapasitesini olumsuz etkileyecek. Bu nedenle, kredi ihtiyaçları için tüketici kredilerinin tercih edilmesi hane halkının menfaatine olacaktır” dendi. Bu noktada hemen hatırlatalım. Yılmaz, bu uyarıyı yaparken, özellikle kredi kartıyla yapılan taksitli alışverişlerin, insanların farkında olmadan gelirinden fazlasını harcamasına neden olduğuna gönderme yapıyordu. Zaten aynı uyarıyı uzmanlar da sürekli olarak yapıyor ve “Taksitle yaptığınız alışveriş harcamasıyla bütçenizi aşmayın” diyor. O günden bu güne ne değişti? ABD kaynaklı küresel krizin tahmin edilenden daha büyük bir yıkıma neden olacağı anlaşıldı. ‘Teğet geçecek’ denilen kriz, Türkiye’de binlerce insanın işsiz kalmasına neden oldu. Yani altı ay önce yapılan uyarının gerekçeleri katlanarak arttı. Merkez Bankası, “Kredi kartından uzak durun derken”, İGDAŞ, son bir yılda yapılan yüzde 82’lik doğalgaz zammına “pratik” bir çözüm buldu. Doğalgaz faturaları artık kredi kartı vasıtasıyla hem de taksitle ödenebilecek. Madem Merkez Bankası, şartların daha iyi olduğu aylarda bile vatandaşın kredi kartı kullanmasının yeni bir ‘kartzede’ furyası yaratmasından endişe ediyordu şimdi neden İGDAŞ vatandaşlara gaz borcunu kredi kartıyla, üstelik taksitle ödeyebilme yolunu açıyor? Yeni bir “kartzede furyası” riski varken hükümet buna neden izin veriyor? İGDAŞ tahsilat sorunundan mı korkuyor? Bu uygulama akıllara bir dizi soru getiriyor. Acaba doğalgazdaki fahiş fiyat artışı nedeniyle faturaların ödenmemesinden endişe eden İGDAŞ riski bankalara mı satıyor? Uygulamayı değerlendiren Tüketiciler Birliği Başkanı Nazım Kaya da aynı noktaya parmak basıyor: “Görünen o ki, doğalgaz faturalarının çok yüksek ve ödenemez düzeyde olduğunu İGDAŞ da kabul ediyor. Bu uygulama ‘ben aboneden paramı alayım, sonrasıyla banka uğraşsın’ demektir. İGDAŞ, tahsilatını hızlandırmak için sıkıntıyı bankalara satıyor.” İGDAŞ’ın kampanyasına göre aboneler faturalarını Word, Axess, Bonus ve Advantage kredi kartları ile ödeyebilecek. Acaba İGDAŞ bu bankaları seçerken bir ihale düzenledi mi, neye göre seçti? Çünkü bu tarz bir ödeme şekli bankalar için para kazanabilecekleri yeni bir faaliyet yaratıyor. Bir kamu alacağı bu uygulamayla ilk kez kredi kartıyla taksite bağlanıyor. Benzer uygulamaları önümüzdeki dönemde vergi ödemelerinde de yapılacak mı? Örneğin Motorlu Taşıtlar Vergisi’nin ilk taksitinin bu ayın sonuna kadar ödenmesi gerekiyor. Harcamalar 10 kat arttı Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre 2001 yılı sonunda Türkiye’de kredi kartıyla toplam 15 milyar 128 milyon liralık harcama yapıldı. Yine BKM verilerine göre, 2008 yılının ilk 9 aylık döneminde kredi kartıyla yapılan harcamanın tutarı tam 136 milyar 859 milyon lira! Hatırlamakta fayda var; New York Times gazetesinin haberine göre Türkiye’de 2003-2006 yılları arasında kredi kart borçları nedeniyle 41 insan ya intihar ya da cinayet sonucu öldü. Acaba Merkez Başkanı Durmuş Yılmaz ve İGDAŞ Genel Müdürü Bilal Aslan tanışıyorlar mı? Eğer tanışıyorlarsa bu aralar bir araya gelip bu konuya biraz kafa yormalarını öneririz.