Hülya Karabağlı / ANKARA
CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu, 1984-1999 dönemi arasında Olağanüstü Hal Bölgesi'ne (OHAL) giren 14 ilde 386 bin 360 yurttaşın zorunlu göçe maruz kaldığını söyledi. Köye Dönüş ve Rehabilitasyon Projesi kapsamındaki uygulamalar kapsamında 28 bin 384 haneden, 187 bin 861 kişinin daha önce yaşadıkları köylerine geri dönebildiklerine dikkat çeken Tanrıkulu, geri dönüşlerde yaşanan sorunlar, dönüş yapamayanların kentlerde ve sunulan imkânlar konusunda bilgilendirme yetersizliğine ilişkin Meclis Araştırması istedi. Tanrıkulu’nun TBMM Başkanlığı’na verdiği araştırma önergesi şöyle:
- Türkiye’de Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde 1984’ten günümüze devam eden çatışmalar nedeniyle tüm vatandaşlarımız doğrudan ya da dolaylı olarak acılar çekmektedir. 1984-1999 yılları arasında dönemsel olarak devam eden OHAL'lerde yaşayan binlerce vatandaşımız gerek devlet politikası olarak gerekse kendilerinin güvenlik gerekçeleri ile zorunlu göçe maruz kalmıştır.
- Köye Dönüş ve Rehabilitasyon Projesi kapsamındaki 14 ilde (Adıyaman, Ağrı, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Hakkari, Mardin, Muş, Siirt, Şırnak, Tunceli ve Van) bugün itibariyle; 62.448 haneden, 386.360 vatandaşımız güvenlik nedenleriyle yaşadıkları köylerden göç etmek durumunda kalmıştır. Cumhuriyet tarihinde yaşanan en büyük kitlesel göç olan ve güvenlik gerekçesiyle yaşanan bu üzücü olay sonucu pek çok vatandaşımız ülkenin farklı şehirlerine göç etmiştir. Bu zorunlu göç sonrası yerleşilen yeni şehirlerde demografik yapıdan kentleşmeye kadar birçok sorunu da beraberinde getiren zincirleme problemlere yol açmıştır.
Köye Dönüş ve Rehabilitasyon Projesi kapsamındaki uygulamalar kapsamında 28.384 haneden, 187.861 kişinin eskiden yaşadığı köylerine geri dönüşleri sağlanmıştır ancak geri dönüşlerde yaşanan sorunlar ve sunulan imkânlar konusunda bilgilendirme yetersizliği söz konusudur. Anayasal hak olan barınma, güvenlik, seyahat ve yaşama hakkı dahil birçok hakkın OHAL kapsamında bir dönem sekteye uğradığı kamuoyunun malumudur.
Göç eden vatandaşlarımızın yaşadığı sorunların en önemlilerden biri de göç ettikleri yerlerde uğradıkları ayrımcılıktı. Toplumsal birlikteliği tehlikeye sokan bu tarz ayrımcılık sonucu ülkemizde farklı şiddet olayları yaşanmıştır.
386.360 vatandaşımızın ülke içinde güvenlik sorunu nedeniyle zorunlu yer değiştirmeye maruz kalmaları toplumsal, ekonomik, kültürel, psikolojik sorunlara yol açmıştır, buna bağlı olarak sağlık, eğitim konularında da sorunlar devam etmiştir. Köye Dönüş ve Rehabilitasyon Projesi kapsamında birçok vatandaşımız geri dönüş yapmışsa da tersine göç ve iskan henüz istenen seviyede değildir.
Ülke içinde yerinden edilerek göçe maruz kalan vatandaşlarımızın yaşadığı tüm sorunların araştırılması ve çözüme yönelik çalışmaların yapılması amaçlanmıştır.