TBMM’de 'internet yayınlarına sansür' tartışması
Muzaffer Gençdoğan / ANKARA TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülmekte olan “Torba Kanun Tasarısı” ile getirilmek istenen “internet yoluyla yapılan yayınların engellenmesine” yönelik hükümler, muhalefetin sert tepkisine neden oldu. Muhalefete mensup üyeler, toplantıyı terk edince görüşmeler bugüne kaldı.
CHP İzmir Milletvekili Erdal Aksünger, tasarı ile getirilmekte olan düzenlemelerin genel hatlarıyla internet yoluyla yapılan yayınlar ve sosyal medya için bir ceza yaptırımı olduğunu öne sürdü. Yürürlükteki 5651 Sayılı Kanuna tümüyle itiraz ederken, ceza ağırlıklı bir düzenleme getirilmesiyle hiçbir sorunun çözülemeyeceğini söyleyen Aksünger, “Şu anda yapılmak istenen düzenleme, üçüncü dünya ülkelerine benziyor. Hükümet, Avrupa Birliği ve gelişmiş ülkelerin durumuna bakmadan hareket etmesi nedeniyle yurt içi ve yurt dışından ağır eleştiriler geliyor” dedi.
Türk Telekom’un erişim sektöründe yüzde 99 pay ile hakim konumda olduğunu anlatan Aksünger, sözlerini şöyle sürdürdü:
'Devlet ile vatandaş arasında güven sorunu var'
“190 dolayında erişim sağlayıcı var. Ancak bu kuruluşlar, Türk Telekom olmadan erişim sağlayamıyor. Bu garabet ortada iken, zoraki olarak Erişim Sağlayıcıları Birliği kurduruyorsunuz. Korumaya yönelik aldığınız önlemler, göreceksiniz hiç işe yaramayacak. Çünkü kişilerin TTNet üzerinden verilerini depolamak açıkça fişlemedir. 6,5 milyon insan bu yolla fişlendi. Şikayetler üzerine şimdi cezalar kesiliyor ama yeni düzenleme ile devlet ‘bu işi artık ben yapacağım’ diyor. Bu çok yanlıştır. Devleti mi korumak istiyoruz, vatandaşı mı? Burada devletin kendini korumaya aldığı gibi bir algı var. Bir de kendini devlet zannederek koruma isteyenler öne çıkıyor. Böyle bir yapıyla iletişim özgürlüğünü sağlamak mümkün değildir. Verilerin güvenliğini kimse korumuyor. Ben yargıya da güvenmiyorum çünkü kod adıyla dinleme yaptırabiliyor. Sistem, kaset olaylarında Deniz Baykal ve MHP eski milletvekillerini kod adıyla dinlemiş olabilir. Devlet ile vatandaş arasında güven sorunu var. Bağımsız otoritelere ihtiyacımız var. Benim önerim, internetle ilgili maddeleri geri çekin, tüm katmanlarla oturup konuşalım ve herkesin kabul edeceği ve Türkiye’nin önünü açacak yeni bir kanun yapalım. Bu çalışmayı yaparken, Meclis İnternet Araştırma Komisyonu’nun hazırladığı rapordaki önerileri mutlaka dikkate alalım.”
'Başbakan, kendini koruma altına aldırmak istiyor'
MHP Manisa Milletvekili Erkan Akçay da konuşmasında, düzenlemenin kesinlikle kötüye kullanılacağını savunarak “Enişteli, bacanaklı, babalı-oğullu yolsuzluk operasyonu ardından böyle bir düzenleme geliyorsa, bu korkudandır” dedi. İnternet yayınlarına müdahalenin temel hak ve özgürlüklerin çiğneneceği anlamına geldiğini iddia eden Akçay, “MİT’in devletin kurumu olmaktan çıkıp Başbakan’ın istihbarat birimi haline geldiğini görüyoruz. Bu düzenleme ile Başbakan, sadece kendini koruma altına almış olmayacak, aynı zamanda muhaliflerini sindirmek için bir silah olarak kullanacak. Gezi direnişinde yandaş medya olayları görmezden gelince insanlar sosyal medya aracılığıyla haberleştiler. Şimdi bunun intikamı alınıyor. Düzenleme ile sosyal medyadaki paylaşımlar ortadan kaldırılacak, halkın haber alma kanalları tıkanacak. Bugünlerde en meşhur kelime kutu.. ‘Ayakkabı kutusu’ denilince yasak kapsamına gireceksin” dedi.
'Haber kaynaklarına erişim engellenecek'
BDP Hakkari Milletvekili Adil Zozani de, tasarının bu haliyle çıkması durumunda URL yöntemiyle erişimin engellenmesi yöntemini uygulayan dördüncü ülkenin Türkiye olacağını öne sürdü. Diğer üç ülkenin Çin, Suudi Arabistan ve İran olduğunu belirten Zozani, “Düzenleme ile, iktidarı eleştiren bir köşe yazısını Telekomünikasyon İletişim Başkanı sansürleyebilecek. Basın yayın kuruluşlarının haber kaynaklarına erişimi de engellenecek. Herhangi bir haber, gazete veya televizyona ulaşmadan internet ortamında sansürlenecek” diye konuştu.
'Hiçbir şekilde sansür gelmiyor'
Eleştirileri yanıtlayan Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, düzenlemenin hiçbir şekilde sansür getirmediğini iddia etti. Değişikliğin, yürürlükteki katalog suçlarda erişimin engellenmesini amaçladığını belirten Elvan, “Bireysel hakların ihlali veya özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi halinde erişimin engellenmesi söz konusu değil. Bu hususlarda sadece içerik çıkarılacak. URL yöntemi sadece ilgili ihlal metnine yönelik olacak” dedi. Mevcut uygulamada, engellenmesi gereken bir husus hakkında bir hafta beklemek zorunluluğu bulunduğunu ifade eden Lütfi Elvan, “Esasen yurt dışından yayın yapılıyorsa zaten engellemek mümkün değil. Atatürk’e hakaret örneğinde olduğu gibi, yayıncı yurt dışında olduğu için, itiraz edilen yayını kaldırmıyor. Mahkeme kararına rağmen sorunu çözemiyoruz” dedi. Bakan Elvan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yeni düzenleme ile, bireysel hakların çiğnenmesi halinde iki gün beklemek zorunda olunmayacak, doğrudan mahkemeye başvurulacak. Mahkeme 24 saat içinde karar verecek. Özel hayatın gizliliğinin ihlaline yönelik bir durum varsa, başvuru halinde Telekomünikasyon İletişim Başkanı, erişimi hemen engelleyebilecek. Yani, geçici olarak TİB’in yapacağı uygulama, sadece özel hayatın gizliliğinin ihlali için olacak. Bu konuda da mahkeme kararını 48 saat içinde verecek. Düzenleme ile, mahkeme sadece o sayfa veya paragrafı engelleme yolunu da seçebilecek. Her iki hususta da mahkeme kararı aranacak. Yapılmak istenen değişiklik asla bir ceza düzenlemesi değildir. Bu çalışma, Gezi olaylarından bir yıl önce hazırlandı. Verilerin saklanması işi devlet eliyle değil, işleticiler tarafından yapılacak ve sadece trafik kayıtlarının tutulması ile sınırlı olacak, içerik saklama işlemi yapılmayacak. Kurulacak olan Birliğin giderleri, üyelerin gelirleri oranında karşılanacak.”
Muhalefet toplantıyı terk etti
Bakan Lütfi Elvan’ın açıklamalarından sonra, görüşmelerin bitirilmesini isteyen muhalefet milletvekillerinin bu talebini Komisyon Başkanı Recai Berber, kabul etmeyince tartışma çıktı. CHP, MHP ve BDP’li üyelerin ayağa kalkarak görüşmelerin bitirilmesini isteyen bağırmalarına bu kez AKP’li üyeler tepki gösterdi. CHP İstanbul Milletvekili Mevlüt Aslanoğlu, saatin gece yarısını geçtiğini belirterek, “14 saattir buradayız ve sağlığımız bozuldu. Yorgunluktan konuşulanları anlayamıyoruz. Görüşmelere yeni günde devam edelim” dedi. CHP Ankara Milletvekili İzzet Çetin de “Ben bir milletvekiliyim ve artık anlamakta zorluk çekiyorum. Bize esir muamelesi yapıyorsunuz. Bize işkence yapıyorsunuz. Çoğunluğun diktası ile bu işler olmaz” tepkisini gösterdi. Komisyon Başkanı Berber’in “Çalışmalara devam edeceğiz. Katılmak istemiyorsanız buyurun” sözleri üzerine Aslanoğlu “Kavga mı çıkaralım? Bunu mu istiyorsunuz?” diye bağırdı ve ardından muhalefete mensup üyeler topluca salonu terk etti. Ulaştırma Bakanı Lütfi Elvan’ın devreye girmesiyle, Recai Berber, internette erişimin engellenmesine ilişkin “tanımlar” maddesini oyladıktan sonra oturumu kapattı. Tasarının görüşmelerine bugün saat 11.00’den itibaren devam edilecek.