TBMM’de yeni iç tüzük uygulaması başladı; muhalefetin sesi ilk günden kesildi
TBMM’nin 1 Ekim yeni yasama yılının başlamasından sonra dün toplanan Genel Kurul’un ilk birleşiminde yeni iç tüzük hükümleri uygulandı. Danışma Kurulu maddesini düzenleyen 19. Maddesi uyarınca, daha önce toplamda 40 dakika olan konuşmalar 14 dakikaya indi.
CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, duruma “Şu anda yaşadığımız, Meclisimiz açısından bir utanç vesilesidir, utanç” sözleriyle tepki gösterdi, demokratik iç tüzük çağrısı yaptı.
CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, da yeni iç tüzüğün 37. Maddesini kullanınca aynı konuda bir yıl sonra 2018’de konuşacak. İç Tüzük’ün ‘yoklama’ maddesi de değiştiği için muhalefet bu hakkından da oldu. Muhalefet özellikle geçtiğimiz yasama dönemlerinde sayıca az olan iktidar milletvekillerine istediği yoklama talepleriyle epeyce zor anlar yasatmıştı.
“Başkanların takdir yetkisi”
TBMM Başkanı İsmail Kahraman’ın tezkere görüşmelerinde HDP Grup Başkanvekili Osman Baydemir’e hatırlattığı ‘takdir’ yetkisi dünkü oturumu yöneten AKP’li Başkanvekili Ayşenur Bahçekapılı tarafından kullanıldı. Bahçekapılı, Siirt Milletvekili Besime Konca’nın milletvekilliğinin düşürülmesinden sonra kendisinden bir dakikalık söz hakkı isteyen HDP’lilere “Ben takdir edersem söz veririm size” dedi.
CHP’li Gök: Meclis konuşmak için vardır, söz söylemek için vardır
Muhalefetin sesinin kısıldığı iç tüzük uygulamasına CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, kürsüden sert tepki gösterdi. Türkiye'nin en önemli sorunlarının görüşülmesine ve muhalefetin sesinin çıkmasına olanak sağlayan ve toplamda kırk dakika olan grup önerilerinin on dört dakikaya indirildiğine dikkat çeken Gök, “Uygulamanın ilk, birinci dakikasındayız, şu hâlimize bakın” diye isyan etti.” Meclis konuşmak için vardır, Meclis söz söylemek için vardır” diyen Gök’ün dünkü oturumun tutanaklara yansıyan konuşması şöyle:
LEVENT GÖK (Ankara) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; geçtiğimiz aylar içerisinde buradan apar topar geçirilen İç Tüzük değişikliğinin ilk uygulamasını yapıyoruz. Türkiye'nin en önemli sorunlarının görüşülmesine ve muhalefetin sesinin çıkmasına olanak sağlayan grup önerilerini, her partiden onar dakika konuşma imkânının toplamda kırk dakikayla olduğu grup önerilerini toplamda on dört dakikaya indiren bir uygulamanın ilk, birinci dakikasındayız, şu hâlimize bakın.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Meclis konuşmak için vardır, Meclis söz söylemek için vardır. Sözü olan, iddiası olan, konuşacağı konu olan gelir buradan konuşur.
LEVENT GÖK (Devamla) - Bakın, yasama yılının bu ilk gününde ben sizlere tarihî bir çağrıda bulunuyorum: Gelin, bu yapılan antidemokratik değişiklikleri tekrar baştan görüşelim ve Parlamentomuza, ülkemize yakışır bir İç Tüzük'ü beraber hazırlayalım.
--
BAŞKAN - Teklif sahibi olarak İstanbul Milletvekili Sayın Mustafa Sezgin Tanrıkulu konuşacak.
Buyurun Tanrıkulu, süreniz beş dakika.
MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (Devamla) - Sayın Başkan, evet, benimle ilgili bir İç Tüzük değişikliği oldu. Bundan sonra konuşamayacağım bir yıl boyunca bu madde bağlamında çünkü her milletvekili bir kez konuşacak. (2/269) esas numaralı Teklif'im üzerine söz aldım ama bu teklifle ilgili olarak… Zaten eklerde var, mutlaka okursunuz. Biraz sonra reddedeceksiniz zaten ama beni yaralayan bir meseleye burada değinmek istiyorum.
TBMM Dünkü genel kurul oturumunda yeni iç tüzük hükümlerinin 19. ve 37. maddesi uygulandı. Getirilen yeni kriterler nedeniyle ‘Yoklama’ istenmeyerek uygulama da hayata geçmiş oldu.
Danışma Kurulu
MADDE 19- Danışma Kurulu, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanının başkanlığında siyasî parti grup başkanları veya vekillerinden birisi veya onların yazılı olarak görevlendirdiği birer milletvekilinden kurulur. Bu Kurul, İçtüzükte kendisine verilen görevleri yerine getirir ve Başkanın istemi üzerine danışma niteliğinde görüş bildirir.
Gerektiğinde bir Hükümet temsilcisi veya Meclis başkanvekilleri de Danışma Kuruluna çağrılabilir. Danışma Kurulu, Başkanın gerekli görmesi veya bir siyasî parti grubu başkanlığının istemi üzerine en geç yirmidört saat içinde Başkan tarafından toplantıya çağrılır.
İçtüzükte Danışma Kurulunun tespitine, teklifine veya görüş bildirmesine bağlanmış olan bütün hallerde, Danışma Kurulu, yapılan ilk çağrıda toplanamaz, oybirliğiyle tespit, teklif yapamaz veya görüş bildiremezse, Meclis Başkanı veya siyasi parti grupları ayrı ayrı, istemlerini doğrudan Genel Kurula sunabilirler. Bu durumda istemin oylanması ilk birleşimin gündemindeki Başkanlığın sunuşlarında yer alır. Danışma Kurulu önerileri görüşmesiz oylanır.
Grup önerisinde ise öneriyi veren gruptan bir milletvekili beş dakikayı geçmemek üzere önerinin gerekçesini açıklayabilir. Açıklamanın ardından diğer gruplardan birer milletvekiline de isterlerse üçer dakika söz verilir. Danışma Kurulu ve grup önerileri konusunda Genel Kurulda işaret oyuyla karar verilir.
--
Komisyonlarda inceleme süresi
MADDE 37- Tasarı veya tekliflerle kanun hükmünde kararnamelerin esas komisyonlara havale gününden itibaren en geç kırkbeş gün içinde sonuçlandırılması gerekir. Bu sürenin bitiminde, tasarı, teklif ve kanun hükmünde kararnamenin doğrudan Genel Kurul gündemine alınmasını Hükümet veya teklif sahipleri isteyebilirler. Bu istemler üzerine komisyon, Hükümet ve teklif sahibi beşer dakikayı geçmemek üzere söz alabilir. Genel Kurul işaret oyuyla karar verir. Bu istemler, her hafta Salı günü ayrı bir siyasi parti grubundan bir milletvekili tarafından yerine getirilmek kaydıyla bir tane olmak üzere işleme alınır. Bir milletvekili bir yasama yılında bu kapsamda bir defadan fazla istemde bulunamaz.
Süresi içinde komisyonda görüşülmeyen kanun hükmünde kararnameler, doğrudan Genel Kurul gündemine alınmak üzere Meclis Başkanlığınca Danışma Kuruluna götürülür.
Başkanlıkça esas komisyon dışında, tali komisyonlara da havale edilmiş olan bir konu bu komisyonlarca on gün içinde sonuçlandırılır. Bu süre Başkanlıkça kısaltılabileceği gibi komisyonun müracaatı halinde en çok on gün daha uzatılabilir.