TBMM’den Adana Cezaevi’ne değerlendirme: Burada kemoterapi gören hastanın olması endişe verici

Hülya Karabağlı / Ankara

Cezaevi Alt Komisyonu raporuna göre, Adana Karataş Kadın Kapalı Cezaevi’nde, koğuşların çoğu bakımsız ve kirli, aşırı kalabalık. Su yetersizliği nedeniyle sorunlar var. Fare ve hamam böceğinden arındırılamıyor. Raporda, “Cezaevinde, 0-6 yaş grubunda 13 çocuğun annesiyle kalıyor olması, durumun vahametini perçinlemektedir” dendi.

Kemoterapi gören hasta  

Adana E Tipi Kapalı Cezaevi ise aşırı kalabalık. Su ve ziyaretçilerle görüşme sorunu var.  Uzaktan gelen aileler, ziyaretin kısalığı nedeniyle şikayetçiler.  Hasta mahpusların içinde barındırıldığı fiziki şartlar son derece olumsuz. Ayrıca koğuş hastaların ihtiyaç duyduğu sağlıklı yaşam koşullarının hiçbir niteliğini taşımıyor.  Raporda, “Böyle bir ortamda kemoterapi tedavisi gören bir hastanın bulunması ise endişe verici bir durumdur” dendi.

Cezaevi yönetimi ‘kovayla’ su gönderiyor

Raporda şöyle denildi: Adana F Tipi Ceza İnfaz Kurumu’ndaki pek çok odada sıcak suya erişim konusunda sorun yaşadığı tespit edilmiştir. İdarenin geçici tedbir olarak talep halinde odalara kovayla sıcak su göndermesi olumlu karşılanmakla beraber, sorunun kalıcı olarak giderilmesi için başlatılan çalışmaların ivedilikle sonuçlandırılması elzemdir.

Fiziksel şiddet araştırılmalı

Adana F Tipi Ceza İnfaz Kurumu’nda aramalar esnasında fiziksel şiddete maruz kalındığı iddiasına ilişkin soruşturmaların sürdürüldüğü bilgisi edinilmiştir. Bu soruşturmaların bir an önce neticelenmesi ve varsa sorumluların cezalandırılması önem arz etmektedir.

15 maddelik değerlendirme

TBMM Cezaevi Alt Komisyonu’nun 15 maddeden oluşan sonuç ve değerlendirme bölümü şöyle:

1. Adana E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ve Karataş Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’ndaki fiziki şartlardaki olumsuzluklara rağmen personel hakkında az sayıda şikâyetin iletilmesinden memnuniyet duyulmuştur. Zira kalabalıklaşma sorunu sadece mahpusların yaşamını etkilememekte, personelin çalışma şartlarını da oldukça zorlaştırmaktadır.

‘Rutin bir çıplak arama yok’

2. İnceleme sonucu kuruma ilk girişte gerçekleştirilen çıplak aramanın rutin bir faaliyet şeklinde uygulanmadığı kanaatine varılmıştır.

3. Adana F Tipi Ceza İnfaz Kurumu fiziki şartları itibariyle olumlu bulunmuştur. Diğer taraftan kurumdaki sıcak su sorununun çözülmesi önem arz etmektedir.

4. 45/1 numaralı genelge uyarınca haftada 10 saate kadar tanınması mümkün olan sohbet hakkının mevcut uygulamada 4,5 saat olduğu öğrenilmiştir. Bu hakkın artırılması konusunda gerekli önlemlerin alınması yerinde olacaktır.  

‘Hasta mahpusların takibi’

5. Adana E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda çoğunlukla tutukluların barındırılması nedeniyle, kurumdaki mahpus sirkülasyonunun fazla olduğu gözlenmiştir. Bunun yanı sıra, bölgedeki ceza infaz kurumlarından gönderilen hasta mahpusların takibinin de bu kurum idaresi tarafından yapıldığı öğrenilmiştir. Yoğun iş yükünün hafifletilmesi hedefiyle, Adana Açık Ceza İnfaz Kurumu’nun idari anlamda Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’ndan ayrılması uygun olacaktır. 

6. Adana ilindeki ceza infaz kurumlarının kalabalıklaşma sorununu hafifleteceği düşünüldüğünden, Tarsus’ta yapımı süren ceza infaz kurumunun inşaatının hızlandırılması gerektiği değerlendirilmiştir. Diğer taraftan bu süre zarfında, Adana E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda ziyaretçi görüşleri için prefabrik türü müstakil bir yapının inşası faydalı olacaktır. Böylece ziyaret sürelerinin kısalığına ilişkin yoğun şikâyetlerin giderilebileceği düşünülmektedir.

‘Kapının mazgalı gece boyunca açılıyor’

7. 01.07.2013 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, iaşe bedellerinde %25 artış gerçekleştirilerek hükümlü, tutuklu ve görevi başındaki personel için iaşe bedeli 5 TL’ye çıkarılmıştır. İyi bir yönetimle bu değişikliğin olumlu yansımasının gözleneceği düşünülmektedir.

8. Karataş Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda kapıdaki mazgalın gece boyunca açılıp kapatıldığı yönündeki şikâyet dikkat çekici bulunmuştur. Kurumdaki koğuşlar tek katlı olduğundan, geceleri mahpusların yegâne yaşam alanıdır. Bu nedenle güvenlik tedbirlerinin bu tür uygulamaları meşru bir zemine taşıyamayacağı değerlendirilmiştir.

9. Karataş Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ve Adana E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda kapasiteyi fazlasıyla aşan tutuklu ve hükümlünün barındırılmasının, kurumun ıslah (rehabilitasyon) görevini yerine getirmesini zorlaştıracağı ve hatta imkansız hale getirebileceği değerlendirilmiştir. 

‘Koğuşlar kirli ve bakımsız’

10. Karataş Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’ndaki koğuşlardan pek çoğunun oldukça bakımsız ve kirli olduğu gözlenmiştir. Bunun yanı sıra, kurumun tarım arazilerinin ortasında kurulması bir türlü önlenemeyen fare sorununu beraberinde getirmektedir. Bu ortamın özellikle annesiyle birlikte kalan çocuklar açısından, sağlıklı yaşam koşullarını sağlamadığı değerlendirilmiştir.  

11.Adana E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda su sorununun ciddi boyutlara ulaştığı tespit edilmiştir. Ceza infaz kurumlarında suya erişimin sadece bazı günlerdeki belirli saatlerle sınırlı olması kabul edilemez bir durum olarak değerlendirilmektedir. Kurumdaki bu sorunun ivedilikle çözülmesi gerekmektedir.

‘Hasta koğuşu acilen iyileştirilmeli’

12. Adana E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’ndaki hasta koğuşu acilen iyileştirilmelidir. 

13. Bazı mahpuslar hastalıklarının tedavisi için verilen ilaçların kullanımına dair bilgilendirilmediğini belirtmiştir. Hasta haklarına aykırılık teşkil eden bu hususun tekrarlanmaması açısından, hastaların doktorlar tarafından bilgilendirilmesi ve onlara reçete örneklerinin verilmesi faydalı olacaktır.  

14. Adana Ceza İnfaz Kurumu ve Tutukevleri İzleme Kurulu’nun hazırladığı raporlar, yerel denetimin etkinliği konusunda endişe uyandırmıştır.  

15. İdarenin benzer hataları tekrarlamamasına hizmet edeceği düşünüldüğünden, infaz hâkimliği kararlarının gerekçeli olması büyük önem taşımaktadır.  

Raporun tam metni için tıklayınız