TDK dergisinde 'selfie' için yeni öneri: Görçek
Türk Dil Kurumu'nun (TDK) dergisi için kaleme alınan bir yazıda, 1940'larda Türkiye'de ilk kez yapılan düzeneğe atıfla 'görçek' kelimesinin kullanılması önerildi.
Selfie sözünün karşılığı olarak vatandaşlar internet üzerinden yapılan ankette 'özçekim'i önerdi ama kullanımı yaygınlaştırılamadı. Türk Dil Kurumu (TDK), Fikret Kaftanoğlu’nun Türkiye’de kişinin kendi fotoğrafını çekebileceği düzeneği ilk olarak 1940’larda yaptığını ve “gör- çek” adını verdiğini belirterek, “Selfie sözü ileriki günlerde gündemden düşmez ve ‘özçekim’ karşılığı da bundan daha fazla yaygınlaşmaz ise yeni bir öneri için ilk aday ‘görçek’ karşılığı olmalıdır” dedi.
TDK’nin yayın organı Türk Dili Dergisi’nde Adem Terzi’nin kaleme aldığı “Mucit İnsanlar Fotoğrafhanesi Yahut Emrullah Ali’nin Selfie Makinesi” başlıklı yazıda, ilk selfie aletinin 1940’lı yıllarda Fikret Kaftanoğlu tarafından yapıldığı vurgulandı. Yazıda, düzeneğine “görçek” adını veren Kaftanoğlu’nun, patentini daha sonra Emrullah Ali Yıldız’a devrettiği ifade edildi. Yazıda, selfie’nin karşılığı olarak “özçekim”i kullanan duyarlı insanların sayısının zamanla artmasına rağmen farklı sebeplerle yabancı sözleri tercih edenlerin de çok fazla olduğuna dikkat çekildi. TRT ve devlet kurumlarının özçekim karşılığını kullandığı, fakat bunda da bir düzenden söz etmenin zor olduğunun vurgulandığı yazıda şöyle denildi: “Geçmiş dönemlerde yabancı sözler için önerilen bazı karşılıklar yaygınlaşmamaları sebebiyle değiştirilmiş, yerlerine yeni karşı- lıklar önerilmiştir. Şu aşamada yaygınlığı ‘selfie’ biçiminden az olsa da ‘özçekim’ karşılığının hiç benimsenmediği söylenemez. Bununla birlikte ‘selfie’ sözü ileriki günlerde gündemden düşmez ve ‘özçekim’ karşılığı da bundan daha fazla yaygınlaşmaz ise yeni bir öneri için ilk aday ‘gör- çek’ karşılığı olmalıdır.” Yazıda, selfie’nin Türkçe karşılığını belirlemek için vatandaşa soran TDK’ya bin 200 öneri geldiği ve bunların içerisinden özçekim karşılığının seçildiği hatırlatıldı. Vatandaşların önerilerinden bazıları şöyle: “Bakçek, bençek, bençekim, fotoben, bensel, çekendi, fotokendi, görçek, kendi, kendiçek, kendiçekim, kendifoto, kendikem, kendil, kendimce, kendince, kendiş, otofoto, önçekim, özçek, özçeki, özçekim, özfoto, özpoz, sençek, yüzçek.”