Tek ciltte Melih Cevdet Anday: Dünyada Geçirdim Çocukluğumu

Doğan Hızlan*

Sevengül Sönmez ve Yalçın Armağan'ın hazırladığı, çok beğendiğim 'sunuş' yazısından sonra, Melih Cevdet Anday'ın detaylı biyografisi ve sonra sırasıyla; Şiirler, Denemeler, Raziye romanı, Gezi Yazıları, 'Akan Zaman Duran Zaman'dan seçme anılar, 'Dakika Atlamadan'dan seçilmiş söyleşiler, 'Balerina'nın Ölümü'nden seçme öyküler, 'Bir Defterden'den seçme günlük bölümleri, Mektuplar, Gani Girgin Yazıları ve iyi hazırlanmış bir de Bibliyografya var.

Kitabı hazırlayanlar, kitapta yer alan bölümleri neden seçtiklerinin gerekçesini sunarak okura bir yayıncı sorumluluğuyla hesap veriyorlar. Anday’ın kitaplarında yer almamış bazı yazılarını da ilk kez burada yayımlamaları kitaba bir ek okuma tutkusu getiriyor.

‘Önsöz Yerine’de Yetmişinci Yaş yazısından bazı satırlar, tipik Melih Cevdet Anday özelliği ve ironisi taşıdığından okumalıyız: “Yaşamanın ve yaşlanmanın anlamını aramamalı, ona anlam vermeye çalışmalı.”

‘Biyografi’yi okurken, onun hayat hikâyesini bile nasıl şiirsel, yer yer akılcı, gerçekçi, yer yer yer duygusal bir üslupla anlattığını fark edeceksiniz. ‘Şiirler’ bölümü, ilk şiiri Ukde ile başlıyor. Sonra şairin her şiir kitabından en az bir şiir seçilmesi, şairin şiiriyle ilgili bütün özellikleri ortaya koyar nitelikte. 

Onun şiirinde, edebiyat dışındaki öğelerin de etkisi vardır. Düşünen, dünyayı bilim ve başka birçok disiplinle algılamayı seçen bir şiir anlayışı vardır.

Birkaç türde yazanlar bu türlerden biri üzerinden adlandırılır. Bu onların diğer türlerde başarısız olduğu anlamına değil, onun en çok hangi türde ilk tanındığı, bilindiği sorusuna verilmiş bir yanıttır. Bu yüzden her türde yazan ama her zaman şair Melih Cevdet Anday’dır o.  Lakin, deneme türündeki ustalığını gördüğünüzde kolaylıkla ‘denemeci’ olarak da adlandırırsınız. Denemenin tanımını merak edenler, ondan bir deneme okusunlar, yeter. Roman bölümünde, ‘Raziye’nin seçilmesi isabetli bir değerlendirme. Çünkü o roman, bir güncel olayın nasıl anlatılacağı konusunda önemli ipuçları verir. 

Benim merakım şu: Bu kitabı okuyan, Anday’ın herhangi bir diğer kitabını seçiyor mu? Yoksa onu bütün yönleriyle, yazdığı türlerle tanıdım diyerek bırakıyor mu? Araştırmaya değer. 

Everest Yayınları’nın sevdiğim dizisi, ‘Tek Ciltte’de, Melih Cevdet Anday da yayımlandı. Adı: ‘Dünyada Geçirdim Çocukluğumu’. Alınacak, kitaplığa konulacak değerde bir seçki.

Bu yazı Hürriyet'ten alınmıştır