TESEV'den Kürt sorunu raporu

Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı'nın (TESEV) ''Kürt Sorununun Çözümüne Dair Bir Yol Haritası: Bölgeden Hükümete Öneriler'' raporu açıklandı. Sabancı Üniversitesi İletişim Merkezi'nde düzenlenen basın toplantısında konuşan TESEV Yönetim Kurulu Başkanı Can Paker, amaçlarının, ''Kürt sorununa barışçı bir çözüm bulunmasına katkıda bulunmak, temel ilkelerinin ise çözümün demokratik süreçler sonrasında geliştirilmesini savunmak olduğunu'' anlattı. Paker, ''kökü Cumhuriyet öncesine dayanan Kürt sorununun birçok farklı boyutunun da bulunduğu'' görüşünü savunarak, ''30 yıldır süren silahlı çatışmalar bölgede olduğu kadar ülkenin genelinde de büyük bir travma yaratmış, toplumsal barışı zedelemiş, demokrasimizde derin yaralar açmış, hukuk devletinin güçlenmesini engellemiştir'' diye konuştu. ''Hükümetlerin bugüne dek sorunun köküne inmediği'' iddiasında bulunan Paker, ''Kürt sorunu çözümsüz kaldığı gibi, bölge halkıyla devlet arasındaki güvensizlik ilişkisi git gide derinleşmiştir'' dedi. ''Türkiye'nin içinde bulunduğu AB ve demokratikleşme sürecinde Kürt sorunu da dahil temel siyasi meselelerin çözümsüz kalmasının mümkün olmadığını'' savunan Paker, ''Kürt sorunu çözümsüz kaldığı ve silahlı çatışmalar devam ettiği sürece Türkiye'de demokrasi yerleşemeyecek, ülkemiz AB üyesi olamayacak, toplumsal barışımız sağlanamayacaktır'' görüşünü dile getirdi. Raporda yer alan görüşlerRaporu Yılmaz Ensaroğlu ile yazan TESEV Demokratikleşme Programı Yöneticisi Dilek Kurban, aralarında eski milletvekili Haşim Haşimi'nin de bulunduğu 30'a yakın sivil toplum örgütü temsilcisi, akademisyen ve yerel yöneticilerin katkı sağladığını anlattı. Raporun giriş bölümünde ''Kürt sorununun kaynağını, Kürtler'in birtakım ayrıcalıklar talep etmesi değil, resmi ideolojinin genel olarak farklılıkları, özel olarak da Kürtlerin varlığını, sorunlarını ve haklarını inkar etmesi oluşturmaktadır'' denildi. ''Siyasi adımlar'' başlıklı bölümde ise terör örgütü ''PKK'nın silahsızlandırılması'' konusu ele alınarak, ''Ülke içi ve sınır ötesi bütün operasyonların bir an önce durdurulması'', ''PKK'ya silah bırakması çağrısında bulunmak amacıyla sivil toplum temsilcilerinin ve siyasi partilerin aracılığına başvurulması'', ''Beyaz bir sayfa açma adına hüküm giymiş tüm PKK'lıları kapsayan sicil affı çıkarılması'' gerektiği savunuluyor. ''Yeni bir Anayasa hazırlanması, başta Siyasi Partiler ve Seçim Kanunu olmak üzere pek çok kanunda değişiklik yapılması'' önerilen raporda, ''Kürtçe dilinin önündeki engellerin kaldırılması gerektiği'' görüşü yer alıyor. Raporda, ''ekonomik ve siyasi reformların eş zamanlı yapılması'', ''bölgeye yönelik sanayi ve ticaret ile turizm politikaları oluşturulması'', 'sosyal politikalarda da yardım eksenli hareket etmek yerine hak temelli bir anlayışın benimsenmesi'' görüşü savunuluyor. Raporda, ''ilköğretim okullarında okunan 'Türküm, doğruyum,çalışkanım...' diye başlayan andın kaldırılması, ''ders kitaplarının da yeniden yazılması'' da isteniyor. Raporda, koruculuk sisteminin kaldırılması da savunuluyor. 'Özür borcu ifadesi' Raporun ''Adaletin tesisi'' başlıklı bölümünde ise şu ifadeler yer alıyor: ''Zorunlu göç sürecinde meydana gelen yoğun hak ihlallerinin sorumlularının tespiti ve cezalandırılmasına dönük adalet beklentisini karşılamak üzere hükümet, insan hakları kuruluşları ve baroların ortak çalışmasıyla uluslararası insan hakları sözleşmelerini esas alan yeni bir yasa oluşturmalıdır. Devlet, olağanüstü hal dönemi başta olmak üzere yakın geçmişte Kürtlere dönük hak ihlalleri ve baskı politikaları nedeniyle taşıdığı sorumluluğu kabul ederek geçmişle yüzleşmeli, sorumlular hakkında gerekli soruşturma ve yargılama süreçlerini başlatarak suçluların cezalandırılmalarını ve mağdur edilenlerin uğradığı zararların giderilmesini sağlamalıdır. Devlet, genel olarak topluma, özel olarak da Kürt halkına yönelik en azından özür borcu olduğunu unutmamalıdır. Tarafsız, bağımsız bir hakikatleri araştırma komisyonu oluşturulmalıdır.'' Abdurahman Kurt'un sözleri Toplantıda Haşim Haşimi ile konuşmacı olacağı açıklanan, AK Parti Diyarbakır Milletvekili Abdurrahman Kurt, basın açıklamasının yapıldığı salonda dinleyici olarak yer aldı. Kurt, gazetecilerin, rapordaki ''özür borcu'' ifadesine ilişkin görüşlerinin sorulması üzerine şöyle konuştu: Devletler hatasız organizmalar değillerdir. Sayın Başbakanımızın 2005'te söylediği çok önemli bir cümle vardır. 'Büyük devletler, hatalarıyla yüzleşebilen devletlerdir' diyor. Bu bizim için bir zul olmamalı. Geçmişte insanlar hata yapmışlardır, devletler hata yapmışlardır. Yapılan hatalardan yüzleşmekten korkmamamız lazım bence. Korkmazsak geleceği çok daha sağlıklı yapma şansımız olur. Bu konudaki özgüven, bütün sorunların önünü açma noktasında çok büyük katkı sunacaktır. Özür illa 'biz yaptık' anlamında değil. Bütün hataları bugünkü nesiller yapmamışlardır ama tarihte yapılan yanlışları yanlış olarak ifade etmek insanlık olarak hepimizin boynunun borcu olsa gerek.'' Kurt, raporu çok derli toplu bulduğunu ve raporda istenen birçok konunun da yapıldığını anımsatarak, TRT'nin Kürtçe yayınına başlayacağını hatırlattı. Kurt, rapora bölgede TEDAŞ ile ilgili yaşanan sıkıntıların da eklenebileceğini söyledi. Abdurrahman Kurt, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın bölge gezisindeki konuşmalarına değinen bir gazetecinin sorusu üzerine, şunları kaydetti: 'Seçim öncesinde bölge gezilerinde çok rencide edici şeyler yaşandı. Sayın Başbakanımız hak etmediği uygulamalara maruz kaldı. Ancak o süreçte meydana gelmiş bir iki kastı aşan cümle olmuş olabilir. O süreçle ilgili bir şeydir ve kendisine 'gelemezsin' ve ağır şeyler kullananlar için karşılık olarak çıkmıştır. O gruba ilişkindir, Kürt halkına ilişkin değildir. Kürt halkına dönük olarak söylemek biraz seçim malzemesi yapmaya dönük bir propagandadır.''