The Guardian’ın son bombası: Sınırsız Muhbir

Britanya’nın The Guardian gazetesi, son günlerde ABD’yi sarsan özel haberlerini cumartesi akşamı internetten yayına koyduğu, yine belgeli ve bu kez bütün dünyayı ilgilendiren bir istihbarat faaliyeti haberiyle sürdürdü.

Habere göre, Amerikan Ulusal Güvenlik Dairesi (NSA), dünyanın her yerindeki elektronik istihbarat toplama çalışmasını kaydetmek ve analiz etmek için çok etkin bir araç kullanıyor. Bu araç, “Boundless Informant” (Sınırsız Muhbir) adı verilen bir elektronik veri tarama sistemi.

The Guardian’ın elde ettiği “Çok Gizli” NSA belgelerine göre, çeşitli ülkelerdeki bilgisayar ve telefon haberleşmesinin izlenmesi yoluyla elde edilen veriler bu sistemde arşivleniyor.

“Sınırsız Muhbir” sistemi, dünyanın bütün ülkelerini, toplanan elektronik istihbarat verilerinin miktarına göre farklı renklere boyayan bir harita bile sunuyor. The Guardian’ın haberinde, bu haritanın örnekleri de yer aldı.

Amerikan Ulusal Güvenlik Dairesi’nin (NSA) global istihbarat haritalarında, en az elektronik istihbarat toplanan ülkeler koyu yeşil, daha fazla izleme yapılanlar sırasıyla açık yeşil, uçuk yeşil, sarı, turuncu ve kırmızı olarak sıralanıyor. İran, Pakistan ve Ürdün kırmızı, Türkiye sarı rengiyle dikkat çekiyor. Grönland, İskandinavya ve Batı Afrika en az izlenenler arasında… 

Britanya gazetesinin haberi, NSA’in daha önce Amerikan Kongresi’ne verdiği teminatların geçersiz olduğunu ortaya koyması bakımından da önem taşıyor. NSA’in milyonlarca Amerikan vatandaşını gizli bir mahkeme kararıyla izlediği ortaya çıktığında, kurumun yetkilileri bu izleme verilerini geriye doğru taramalarının mümkün olmadığını öne sürmüşlerdi.

Elektronik-postalar ve anlık mesajlaşma hedefte

Varlığı dünyaya ilk kez The Guardian tarafından bu haberle duyurulan “Sınırsız Muhbir” sistemi, Amerikan Ulusal Güvenlik Dairesi’nin birçok ülkede yaptığı istihbarat faaliyetinin içeriğinden ziyade, niceliğini gözler önüne seren bir özelliğe sahip.

Başka deyişle, bu sistemde Amerikan takibine takılan elektronik posta mesajlarının ya da anlık mesajlaşmaların (instant messaging) metinlerini değil, ama ülkelere göre miktarlarını ve hangi kategoriler altında sınıflandırıldıklarını görmek mümkün.

The Guardian’ın elde ettiği ve yayına koyduğu belgelere göre, “Sınırsız Muhbir” sistemi, NSA’in, Mart 2013’ü kapsayan 30 günlük süre zarfında, Amerikan bilgisayar networklerinin takibinden yaklaşık üç milyar adet istihbarat topladığını yansıtıyor. Dünyada takip edilen bütün bilgisayar networklerinden aynı süre zarfında toplanan istihbarat adedi ise 97 milyarı buluyor.

'Ülkeyi sor, harita sana söylesin'

Belgelerden birinde, söz konusu sistemin NSA yetkililerinin “X ülkesinde nasıl bir kapsama alanımız var” türünden sorularına “neredeyse gerçek zamanlı ve SIGINT, yani sinyalize istihbarat altyapısına dayanan” yanıtlar vermek amacıyla geliştirildiği yazılı.

Söz konusu programla ilgili bir başka NSA belgesinde, “Bu araç, kullanıcıların harita üzerinde bir ülkeyi seçmesine ve o ülkede toplanan istihbaratın meta-veri hacmini ve belirli ayrıntılarını görmesine imkan verir” ifadesi yer alıyor.

Aynı belgede, “Kullanım Örnekleri” başlığı altında, bu araçla, “belirli bir ülkede ne kadar ve ne türde kayıt yapıldığını görmenin mümkün olduğu” belirtilmiş.

'Global Sıcaklık Haritası'nın ılıman yerindeyiz

“Sınırsız Muhbir” verileriyle ilgili olarak yine The Guardian’ın yayına koyduğu bir ekran görüntüsünde, NSA’ye ait “Global Sıcaklık Haritası” yer alıyor. Bu harita, Mart 2013’te NSA’in bütün dünyadaki bilgisayar networklerinin takibinden 97 milyar parça istihbarat elde edildiğini ortaya koyuyor.

İran,bu haritaya göre, ilgili dönemde en çok istihbaratın toplandığı ülke. Bu ülkeden NSA’in takibine takılan istihbarat adedi otuz gün zarfında 14 milyara ulaşmış.

İran’ı 13.5 milyar adet istihbaratla Pakistan ve 12.7 milyar istihbaratla, ABD’nin en yakın Arap müttefiklerinden olan Ürdün izliyor. Her üç ülke de haritada kırmızı renkle, “istihbarat faaliyetinin en sıcak olduğu ülkeler” olarak işaretlenmiş.

Dördüncü sırada, turuncu renkli Mısır (7.6 milyar istihbarat belgesi), beşinci sırada yine turuncu rengiyle Hindistan (6.3 milyar istihbarat belgesi) var.

“Global Sıcaklık Haritası, ”en az istihbarat elde edilen ülkeleri koyu yeşil gösterirken, sırasıyla açık yeşil, uçuk yeşil, sarı, turuncu ve kırmızı kategorileri daha fazla istihbarat toplanan ülkelere doğru renk değişimini yansıtıyor.

Türkiye “sarı” rengiyle, bu haritaya göre ABD’nin orta düzeyde elektronik istihbarat topladığı bir ülke gibi görünüyor. 

The Guardian, NSA’in dünya çapında izlediği bilgisayar ağlarının fiziksel konumlarını tahmin etmesinin de zor olmadığını, zira elde ettiği belgelere göre, NSA’in takibe aldığı bilgisayarların IP adreslerine ulaştığını da yazdı.

Çeviri: T24